Μια εξομολογητική και κάπως ποιητική συνάντηση υπό το βλέμμα του Ζαν Πασπαρτού…
Η έκθεση του Γιάννη Αδαμάκη μοιάζει να έρχεται από μια προηγούμενη ζωή. Χρόνια και γεγονότα που ο καλλιτέχνης τα ταξίδεψε με τα όνειρα του. «Ονειρεύομαι τη ζωγραφική μου και ζωγραφίζω ότι ονειρεύτηκα» έλεγε ο μοναχικός ταξιδευτής των ονείρων, αγαπημένος όλων Βίνσεντ.
Ο Γιάννης πρόλαβε και πήδηξε στο καράβι που ξεκινούσε για το μεγάλο ταξίδι στον πλανήτη γη. Όταν ο Φιλέας Φόγκ είδε τον λαθρεπιβάτη ήταν πια αργά. Ταξίδεψε σε θάλασσες και λιμάνια μαζί τους. «…Και πολλών ανθρώπων είδε χώρες κι έμαθε γνώμες, και πολλά στα πέλαα βρήκε πάθια…».
Και να τώρα μετά από 150 χρόνια και βάλε, μας αποκαλύπτει το ταξίδι… Κι όχι τίποτε άλλο, αλλά μάς κάνει να ζηλεύουμε…
-
Γιάννη, πόσα χρόνια κράτησε το ταξίδι σου;
Προσπαθώ να θυμηθώ πότε και από πού ξεκίνησε. Φαντάζομαι όλοι οι άνθρωποι, το ίδιο αναρωτιούνται. Όλοι σκηνοθετούν για τον εαυτό τους ένα ταξίδι. Το φωτίζουν. Προσθέτουν μουσικές. Υπερηφανεύονται.
Κάπου στον Πειραιά. Ανάμεσα στις διηγήσεις του παππού, του πατέρα μου. Των θείων μου. Εκεί ξεκίνησε.
Αυτοί βέβαια έζησαν τα δικά τους ταξίδια. Εγώ τα κοιτούσα από το λιμάνι. Και τη θάλασσα από το λιμάνι την κοιτούσα. Και τα πλοία. Μόνο που καμιά φορά, ζωγράφιζα στρατιωτάκια και καράβια και μάχες κι ότι άλλο χωρούσε σε ένα μπλοκ ιχνογραφίας.
-
Πώς και ο Ζαν Πασπαρτού κέρδισε τη συμπάθεια σου;
Πάντα μου άρεσαν οι δεύτεροι ρόλοι. Γιατί άραγε να εκτίθεται κανείς;
Άλλωστε, είναι στην πραγματικότητα πιο σύνθετες προσωπικότητες. Δίνουν λύσεις. Επισημοποιούν τα γεγονότα. Ανοίγουν κλειδωμένες υποσχέσεις. Εξιχνιάζουν ταλαιπωρημένους γρίφους. Εν τέλει θυματοποιούνται.
Όταν χρειαστεί, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Δρουν. Βγαίνουν μπροστά. Κάνουν ζαβολιές. Πολυμήχανες σκέψεις. Παίρνουν τα ρίσκα. Μετά χαμογελούν. Αποσύρονται. Ονειρεύονται.
Οι πρωταγωνιστές εισπράττουν τα εύσημα.
-
Είναι αυτή η έκθεση οι εικόνες των ονείρων και οι πηγές των αναμνήσεων σου, όπως έγραφε ο ποιητής;
Θα ακουστεί παράξενα, αλλά στην ουσία είναι η αφήγηση «παρόντων» αναμνήσεων. Είναι η ανάμνηση της ανάμνησης. Η εικονογράφηση της εικονογράφησης. Η ανακεφαλαίωση του σήμερα.
Όταν δουλεύω, συμβαίνουν πράγματα γύρω μου. Πράγματα που παρεισφρέουν μες το έργο, με το έτσι θέλω. Είναι στοιχεία μιας δευτερεύουσας, μα όχι ασήμαντης εξιστόρησης.
Η μουσική στο ραδιόφωνο. Ένα ενοχλητικό τηλεφώνημα. Ένα ευχάριστο μήνυμα στο messenger. Μια δημιουργική ανάρτηση. Ο ήχος του χρόνου.
-
Πιστεύεις ότι στις μέρες που ζούμε, έχουμε ανάγκη από ονειροπολήσεις, και επαφές με τα χρόνια της αθωότητας;
Μερικές φορές, όπως μεγαλώνω, μούρχονται στο μυαλό οι «Άγριες φράουλες» του Μπέργκμαν. Μια ομφαλοσκόπηση. Μια αποτίμηση του τι έχουμε ζήσει έως σήμερα. Τα «ορθογραφικά» λάθη ενός επιφανειακού καθωσπρεπισμού. Οι ενοχές. Η επαναξιολόγηση πραγμάτων με πλασματική σοβαρότητα.
Είναι μια άμυνα το πισωγύρισμα. Είναι η σχέση μας με τη ζωή. Η προσπάθεια να γαντζωθούμε στη θετική ενέργεια παρελθόντων γεγονότων. Το «ΝΑ ΄ΧΑ ΔΥΟ ΖΩΕΣ» του φίλου μου του Μιχάλη Γκανά.
-
Στην κόρη σου έχεις πει παραμύθια για ταξίδια ή προτιμάς να της τα δείχνεις ζωγραφισμένα;
Επίσης θα φανεί παράξενο, το ότι είμαι πολύ αδέξιος με τα παιδιά. Θέλουν μια ειδική προσέγγιση. Εγώ έχω μια πιο σύνθετη συμπεριφορά. Προτιμώ να απευθύνομαι στους γύρω μου, είτε με «γραπτό» κείμενο, είτε χρησιμοποιώντας «μικρόφωνο». (Αστειεύομαι)
Τα παιδιά αναζητούν πρότυπα. Αυτό έκανα με την κόρη μου. Αναγκαστικά, όχι από πρόθεση. Κι αυτά τα πρότυπα πρέπει να έχουν ανθρώπινη υπόσταση, για να καταφέρουν να λειτουργήσουν. Μια απρόβλεπτη λοιπόν, «αντιφατική» και όχι προσποιητή συμπεριφορά. Η αγιοποίηση δεν βοηθά κανέναν. Κατά τα άλλα, τα παιδιά οργανώνουν τα δικά τους, προσαρμοσμένα στην ιδιοσυγκρασία τους, ταξίδια.
-
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αναδημιουργούμε συνεχώς τις αναμνήσεις μας. Αλλά αντί να θυμόμαστε ξανακτίζουμε ένα μέρος της ιστορίας. Κι εδώ προφανώς «ευθύνεται» η φαντασία μας. Όταν βρίσκεσαι στο εργαστήριο σου, μόνος απέναντι στο καμβά, νιώθεις να αναπλάθεις μνήμες και αναμνήσεις;
Προσποιούμαι τις αναμνήσεις. Οι αληθινές αναμνήσεις ότι ρόλο έπαιξαν, έπαιξαν. Τώρα πρέπει να ανασυνθέσω την πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα δύσκολη, δύστροπη, προσωπική. Οι αναμνήσεις είναι κατατεθέντα συμβάντα, σε παλιά ημερολόγια.
Αυτό που πραγματικά νιώθω, είναι φόβος. Φόβος μπροστά σε ένα άδειο τελάρο. Φόβος πριν τη γένεση μια καινούργιας ιστορίας. Ενός παραμυθιού που δεν έχει ακόμη ειπωθεί. Το άγχος μιας περιπέτειας.
-
Ο θεατής που θα κατέβει τα σκαλιά της γκαλερί τι πιστεύεις θα νιώσει και τι θα πάρει μαζί του φεύγοντας;
Τι ελπίζω ότι θα πάρει μαζί του…
Μια αύρα από ευφάνταστες ιστορίες, από παραποιημένες διηγήσεις. Μια εικαστική – ανεκδοτολογική αίσθηση, που προσδοκώ να τον βοηθήσει να δημιουργήσει τις δικές του παραμυθίες.
Να αφεθεί στις διηγήσεις ενός ανεκπλήρωτου ονείρου. Διηγήσεις -συνταξιδιώτες στο καθημερινό – αέναο ταξίδι. Εκεί που οι ιστορίες απελευθερώνουν την αίσθηση μιας βαρετής τάξης πραγμάτων.
-
Κλείνοντας, κάνε μας εσύ ένα επίλογο για την έκθεση. Πες μας όσα θα ήθελες να ξέρουμε για την τωρινή δουλειά σου, για το πάντρεμα με παλαιότερες δουλειές σου και τα ζωγραφικά «ταξίδια» που μας υπόσχεσαι.
Θα έλεγα ότι επανέρχομαι λαχανιασμένος στη ζωγραφική μου.
Σε παρουσίες ανθρώπων. Σε ίχνη πρόσφατα, περασμένα, κρυμμένα, ξεχασμένα. Ίχνη ταπεινά, μεγαλόπρεπα, επιβλητικά, λαμπερά, ευτελή, ατελέσφορα.
Δεν θα μιλήσω συγκεκριμένα. Θέλω απλά να χαθώ σε αντιφατικές διαδρομές, να κρυφτώ στο πλήθος.
Το κάνω συχνά: Σταματώ στο κόκκινο. Διεκδικώ έτσι την ιδιωτικότητά μου. Νιώθω αόρατος, ελαφρύς, χωρίς το βάρος των εμπειριών μου. Ξεπλένω τις ιδέες μου.
Κλείνω όπως έκλεισα την ομιλία μου στα TEDx, στο Πολυτεχνείο Κρήτης το 2017:
Η ζωή μας είναι πολύτιμη.
Είναι μοναδική, αναπάντεχη.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να την αφήσουμε να χαλαρώσει…
Πρέπει να μάθουμε να εκμεταλλευόμαστε το απρόοπτο, όσο απρόσμενο και να είναι. Πάντα υπάρχει μέσα του μια φλόγα ικανή να μας φωτίσει.
Αφεθείτε στη λάμψη της.
*Η συζήτηση έγινε με αφορμή την έκθεση του Γιάννη Αδαμάκη «passpartout» στη γκαλερί Ζουμπουλάκη (31 Ιανουαρίου – 24 Φεβρουαρίου 2024)
Last modified: 22/04/2024