Το σημείωμα του Βλάση Φρυσίρα για τους Απόντες συγκινεί: «[…] Έφυγαν από τη ζωή σημαντικοί καλλιτέχνες που με τη σκέψη, τη συμπεριφορά, τον τρόπο ζωής, τη στάση και το έργο τους, προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο.
Με αρκετούς μοιράστηκα αυτή την προσπάθεια.
Προσωπικά πιστεύω πως δεν καταφέραμε τίποτα. Απλά αυτή η προσπάθεια ομόρφυνε τη ζωή μας, και ίσως και τη ζωή κάποιων Ρομαντικών της εποχής μας. Δυστυχώς δεν αλλάζει ο άνθρωπος γιατί δεν βλέπει το ΤΕΛΟΣ.
Όσοι το βλέπουν προσπαθούν.
Ας τους τιμήσουμε, όσοι ζούμε ακόμα και ας τους κρατήσουμε ζωντανούς μέχρις ότου φύγουμε και εμείς, κλείνοντας την πόρτα μιας υπέροχης παράστασης, για να ανοίξει η αυλαία με νέα έργα νέων ανθρώπων, που με τη σειρά τους θα συνεχίσουν και αυτοί να προσπαθούν».
Προσωπικά, επειδή έζησα ανάμεσα στους παλιούς, δούλεψα γι’ αυτούς και μελέτησα το έργο τους σε βάθος, ειδικά όταν συνεργαζόμουν με τον τεχνοκριτικό Χάρη Καμπουρίδη στο Αρχείο Νεοελληνικής Τέχνης, δεν πιστεύω ότι δεν κατάφεραν τίποτα. Αντίθετα, ενέπνευσαν πολλούς νέους ανθρώπους και τους έβαλαν στον δρόμο της τέχνης.
Μία από αυτούς ήμουνα κι εγώ που ζώντας μέσα στο ατελιέ του Δήμου Σκουλάκη – θείου μου και φίλου του Βλάση Φρυσίρα, του οποίου τα έργα αυτή τη στιγμή κοσμούν τους τοίχους του Μουσείου – έμαθα να βλέπω πίσω από τα πράγματα και θέλησα στη συνέχεια να επικοινωνήσω στον κόσμο το έργο πολλών συνομηλίκων μου νέων καλλιτεχνών που, όπως λέει και ο Βλάσης Φρυσίρας-, «με τη σειρά τους θα συνεχίσουν και αυτοί να προσπαθούν».
Όλοι οι καλλιτέχνες της έκθεσης μίλησαν με τον τρόπο του ο καθένας για την εποχή του και για έννοιες που απασχολούν τον άνθρωπο είτε πρόκειται για την πραγματική ζωή του είτε για τις μεταφυσικές του ανησυχίες.
Πρόκειται για μια γενιά καλλιτεχνών που – ναι – κάποιοι προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο και απέτυχαν, όχι μέσω της τέχνης τους γιατί, θυμάμαι σαν σήμερα τα λόγια του Δήμου Σκουλάκη «Η τέχνη δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο – οι επαναστάσεις των ανθρώπων μπορούν» και κάποιοι ακολούθησαν την εσωτερική τους φωνή και την επικοινώνησαν στον κόσμο.
Πρόκειται για καλλιτέχνες που επηρεάστηκαν και επηρέασαν και που τα έργα τους συγκινούν ακόμα. Καθιερωμένοι ζωγράφοι, χαράκτες και γλύπτες, που κινούνται σε πολλούς χώρους: σε αυτούς του ρεαλισμού, του εξπρεσιονισμού, του μοντερνισμού, των αφηρημένωνν τάσεων και του μεταμοντερνισμού, και που έχουν αποτελέσει σημαντικό κεφάλαιο για την νεοελληνική και σύγχρονη τέχνη.
Καλλιτέχνες που δεν ομόρφυναν απλά τις ζωές μας αλλά που δίδαξαν στην εποχή τους και διδάσκουν ακόμα.
Last modified: 15/02/2017