Αλίκη Παλάσκα,όταν αποτύχει η επικοινωνία τέχνης και κοινωνίας, τότε η τέχνη δεν είναι χρήσιμη

Μαρία Ξυπολοπούλου
Φιλόλογος – Συντ. Θεμάτων Πολιτισμού

 Η Αλίκη Παλάσκα (1962) ανήκει στη νέα γενιά καλλιτεχνών που από το 2000 συνθέτουν τη σύγχρονη ελληνική τέχνη, η οποία αναδύθηκε παράλληλα με τους Young British Artists. Στη δουλειά της εκφράζεται με διαφορετικά μέσα τα οποία οπτικοποιούνται σε μορφή εγκαταστάσεων. Οι αναφορές της είναι από το χώρο της κουλτούρας underground και της rock φιλοσοφίας στοχεύοντας στην ανατροπή της περιρρέουσας ατμόσφαιρας. Επενδύει αυτόν τον κόσμο με το χώρο του φανταστικού επιλέγοντας ιδιότυπες αφηγήσεις, οι οποίες υποσκάπτουν την επικαιρότητα και τα είδωλα του Δυτικού πολιτισμού.
Αλίκη ΠαλάσκαΑλίκη Παλάσκα

Notes, (2014) book, plastic miniatures, tape, dried leaves (Αριστερά)    
Down the lake, (2012) details from the installation at the solo exhibition :time rests immovable as a closed space at Ileana Tounta Contemporary Art Center. (Δεξιά)
—————–

Η καλλιτέχνης σήμερα ακολουθεί μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εικαστική πορεία που χαρακτηρίζεται από τις διαφορετικές προσεγγίσεις και το σχολιασμό πάνω σε καίρια κοινωνικά θέματα. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ Αθηνών, στο εργαστήριο του Γιώργου Λάππα και στο Μόντρεαλ. Για πολλά χρόνια, συνεργαζόταν με το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα και σήμερα η δουλειά της εκπροσωπείται από την γκαλερί Francoise Heitcsh στο Μόναχο.

Θα ήθελα να ξεκινήσω ζητώντας σας να μας μιλήσετε για το πώς ξεκίνησε η διαδρομή σας στην τέχνη. Ποιος ήταν ο βασικός παράγοντας και το κίνητρο που καθόρισε την επιλογή σας να ασχοληθείτε με αυτή;
Στο περιβάλλον μου υπήρχαν άνθρωποι που σχεδίαζαν τοπία και κατασκευές και με ενθάρρυναν να ακολουθήσω αυτή τη κατεύθυνση. Στη συνέχεια, συνάντησα και άλλους ανθρώπους που με τη σειρά τους και εκείνοι με ενθάρρυναν να συνεχίσω στο δρόμο που είχα επιλέξει.

Αλίκη Παλάσκα    Αλίκη Παλάσκα

The conjuring, (2012)
Top hat, crutches, bandage, cards, drum silencer
——————-

Ξεκινώντας, συνήθως, πολλοί καλλιτέχνες έχουν στο μυαλό τους κάποια παραδείγματα άλλων καλλιτεχνών, αναζητούν θα λέγαμε τους «προγόνους» τους.  Υπήρξαν για εσάς κάποιοι δημιουργοί που να σας επηρέασαν εκφραστικά στο ξεκίνημά σας;
Έχω επηρεαστεί από τους κύριους εκπροσώπους της σύγχρονης τέχνης  ξεκινώντας ιστορικά από την περίοδο του Marcel Duchamp. Έπειτα επηρεάζομαι επίσης και από νεότερους καλλιτέχνες εφόσον υπάρχει διάλογος με το έργο τους.

Αλίκη Παλάσκα Oracular,(2015)
meat grinder, red carbon paper
————————-

Έχετε σπουδάσει στο εξωτερικό και έχετε προχωρήσει σε συνεργασίες εκτός Ελλάδος. Ποιες είναι οι ευκαιρίες ενός καλλιτέχνη εκεί και ποιες εδώ;
Το θέμα δεν είναι μόνο να υπάρχουν ευκαιρίες αλλά και να έχει κάποιος να προσφέρει κάτι με το έργο του. Το ιδανικότερο είναι όταν έχει κάποιος ένα αξιόλογο έργο να συναντάει και τις ανάλογες ευκαιρίες και πολλές φορές αυτό συμβαίνει με απόλυτα φυσικό τρόπο.

Αλίκη ΠαλάσκαCommon meal, (2012)
shoes, wallpaper, newspaper, beans
———————

 Ωστόσο, ανήκετε στις περιπτώσεις εκείνες που δεν σταματούν να προσπαθούν και εντός της Ελλάδος. Ποιο είναι το βασικό κίνητρο που καθορίζει αυτή σας την επιλογή;
Αυτό συμβαίνει ακολουθώντας μια συγκεκριμένη πορεία. Από μια άποψη ίσως να είναι και προνόμιο να μπορεί κανείς να ζει και να δουλεύει στη χώρα του.

Πόσο δύσκολο είναι σήμερα για τους νέους καλλιτέχνες να καταφέρουν να προχωρήσουν τη δουλειά τους επιλέγοντας να μένοντας στην Ελλάδα; Καμιά φορά δεν υπάρχει ούτε η δυνατότητα επιλογής, οι συνθήκες υπαγορεύουν να περιοριστεί κανείς εντός των συνόρων.
Οι νέοι καλλιτέχνες χρειάζονται απεριόριστη υποστήριξη έτσι ώστε μαζί με την επιθυμία τους για δημιουργία να επικοινωνεί η δουλειά τους και με το κοινό.
Αλίκη Παλάσκα

In eternity, (2015)
costume of an adult, children shoes in a plexiglass box partly covered with sand, cord, hanged from the ceiling intalled at K.Koun theater.
———————–

Οι δουλειές σας αποτελούνται κατά κύριο λόγο από εγκαταστάσεις. Έχετε σκεφτεί να περάσετε από το χώρο στον καμβά;
Σέβομαι και σε κάποιες περιπτώσεις εμπνέομαι από πίνακες ζωγραφικής. Ωστόσο δεν είμαι ζωγράφος.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να συζητήσουμε σχετικά με κάποιες πρόσφατες δουλειές σας που έχετε παρουσιάσει σε διάφορους εκθεσιακούς χώρους το τελευταίο διάστημα.

Αλίκη Παλάσκα Installation of the solo exhibition Broken identities\Breathing space at Francoise Heitsch,
Munich
————–

Η δουλειά που παρουσιάσατε  στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα είχε αναφορές στις έννοιες του χώρου και του χρόνο. Θα ήθελα να μας εξηγήσεις πώς μεταχειρίζεστε το χώρο και το χρόνο στις εγκαταστάσεις που δουλεύετε.

Αλίκη ΠαλάσκαΟ χώρος και ο χρόνος σύμφωνα με τη φυσική αρχικά συνυπήρχαν. Στο χώρο ο χρόνος υπάρχει σαν επανάληψη, προσθήκη ή αφαίρεση ύλης. Παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον το φαινόμενο της συγχρονικότητας. Η εγκατάσταση μου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα σκοπό είχε την αίσθηση της χρονικής σύγχυσης μέσα σε ένα παρόν που είναι η στιγμή που κανείς βρίσκεται μέσα σε ένα χώρο και κινείται και παρατηρεί διάφορα έργα.
Έχω επηρεαστεί από τον τρόπο που αναφέρεται στη σχέση του χώρου με το χρόνο ο Marcel Duchamp. Η εγκατάσταση αυτή για εμένα είχε τη μορφή αποθήκης.

Αλίκη Παλάσκα  Memorandum, (2013), installation at the group show: During the eclipses art mates,
curated by Christina Petrinou at the Camp, Athens
———————

 Ήσαστε ανάμεσα στους Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην πρόσφατη έκθεση Terrapolis. Θα ήθελα να μας μιλήσετε λίγο για αυτή την συμμετοχή.
Η εμπειρία μου από την έκθεση Terrapolis είναι απόλυτα θετική τόσο όσον αφορά την συνεργασία μου με τους διοργανωτές και εκείνους με τους οποίους συνεργάστηκα για το στήσιμο του έργου μου όσο και για τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν σε αυτή. Θα το περιέγραφα ως μια απόλυτα αρμονική συλλογική προσπάθεια. Μου έδωσε έμπνευση για επόμενα έργα.

Μια από τις βασικές επιδιώξεις του συγκεκριμένου εγχειρήματος είναι να έρθει το ευρύτερο κοινό σε επαφή με τα έργα της σύγχρονης τέχνης, με απώτερο σκοπό την εξοικείωση μαζί τους. Κατά πόσο πιστεύετε αυτό έχει επιτελεστεί λαμβάνοντας υπόψη ότι βρισκόμαστε στη 2η χρονιά υλοποίησης του συγκεκριμένου προγράμματος.
Έχοντας παρακολουθήσει την έκθεση A Tousand Doors και την επόμενη χρονιά την έκθεση Terrapolis είχα διαρκώς την αίσθηση πώς υπήρξε μια καλή επικοινωνία ανάμεσα στους επισκέπτες και τα έργα. Διαπίστωσα ότι για να πραγματοποιηθεί μια έκθεση όπου υπάρχει ζωντανή αλληλεπίδραση μεταξύ των θεατών και των έργων κρίνεται απαραίτητη η συγκρότηση ενός πυρήνα με συγκεκριμένες απόψεις και στόχους.

Αλίκη Παλάσκα From the solo exhibition Bazaars at the Martinos Antique & Fine Art Gallery, Athens curated
by Christina Petrinou
———————-

Τέλος, θα ήθελα να σταθώ σε ένα έργο που με εντυπωσίασε ιδιαίτερα και το οποίο θεωρώ πιο επίκαιρο από ποτέ. Πρόκειται, για το έργο που παρουσιάσατε στην ομαδική έκθεση με τίτλο  On paper (2014, Artwall project space) μέσα από το οποίο αναφέρεστε στη διαδρομή φυγής των γυναικών  της Συρίας. Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο θέμα και πώς η επιλογή σας καθορίστηκε να εστιάσει στις γυναικείες φιγούρες;
Είχα διαβάσει σχετικά άρθρα για τις γυναίκες της Συρίας και την τεράστια διαδρομή που διένυσαν κάτω από δυσάρεστες συνθήκες προκειμένου να επιβιώσουν αυτές και τα μέλη της οικογένειάς τους. Οι εικόνες από τα απομεινάρια των υποδημάτων τους με επηρέασαν ιδιαίτερα και πέρασα στο σχεδιασμό των cutouts που εκτέθηκαν στο Artwall.

Αλίκη Παλάσκα

 Labor article,(2007)
carpet, child-labor article(from the internet) handwritten on a t-shirt
———————-

 Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει τις σημερινές κοινωνίες; Έχει τη δύναμη και τον τρόπο ένας σύγχρονος καλλιτέχνης να παρέμβει εικαστικά παίρνοντας θέση στη σημερινή συγκυρία;
Πιστεύω ότι η εποχή των graffities έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της ιστορικά. Ανέκαθεν υπήρχε αλληλεπίδραση ανάμεσα στην τέχνη και την κοινωνία. Ωστόσο, καθώς οι συνθήκες αλλάζουν, οι μορφές επικοινωνίας επηρεάζονται και διαφοροποιούνται. Πρέπει να παρακολουθούμε πότε υπάρχει κίνδυνος να αποτύχει η επικοινωνία γιατί τότε η τέχνη δεν είναι σε κανέναν χρήσιμη.

 Η κοινωνική ανησυχία είναι συχνά παρούσα στα έργα σας. Μάλιστα αυτά μοιάζουν να λειτουργούν ως «εικαστικά αντανακλαστικά» στην εκάστοτε συγκυρία. Πώς θα ορίζατε τη σχέση σας με την κοινωνία;
Άμεση. Παρατηρώ τι συμβαίνει στον εαυτό μου και οπωσδήποτε τι συμβαίνει γύρω μου.
Αλίκη Παλάσκα When I am thinking of an object, a sculpture and space, it is helpful for me to have in my mind the way a magician moves the objects through the space and shows a part of them. Also the theories of modern physics and thoughts about materiality and the unseen fascinate me.
———————

Last modified: 03/04/2019