Μηνάς Καμπιτάκης – Γυρεύω τους παλιούς μου τόπους

Η genesis gallery παρουσιάζει την έκθεση του Μηνά Καμπιτάκη «Γυρεύω τους παλιούς μου τόπους». Καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργος Τζάνερης, επιμέλεια έκθεσης Ίρις Κρητικού διάρκεια έκθεσης από τις 14 Οκτωβρίου ως την 1^η Νοεμβρίου.

                                            Η νοσταλγία του τόπου

— Γυρεύω τον παλιό μου κήπο·
τα δέντρα μού έρχουνται ώς τη μέση
κι οι λόφοι μοιάζουν με πεζούλια
κι όμως σαν ήμουνα παιδί
έπαιζα πάνω στο χορτάρι
κάτω από τους μεγάλους ίσκιους
κι έτρεχα πάνω σε πλαγιές
ώρα πολλή λαχανιασμένος.

Γιώργος Σεφέρης, Ο Γυρισμός του ξενιτεμένου, Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος (απόσπασμα)

Μεταβαίνοντας αιφνιδιαστικά από τα αξέχαστα αστικά εσωτερικά των προηγούμενων ενοτήτων της δουλειάς του στα σπινθηροβόλα αυτά ζωγραφικά στιγμιότυπα της ελληνικής υπαίθρου, στους παλιούς κήπους της δικής του ελληνικής περιπλάνησης, ο Μηνάς Καμπιτάκης προχωρά σε μια ενότητα βαθιά αυτοβιογραφική, σε ένα απεικονιστικό ίαμα χρόνου, τόπου και συναισθήματος.  
Εισχωρώντας σχεδόν απτικά σε ετούτα τα έργα όπου επαναδιατυπώνονται με οικεία ευφράδεια οι εσοχές των βράχων, οι δροσερές συστάδες των δέντρων, οι ξερικές πλαγιές και οι θαλασσινές σπηλιάδες των αιγαιακών ακτών, οι σμαραγδένιες λίμνες και τα μενεξεδένια βουνά, τα χρυσά σταροχώραφα και οι  συννεφιασμένοι γκρεμνοί, οι ελαιώνες και τα αλώνια της γενεθλίας νήσου, ο θεατής γρήγορα συνειδητοποιεί ότι παρά τη γνώριμη αύρα τους, παρά τις αναγνωρίσιμες συντεταγμένες τους, δεν πρόκειται για αναπαραστατικές τοπιογραφίες. Ότι τον ζωγράφο, παρά τη σχεδιαστική ακρίβεια του μνημονευόμενου τοπίου, δεν τον απασχολεί ιδιαίτερα η ενδελεχής εξιστόρηση μιας ακριβούς πατριδογνωσίας, ότι τον αφορά περισσότερο η σύνθεση ενός ενσυναισθητικού αποστάγματος των τόπων που κάποτε αγάπησε σφοδρά και που τον αγάπησαν εξίσου κι εκείνοι.
Περισσότερο από ανάγκη καταγραφής, περισσότερο από επιθυμία επαναδιατύπωσης της ομορφιάς του τόπου, η επιλογή του Μηνά Καμπιτάκη να ζωγραφίσει με ζώσα ορμή τα αλλοτινά αγαπημένα του μέρη, βασιζόμενος λιγότερο στο προσωπικό φωτογραφικό του αρχείο και περισσότερο στη σάρκα της μνήμης, στο άυλο φυλακτό μιας στιλπνής επιτόπιας ανάμνησης, έχω την αίσθηση ότι σχετίζεται με τη νοσταλγία. Με τη νοσταλγία αυτή που ωριμάζοντας μαζί με τον χρόνο, διαπερνά εγκάρσια τη βεβαιότητα της θριαμβικής νεότητας του αλλοτινού εκδρομέα. Με την απόσταση που τροχίζοντας το επιτόπιο ειμί με το οξύ άλγος της επιθυμίας του τωρινού αναπολούντα, λειτουργεί αίφνης ως κινητήρια αφετηρία για την ψηλαφητή ανασύσταση του τόπου του τότε. Με την ανάκληση της ψυχικής φυσιογνωμίας του τόπου αυτού, που επιστρατεύοντας την κρυφή κοίτη της ωμής πρώτης ύλης του, συντάσσεται εξαρχής, με προσομοίωση ποιητικά μεταβατική από τον ζωγράφο.  
Πλασμένοι από μνήμη, χρώμα και φως, οι αναγνωρίσιμοι όγκοι του κάθε τόπου που επιλέγεται ως πεδίο ψιθυριστικής ενόρασης, τρέπονται εντέλει σε πολύτιμες κιβωτούς φύλαξης του αλλοτινού βλέμματος, της αλλοτινής παρουσίας. Σε κοιτίδες δωθείσας κάποτε απλόχερα ομορφιάς. Σε κερδισμένη  ευφορική επιστροφή σε γνώριμα σεφερικά μονοπάτια όπου ο θεατής καλείται να ανηφορίσει και ύστερα, «κάτω απ’ το θόλο των πλατάνων», να ξαποστάσει μαζί κι εκείνος. Κι ίσως τότε του φανερωθούν, το περιβόλι κι οι πλαγιές και της δικής του νιότης.

Ίρις Κρητικού, Αρχαιολόγος, Ιστορικός της Τέχνης

Last modified: 07/10/2025