Δρ Εύα Κέκου,
Ιστορικός της Τέχνης & ανεξάρτητη επιμελήτρια εκθέσεων
Στο πλαίσιο ανάδειξης και καταγραφής ταλαντούχων, νεοεισερχομένων στο χώρο παρουσιάζουμε στην εκ βαθέων συνέντευξη εδώ την πολλά υποσχόμενη καλλιτέχνη Βούλα Καραμπατζάκη. Αφορμή για την παρουσίαση της πρώτης της έκθεσης «Κτίσματα» που είδαμε στη γκαλερί Ζουμπουλάκη.
-
Η έκθεση σας με το τίτλο “κτίσματα- structures” δημιούργησε -κατά τη γνώμη μου- μια εικαστική συνθήκη απόλυτα συμβατή με το βιβλίο Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβινο. Θα ήθελα να σας ρωτήσω με αυτή την αφορμή.
Πράγματι θα μπορούσε η έκθεση “κτίσματα- structures” να αναγνωστεί ως μια Αόρατη πόλη σαν αυτές που συναντάμε στο βιβλίο του Ίταλο Καλβίνο. Οι πόλεις του Καλβίνο είναι ποιητικές, άχρονες και σε απροσδιόριστο τόπο. Ο ίδιος ο Καλβίνο αναφέρει στο βιβλίο του ότι οι πόλεις του είναι φανταστικές, εκτός τόπου και χρόνου. Η ίδια συνθήκη ισχύει και για τα “κτίσματα- structures” που δημιουργούν τη δική μου ουτοπική πόλη.
-
Με ποιο τρόπο η έννοια της περιήγησης και της εφόρμησης (derive),αλλα και του ανείπωτου στο αστικό τοπίο, του φαντασιακού και του μυθικού συνυπάρχουν στην έκθεση;
Όλες οι παραπάνω έννοιες συνυπάρχουν και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους στην έκθεση. Πρέπει εξ αρχής να τονίσω ότι με εμπνέουν πολύ περισσότερο τα έργα των ανθρώπων από την ίδια την φύση την οποία αρκούμαι να λατρεύω και να θαυμάζω. Δηλαδή με αγγίζει ιδιαίτερα όταν ο άνθρωπος ως κτίστης ή ως αρχιτέκτονας καταφέρνει να περάσει μέσα από το έργο του μια συγκίνηση, ένα συναίσθημα τα οποία έχουν αφήσει ένα αποτύπωμα. Αυτά τα αποτυπώματα αποτελούν τις μνήμες και ενεργοποιούν τη φαντασία. Αρχιτεκτονικά κτίσματα και διάφορες δομές που συνάντησα στα ταξίδια και ανακάλυψα από παιδί στους περιπάτους μου στα ερειπωμένα χωριά της Κρήτης, στο ποικιλόμορφο, σε μεγάλη έκταση εγκαταλελειμμένο, αστικό τοπίο της Αθήνας, σε αρχαίους ναούς, μυστικά ξωκλήσια, περιστερώνες κλπ. Πρόκειται λοιπόν για τα καταγεγραμμένα στη μνήμη και τη φαντασία πραγματικά βιώματα τα οποία στη πρακτική μετουσίωσαν και ανέσυραν το φαντασιακό και το μυθικό στοιχείο.
-
Είχατε στο μυαλό σας κατά τη δημιουργία του κάθε έργου την σύνθεση ως συνθήκη αυτή της πολύπτυχης εγκατάστασης-ή προέκυψε στη διαμόρφωση της τελικής ιδέας ως επιμελητική πρακτική;
Ξεκινώντας τη δημιουργική διαδικασία δεν είχα στο μυαλό μου καμία σκέψη για το αποτέλεσμα. Δεν ήξερα καν αν οι κατασκευές αυτές που θα ακολουθούσαν θα γινόντουσαν αρχιτεκτονικά κτίσματα ή και κάτι άλλο. Και αν θα μπορούσαν να καταλήξουν σε παρουσίαση μιας ¨πόλης¨. Το κάθε έργο με προετοίμαζε για το επόμενο έργο. Εργάστηκα 4 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωση της παρούσας γλυπτικής εγκατάστασης. Η τελική ιδέα λοιπόν της παρουσίασης διαμορφώθηκε στο πέρασμα του χρόνου και στο τέλος ολοκληρώθηκε ως επιμελητική πρακτική σε συνεργασία με τη γκαλερί Ζουμπουλάκη.
-
Ή δουλειά σας χαρακτηρίζεται από λεπτομέρεια. Με ποιο τρόπο η αφοσίωση στη λεπτομέρεια καθορίζει το αποτέλεσμα;
Είναι πολύ σημαντική για μένα, η εμμονική σχεδόν, αφοσίωση στην λεπτομέρεια κατά τη δημιουργική διαδικασία δουλεύοντας η ίδια εξ ολοκλήρου το κάθε έργο με χειρωνακτική εργασία. Η λεπτομέρεια και η χειρωναξία ως πρακτική γίνεται η αφετηρία και ο οδηγός μιας τελετουργικής διαδρομής η οποία με μεταφέρει σε μια κατάσταση άχρονη και άτοπη, όπου εκεί είναι δυνατή η εμβάθυνση στην ταύτιση και στην συνομιλία με το ίδιο το έργο. Αυτή η διαδικασία – εμπειρία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα του κάθε έργου. 
-
Λαμβάνοντας υπόψη ακριβώς τη προσοχή και τη λεπτομέρεια στη δουλειά σας αλλά και τον ανθρωποκεντρισμό που το περιβάλλει : το κόσμημα, αλλά και τα κτίρια, κτίσματα που αποκτούν επίσης υπόσταση από την ανθρώπινη δράση θα θέλαμε να μας μιλήσετε για τα στάδια εργασίας σας από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι τη πραγματοποίηση και το τελικό στάδιο της.
Το έργο μου είναι ανθρωποκεντρικό. Τα κοσμήματα όπως και τα κτίσματα πιστεύω ότι ως πρωταρχικό ρόλο έχουν την προστασία του ίδιου του ανθρώπου. Στη δουλειά μου με ενδιαφέρει να τονίσω την θετική πλευρά του ανθρώπινου βίου. Επειδή τα περισσότερα στοιχεία γύρω μας είναι αρνητικά και στενάχωρα εγώ επιλέγω να υπηρετώ την φιλοσοφική θέση που εστιάζει στη θετική πλευρά της ζωής και πως μπορούμε σαν μονάδες να την κάνουμε λίγο καλύτερη με θετική ενέργεια, πρόθεση και διάθεση.
Τα στάδια της πρακτικής που ακολουθώ δεν είναι πάντα με την ίδια σειρά. Βασικά στοιχεία είναι το θέμα και το υλικό. Κάποιες φορές ξεκινώ από το θέμα και άλλες έπεται το θέμα. Άλλες πάλι η αρχή γίνεται από το ίδιο το υλικό και αυτό οδηγεί στο θέμα. Κάποιες άλλες φορές συμβαίνει να ξεκινήσω και με τα δύο συγχρόνως. Συνήθως υπάρχει μια ιδέα που με απασχολεί για αρκετό χρονικό διάστημα. Στην συγκεκριμένη εγκατάσταση υπήρχε ως αφορμή μια εργασία στην ΑΣΚΤ με θέμα το μεταμοντέρνο στη σύγχρονη τέχνη. Για την εργασία αυτή είχα επιλέξει μια εικόνα από το άγιο Όρος ένα ¨Μηνολόγιο¨. Σε αυτή την εικόνα πέραν της πρωτοτυπίας της που με τράβηξε αρχικά, υπήρχε ένας ρυθμός στα σχήματα από τις φιγούρες των αγίων και μια ιερότητα.
Ξεκίνησα λοιπόν την επεξεργασία της εικόνας αρχικά φωτογραφίζοντας την για να την μεταφέρω σε ένα πρόγραμμα photoshop στον υπολογιστή. Μέσα από την επεξεργασία αυτή άρχισαν να έχουν ενδιαφέρον οι νέες αλλοιωμένες μορφές και τα σχήματα που αναδύονταν από αυτές.
Έπειτα από πάρα πολλές διαφορετικές εκδοχές της αρχικής εικόνας, ξεκίνησα την αναζήτησή του υλικού που θα μου έδινε τη δυνατότητα να αποτυπώσω τα σχήματα και την αίσθηση που μου προκαλούσαν. Αυτή την αίσθηση και το ρυθμό των σχημάτων την ανακάλυψα στα χαρτόνια που τελικά χρησιμοποίησα στην έκθεση μου.
Όταν ξεκινά η δημιουργική εργασία συνήθως δίνω μεγάλη σημασία στην αυθόρμητη διαδικασία και όχι τόσο στο να κατευθύνω το έργο προς ένα προσχεδιασμένο αποτέλεσμα. Το κάθε έργο δουλεύετε αμέτρητες φορές έως ότου το αποτέλεσμα να φτάσει σε μια μη αναμενόμενη αλλά ικανοποιητική αισθητική μορφή. Την αρχική ιδέα από όπου και αν προέρχεται μπορώ να την παραβλέψω χάριν της διαδρομής. Αυτή η ελευθερία που αναζητώ πέραν των οποιοδήποτε κανόνων μου δίνει και τη δυνατότητα να αφουγκραστώ περισσότερα ερεθίσματα και να τα ακολουθήσω.
Εννοείται ότι κατά τη δημιουργική διαδικασία υπάρχει μια συνεχής εναλλαγή αυθορμητισμού, συναισθήματος και λογικής όπου όλα αυτά αλληλοεπιδρούν και συνεργάζονται έχοντας διαδοχικά τον κυρίαρχο ή επικουρικό ρόλο. Έτσι λοιπόν η αρχική ιδέα του Μηνολογίου κατέληξε να είναι η αφορμή και η εκκίνηση της παρούσας δουλειάς με τα κτίσματα.
-
Αλήθεια πως ξεκινήσατε την ενασχόληση με το συγκεκριμένο υλικό δημιουργίας των εικαστικών έργων της έκθεσης;
Το συγκεκριμένο υλικό, το χαρτόνι οντουλέ, το είχα χρησιμοποιήσει και σε άλλες εργασίες κατά το παρελθόν μαζί με άλλα υλικά. Είχα ασχοληθεί και με το 3d printing, για 3 χρόνια στην ΑΣΚΤ, όπου και μας έδινε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε γλυπτά και από χαρτόνι το οποίο είχε κοπεί σε μηχάνημα λέιζερ. Αυτές οι εμπειρίες μου έδωσαν τα εφόδια να έχω μια άνεση στη διαχείριση του χαρτονιού. Το χαρτόνι μου έδωσε τη δυνατότητα να αποδώσω τα σχήματα και το ρυθμό που αναζητούσα για την εργασία μου με το Μηνολόγιο. Στην παρουσίαση της εργασίας αυτής ο καθηγητής μου με παρότρυνε να συνεχίσω να εργάζομαι με το συγκεκριμένο υλικό. Αυτή του η παρότρυνση μου έδωσε την σιγουριά να προχωρήσω με ένα μόνο υλικό, χωρίς δηλαδή τη σύνθεση διαφορετικών υλικών αλλά και χωρίς την κάλυψη του με άλλα υλικά όπως βερνίκια, χρώματα κλπ.
Η δυσκολία στην ανεύρεση του, η εμπειρία και η ανάγκη της απόκτησης του, δημιούργησε μια σχέση σχεδόν ερωτική. Για εμένα, το κυψελωτό χαρτόνι, είχε γίνει ήδη πολύτιμο και σπάνιο ως υλικό και έτσι το μεταχειρίζομαι μέχρι και σήμερα, είτε μόνο του είτε σε συνδυασμό με το χαρτόνι οντουλέ.
-
Ποια ήταν η απήχηση του κοινού από την έκθεση αυτή και με ποιο τρόπο τροφοδότησε ή ανατροφοδοτεί η διάδραση σας με το κοινό τη δουλειά σας εν γένεις;
Η αλήθεια είναι ότι ως εικαστικός καλλιτέχνης έχω επιλέξει μια πολύ μοναχική διαδρομή. Δηλαδή όταν εργάζομαι είναι απαραίτητη η κοινωνική μου απομόνωση, η αφοσίωση, να είμαι συγκεντρωμένη στην δημιουργική διαδικασία, ο οποιοσδήποτε αντιπερισπασμός με δυσκολεύει πολύ και με αποσπά από το έργο μου. Οπόταν τον περισσότερο καιρό ζω σχεδόν απομονωμένη. Όταν λοιπόν ένα έργο είναι έτοιμο να εκτεθεί, υπάρχει άγχος ως προς το τι θα δει, τι θα αισθανθεί ο θεατής. Αυτή η έκθεση που έγινε μέσα από το ξεκίνημα της συνεργασίας μου με την γκαλερί Ζουμπουλάκη ήταν για εμένα η πραγματοποίηση ενός ονείρου που δεν είχα καν φανταστεί. Επιπλέον η θετική ανταπόκριση του κόσμου με γέμισε χαρά και ευτυχία και μου έδωσε, για κάποιο καιρό, την ασφάλεια ότι βαδίζω στον σωστό δρόμο όσον αφορά στην τέχνη μου. Η θετική ανταπόκριση των καθηγητών μου, των καλλιτεχνών, των τεχνοκριτικών, του κοινού καθώς και η θερμή υποδοχή και υποστήριξη της γκαλερί μου έδωσαν την αγάπη και την δύναμη για να συνεχίσω.
-
Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;
Ένα από τα μελλοντικά μου σχέδια είναι να καταφέρω να δείξω τη δουλειά μου και στο εξωτερικό. Επιπλέον σχεδιάζω να προχωρήσω τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Οι νευροεπιστήμες και η ψυχοθεραπεία είναι επιστήμες που με ενδιαφέρουν και έχω ασχοληθεί παράλληλα πολλά χρόνια. Με ενδιαφέρει λοιπόν η σύνθεση τους με την Τέχνη. Κυρίως όμως να συνεχίσω να εξελίσσομαι ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνης.
Last modified: 31/01/2025