Γιάννα Γραμματοπούλου: Σε περίοδο κρίσης η τέχνη ανθίζει ως αναγκαιότητα

Γιάννης Τζιμούρτας
Δημοσιογράφος

Dimis ArgyropoulosΗ μεγάλη επιτυχία της Αrt Athina ήταν η πιο αισιόδοξη νότα στον σκεπτικισμό που προκάλεσε και στο χώρο της τέχνης η οικονομική ύφεση που μαστίζει τη χώρα μας. Ψυχή της διοργάνωσης η Γιάννα Γραμματοπούλου πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης. Η κ. Γραμματοπούλου, που ίδρυσε και διευθύνει με τόσο επιτυχία την αίθουσα τέχνης ΕΚΦΡΑΣΗ, μιλά στο Art22.gr, για τις δυνατότητες της τέχνης να μας αφυπνίσει ως κοινωνία, αποβάλλοντας τις δυσμενείς επιπτώσεις από τις υπερβολές των τελευταίων ετών.

Σε μια εποχή γενικευμένης κρίσης, το να διατηρείς αίθουσα τέχνης , δεν είναι κάπως πράξη αυτοθυσίας ή τουλάχιστον μεγάλο ρίσκο;

Οι περισσότεροι από εμάς που ασχολούμαστε επαγγελματικά με το χώρο της τέχνης δεν θεωρήσαμε ποτέ τον πλουτισμό ως πρωτεύοντα στόχο. Μοναδικό μας κίνητρο ήταν ανέκαθεν η μεγάλη μας αγάπη για την τέχνη. Και εξακολουθούμε με μεράκι και ρομαντική επιμονή να κάνουμε αξιόλογες εκθέσεις, να δίνουμε ευκαιρίες σε νέους καλλιτέχνες και να προωθούμε το έργο των συνεργατών μας.

Είναι γεγονός πως σε πολλές περιπτώσεις οι γκαλερί αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες. Οι χώροι τέχνης όμως δεν μπορούν να συγκριθούν με κανέναν άλλο επαγγελματικό χώρο, καθώς ο ρόλος τους είναι η προώθηση της τέχνης. Αναπτύσσονται σχέσεις ιδιαίτερες, προσωπικές, σε ένα περιβάλλον σχεδόν οικογενειακό.

Οι αίθουσες τέχνης δεν απομονώνουν το έργο από τον καλλιτέχνη, αντιμετωπίζουν τον καλλιτέχνη και το έργο του σαν ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Παρακολουθούν την πορεία του, και όχι μόνο στο στενό πλαίσιο που αφορά το εκθεσιακό πρόγραμμα του δικού τους χώρου. Λειτουργούν επικουρικά και συμβουλευτικά απέναντί τους. Η σχέση αυτή είναι σαφώς αμφίδρομη. Ο καλλιτέχνης, εμπιστευόμενος αυτή την αντιμετώπιση, τείνει πλέον να απαλλαγεί από οποιουσδήποτε φόβους και ενδοιασμούς.

 Καθώς η κρίση μας αιφνιδίασε όλους, επόμενο ήταν να μην δούμε τα δυο τρία προηγούμενα χρόνια κάποιες δουλειές με μεγάλες υποσχέσεις. Επειδή η κάθε λογής κρίση είναι η στάχτη μέσα από την οποία γεννιούνται πράγματα, πιστεύετε ότι στα εργαστήρια έχουν αρχίσει να παράγονται προτάσεις καινούργιες και αξιόλογες;            

Σε μια εποχή που η κρίση μας υποχρεώνει σε αναστοχασμό και αυτοκριτική, η Τέχνη είναι εκείνη που διαθέτει τα εφόδια να μας αφυπνίσει. Σε όλες τις εποχές ακόμα και στις πιο δύσκολες, η ανάγκη για καλλιτεχνική έκφραση δεν έπαψε να υπάρχει.

Δεν είναι τυχαίο πως σε περιόδους μεγάλων κρίσεων, η τέχνη ανθίζει ως αναγκαιότητα.  Δεν είναι πολυτέλεια  αλλά το μέσο για τη διαφορετική προσέγγιση και κατανόηση της πραγματικότητας. Καλλιεργεί επιθυμίες και προσδοκίες, έχει τη δύναμη να εξασφαλίσει καταφύγιο, ανάταση, λύτρωση , διέξοδο και θεραπεία. Κάτω από το βάρος μιας κοινωνικής , οικονομικής ή πολιτισμικής κρίσης, η τέχνη μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για μια δημιουργική περίοδο, αποβάλλοντας την υπερβολή των τελευταίων ετών.

Η  μεγάλη συμμετοχή Ελλήνων αλλά και ξένων καλλιτεχνών στη φετινή Art-Athina,  μαρτυρά τη μεγάλη τους ανάγκη να καταθέσουν τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς, τα συναισθήματα αλλά και τα αδιέξοδα που ήδη βιώνουν λόγω της σημερινής οικονομικοκοινωνικής κατάστασης.

Ίσως η πρόθεση των καλλιτεχνών είναι μέσα από τα έργα τους είναι να αλλάξουν τον κόσμο. Έστω και αν αυτό δεν το έχουν κατορθώσει, σίγουρα  η τέχνη τους μπορεί να  αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο.

 Και μιας και αναφερθήκαμε στην κρίση, η μείωση των χορηγικών ενεργειών πόσο έχει επηρεάσει το χώρο;

IOANNAΟι χορηγικές ενέργειες στο χώρο ήταν ανέκαθεν μειωμένες. Δυστυχώς δεν βοηθάει και ο φορολογικός νόμος. θα μπορούσε να τεθεί θέμα φοροαπαλλαγής για τις χορηγίες που αφορούν την τέχνη. Το έργο τέχνης πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μέσο πολιτισμού και επιμόρφωσης και όχι ως είδος πολυτελείας. Σε ότι αφορά κρατικές επιχορηγήσεις ωστόσο, πρέπει να αναγνωρίζουμε την ιδιαίτερα σημαντική συνδρομή του ΥΠΠΟ, το οποίο έχει στηρίξει την Art-Athina από γεννήσεως του θεσμού, ηθικά και υλικά.

Στην Art Athina σ’ ένα πάνελ με τον Αλέξη Κανιάρη, αναφερθήκατε στην εκπαίδευση μιας νέας γενιάς συλλεκτών. Αποδίδει η προσπάθεια ή χρειάζεται κάτι πιο δραστικό;

Η δημιουργία της πρώτης Αθηναϊκής art-fair, ξεκίνησε από την ανάγκη για προβολή και ανάδειξη του έργου των καλλιτεχνών που εκπροσωπούν οι αίθουσες τέχνης  αλλά  και  για επαφή με ένα ευρύτερο κοινό.  Και είναι γεγονός πως το κοινό της φουάρ δεν ταυτίζεται απαραίτητα με αυτό των γκαλερί. Ο κόσμος που δεν έχει άμεση επαφή με το χώρο διστάζει να μπει σε μια γκαλερί. Θεωρεί πως ο χώρος απευθύνεται αποκλειστικά σε αγοραστικό κοινό ή ακόμα πως πρέπει να πληρώσει εισιτήριο για να δει μια έκθεση.

Το κοινό που επισκέπτεται την Art – Athina κάθε χρόνο αυξάνεται, γεγονός που μας δίνει την ικανοποίηση πως  ένας από τους βασικούς στόχους μας έχει επιτευχθεί. Η ανταπόκριση του κοινού στη φετινή διοργάνωση ήταν συγκινητική.  Η προσέλευση ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας, με 30.000 επισκέπτες!

Η παράλληλη παρουσία  ελληνικών και ξένων αιθουσών τέχνης, καλλιτεχνών, μουσείων, ιδρυμάτων και καλλιτεχνικών εκδόσεων αποτελεί μια μοναδική συγκυρία συνένωσης όλου του εικαστικού χώρου, προσφέροντας στους επισκέπτες την πιο ολοκληρωμένη εικόνα του. Όπως έχει αποδειχθεί από τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί στο πλαίσιο της Art-Athina, ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων που ήρθαν στην Art-Athina επισκέπτονται αρκετά σπάνια ή και καθόλου γκαλερί γενικά, ενώ αρκετά μεγάλο ποσοστό έρχεται για πρώτη φορά στην Art-Athina. Δίνοντας πάντα ιδιαίτερη βάση στον εκπαιδευτικό ρόλο της Art-Athina με στόχο τη διαμόρφωση μιας νέας γενιά φιλότεχνων, στη φετινή διοργάνωση δημιουργήθηκε ένας διαδραστικός χώρος, όπου νεαροί επισκέπτες, μέσα από δημιουργικά παιχνίδια μάθησης και εικαστικού πειραματισμού είχαν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν νέες δεξιότητες και τρόπους έκφρασης και να ενεργοποιήσουν την εικαστική τους αντίληψη.

Οι άνθρωποί που έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με γκαλερί και καλλιτέχνες, πολλές φορές αγοράζουν το πρώτο τους έργο τέχνης, ενώ τους βλέπουμε ξανά στις αίθουσες τέχνης. Το άνοιγμα σε ένα ευρύτερο κοινό, σαφώς έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας νέας γενιάς συλλεκτών.

Τολμήσατε με την γκαλερί Fizz να δημιουργήσετε μια αίθουσα για κατασκευαστικά έργα και ενίοτε «εννοιακά». Ποιος ο λόγος που δεν άντεξε ο χώρος αυτός; Μήπως υπάρχει μια άλλη ελληνική πραγματικότητα; Δυο διαφορετικές όχθες που είναι δύσκολο να συναντηθούν;

Η γκαλερί Fizz δημιουργήθηκε το 2008 με σκοπό την ανάδειξη νέων καλλιτεχνών και την παρουσίαση φρέσκων και σε πολλές περιπτώσεις πρωτοποριακών ιδεών. Είμαστε υπερήφανοι γιατί η Fizz στα 4 χρόνια λειτουργίας της, παρουσίασε πολύ αξιόλογες εκθέσεις καταξιωμένων αλλά και κυρίως νέων καλλιτεχνών. Video, φωτογραφία, εγκαταστάσεις, χαρακτική αλλά και ζωγραφική, παρουσιάστηκαν σε ένα χώρο ιδιαίτερο,  που αγαπήθηκε πολύ από καλλιτέχνες και κοινό. Η οικονομική κρίση προκάλεσε την ανάλογη ύφεση σε όλους τους τομείς, δείχνοντάς μας το δρόμο προς το στοχασμό, τον ορθολογισμό και τη σωφροσύνη. Συμβαδίζοντας με τα δεδομένα της εποχής, «νοικοκυρευτήκαμε» σε ένα χώρο, ο οποίος και  αντικατοπτρίζει την ιστορία και τα οράματά μας.

 

 

Last modified: 22/12/2013