Jojo Wang – Frédedic Léglise: Ο έρωτας στην επιθυμία και την πραγμάτωση

Τα Performance Rooms δίνουν ραντεβού για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά στην Αίθουσα Τέχνης Καππάτος σε συνεργασία με την Εταιρεία Πάνθεον ΑΜΚΕ, αρχίζοντας με την πρώτη ομάδα την Πέμπτη 25 μέχρι το Σάββατο 27 Ιανουαρίου. Κατά του τριημέρου, από τις 7 έως τις 10 το βράδυ κάθε ομάδα επιμελητών – καλλιτεχνών θα παρουσιάζει μια ζωντανή performance σε διαφορετικό δωμάτιο στο χώρο της γκαλερί.
Τα Performance Rooms αποτελούν την εξέλιξη της εκδήλωσης Rooms που καθιερώθηκε από την Αίθουσα Τέχνης Καππάτος 26 χρόνια πριν με σκοπό την ανάδειξη και την παρουσίαση στο ευρύ κοινό των νέων καλλιτεχνικών τάσεων και προτάσεων στην ελληνική εικαστική σκηνή. Τα Rooms κατάφεραν να εδραιωθούν ως θεσμός και να αποκτήσουν σταθερό κοινό επισκεπτών που ανανεώνεται με το πέρασμα των χρόνων.

Ο Frederic Leglise στο εργαστήριό του στο Παρίσι

Σημαντικά σήμερα ονόματα θεωρητικών και καλλιτεχνών κατάφεραν να ξεχωρίσουν στις αρχές των Rooms. Η στροφή του θεσμού προς το πεδίου της Performance δίνει την ευκαιρία στο φιλότεχνο κοινό να παρακολουθήσει δράσεις από διαφορετικούς καλλιτεχνικούς χώρους όπως το θέατρο, τον χορό, τη μουσική, τα multimedia. «Σκοπός της έκθεσης είναι να παρουσιαστούν και να καταγραφούν συστηματικά οι σύγχρονες τάσεις και προτάσεις στον καλλιτεχνικό χώρο της περφόρμανς, καλλιτεχνικά και θεωρητικά, ώστε να δημιουργηθεί ένας ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων, σαν συνέχεια των προηγούμενων διοργανώσεων» σημειώνει ο διοργανωτής Γεράσιμος Καππάτος.

jojo wang

Η φετινή διοργάνωση φιλοξενεί θεωρητικές και καλλιτεχνικές προτάσεις γύρω από διαχρονικά ζητήματα όπως είναι ο έρωτας, η σεξουαλικότητα, η μητρότητα, η γονιμότητα, η σημασιοδότηση του σωστού και του λάθους, η σχέση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος, οι πολλαπλές αναγνώσεις της Ιστορίας.
Ο έρωτας είναι ένα από τα θέματα που διαχρονικά όχι μόνο έχει απασχολήσει αλλά έχει εξυμνηθεί από τους καλλιτέχνες.  Η κινεζικής καταγωγής Jojo Wang και ο Γάλλος Frédedic Léglise συναντιούνται για πρώτη φορά ως δημιουργοί και προτείνουν το project Senses ως ένα διάλογο γύρω από τον ερωτισμό. Ο Frédéric Léglise – γνωστός στην Ελλάδα μέσα από τη συλλογή του Βλάση Φρυσίρα – συστήθηκε το 2020 στους αναγνώστες του art22 μέσα από μια συνέντευξη στην οποία μίλησε για όλα όσα τον απασχολούν στο εικαστικό του έργο και για τη θέση της παραστατικής ζωγραφικής σήμερα, ένα μονοπάτι που επέλεξε από τα χρόνια των σπουδών και το υπηρετεί πιστά ακόμη κόντρα στο ρεύμα των καιρών.

Frederic Leglise, Lisha, λάδι και φύλλα χρυσού σε καμβά, 100×100 cm 2020

«Στην πραγματικότητα, όταν ήμουν έφηβος ήθελα να γίνω σχεδιαστής αυτοκινήτων. Μεγάλωσα σε μια μικρή επαρχιακή πόλη  στα βορειοδυτικά της Γαλλίας. Άρχισα να σπουδάζω στη σχολή Καλών Τεχνών της πόλης μου. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, αναπτύχθηκε μέσα από τα μαθήματα ιστορίας της τέχνης ένα ιδιαίτερο πάθος για τη ζωγραφική. Τότε αποφάσισα ότι θα γίνω ζωγράφος » σημειώνει μιλώντας για το ξεκίνημά του. Ο θαυμασμός του Léglise για το γυναικείο σώμα προέκυψε από τα πρώτα χρόνια της ενασχόλησής του με την τέχνη ως φοιτητής. Αργότερα, εμπνευσμένος από τη σύζυγό του, ξεκίνησε να φιλοτεχνεί διάφορες σειρές με πορτρέτα γυναικών ασιατικής καταγωγής, ενώ παράλληλα δουλεύει και μια ενότητα ιδιαίτερων προσωπογραφιών με τον τίτλο «Αυτοπροσωπογραφία της σκιάς μου». Ο συνδυασμός μεταξύ ενός παραδοσιακού θέματος (ερωτική απεικόνιση γυναικών) και της σύγχρονης προσέγγισής του κάνουν τους πίνακες του να ξεχωρίζουν. Το έργο του έχει προβληθεί στη Γαλλία και διεθνώς (Νέα Υόρκη, Ρουμανία, Ιράν, Ελλάδα). Μέσα από την ερωτικοποίηση του γυναικείου ασιατικού σώματος που απεικονίζεται στο σύνολο της δουλειάς του, ο Léglise επιθυμεί να εκφράσει τον αισθησιασμό της ίδιας της ζωγραφικής πρακτικής.

jojo wang

Ποιά είναι όμως τα όρια μεταξύ του ερωτικού και πορνογραφικού στις εικόνες που αναπαράγωνται μέσω των έργων τέχνης και αφορούν το γυμνό γυναικείο σώμα; Ο Léglise εξηγεί πως «Στην πραγματικότητα τα όρια είναι ασαφή, και μετατοπίζονται συνεχώς ανάλογα με τις ιστορικές εποχές και με τις νομικές και θεσμικές αλλαγές. Θα έλεγα ότι ο όρος πορνογραφία αναφέρεται κυρίως σε έργα όπου περιλαμβάνουν ρεαλιστικές αναπαραστάσεις σεξουαλικού περιεχομένου ή προβάλλουν το ανθρώπινο σώμα εστιάζοντας στη σεξουαλικότητα. Εάν θα έπρεπε να προτείνω ένα όριο, πώς δηλαδή εγώ ο ίδιος τοποθετούμαι στη δουλειά μου, θα έλεγα ότι ο ερωτισμός εκφράζει την επιθυμία, ενώ η πορνογραφία την πραγμάτωσή της».
Η απόσταση από την Κίνα και η εγκατάσταση της Jojo Wang στο Παρίσι το 2006 της επέτρεψε να εκφράζει μέσα από τη δουλειά της ένα ονειρικό σύμπαν εμποτισμένο επίσης με ερωτισμό. Τα έργα της είναι ελεύθερα, ρομαντικά και αισθησιακά, εμπνευσμένα από την ασιατική κουλτούρα και παράδοση, την κινέζικη μυθολογία και τα έργα ουκίοέ (Ukiyo-e), ένα είδος ξυλογραφίας και ζωγραφικής που γνώρισε άνθηση τον 17ο έως τον 20ο αιώνα στην Ιαπωνία.

Frederic Leglise, open lips, λάδι σε καμβά, 18χ20cm, 2020

Στην performance τους οι δύο καλλιτέχνες καλούν τους θεατές να μοιραστούν μια διαδραστική εμπειρία στην οποία πρωταγωνιστούν οι πέντε αισθήσεις. Η σεξουαλικότητα και η αθωότητα αλληλεπιδρούν σ’ ένα παιχνίδι μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Κατά τη διάρκεια του πρώτου σταδίου της δράσης και υπό τον ήχο κινεζικών παραδοσιακών μελωδιών, η Jojo Wang χρησιμοποιεί υλικά με συμβολική αξία όπως το palo santo που ενεργοποιεί την όσφρηση, το αλάτι και το ρύζι συνδεδεμένα με την αφθονία, την γονιμότητα και την καλοτυχία, για να δημιουργήσει ένα δικό της εξαγνισμένο και ασφαλές περιβάλλον παρόμοιο με αυτό της εμβρυακής ζωής. Στο δεύτερο στάδιο, η performer καταφεύγει στην αυτόματη γραφή πάνω σ’ ένα λευκό ύφασμα που θα λειτουργήσει σαν καμβάς τοποθετημένος στο πάτωμα. Το έργο θα ολοκληρωθεί σταδιακά μέχρι την τελευταία μέρα της δράσης.

jojo wang

Στο τρίτο και τελευταίο στάδιο, οι θεατές μπορούν να διαδράσουν ακόμη περισσότερο μαζί της μέσω της αφής. Η Jojo Wang χρησιμοποιώντας ειδικά χειροποίητα μαντήλια θα κλείνει τα μάτια στο θεατή και θα σχεδιάζει πάνω στο μαντήλι το βλέμμα του. Στο τέλος κάθε βραδιάς θα δημιουργείται μια εγκατάσταση με τα «βλέμματα» των θεατών που θα συγκεντρώνει αποτυπωμένα πάνω στα υφασμάτινα μαντήλια. Ο επίλογος γράφεται με την Jojo Wang να κλείνει τις υφασμάτινες διαφανείς κουρτίνες γύρω από το δωμάτιο καθώς τραγουδάει στο ρυθμό των συναισθημάτων που της αφήνει η εμπειρία της επιτέλεσης. Τι είναι ο έρωτας για την Jojo ; «Συναισθήματα, επικοινωνία, ανταλλαγή, γνώση, ένας καθρεύτης» ενώ η ίδια σημειώνει πως ανυπομονεί οι Αισθήσεις (The Senses) όπως ονομάζεται το έργο, να λειτουργήσουν ως μια γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ εκείνης και των θεατών: «οι αισθήσεις είναι για εμένα μια μορφή επικοινωνίας είναι το επιφανειακό στρώμα του συναισθήματος, λειτουργούν όπως οι κυματισμοί του νερού που προέρχονται από τα βάθη μιας λίμνης». Σε όλη τη διάρκεια της δράσης και στα τρία στάδια, οι θεατές παρακολουθούν τη βίντεο-εγκατάσταση ερωτικού animation από τον Frédéric Léglise. Λίγο πριν επιστρέψουν στην Ελλάδα για τα Performance Rooms 2024 τονίζουν τη σημασία που έχει για τους καλλιτέχνες η συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις: «Με ενδιαφέρει να παρουσιάζω τη δουλειά μου στο εξωτερικό κυρίως γιατί είναι συναρπαστικό να έρχονται τα έργα σου σε επαφή με διαφορετικούς θεατές και επαγγελματίες του χώρου» αναφέρει ο Frédéric Léglise με την Jojo Wang να συμπληρώνει πως ανυπομονεί για «τη συνάντηση με το ελληνικό κοινό και την αλληλεπίδραση μαζί του».

Από την άλλη πλευρά, οι MASH (ομάδα ηθοποιών) ή αλλιώς ο Χρήστος Καπένης, η Κατερίνα Αναστασίου και ο Γιώργος Παρταλίδης μας καλούν να σκεφτούμε «Πώς ερωτεύονται τα βουνά;». Ο ποιητικός  και σουρεαλιστικός τίτλος του έργου τους, είναι εμπνευσμένος από το μύθο της γέννησης ενός ποταμού από τα δάκρυα δύο «ερωτευμένων» βουνών που έκλαιγαν επειδή δεν μπορούν να σμίξουν.
Η επικαιρότητα επηρεάζει επίσης τη φετινή θεματολογία με τα γεγονότα στη Γάζα να βρίσκονται στο επίκεντρο του έργου « Grand Palace Hotel στη Γάζα » των Ανδρονίκης Μαραθάκη (χορεύτρια και ειδική στην συντήρηση Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης) και Νατάσας Ζαγκλή (σκηνοθέτρια, ηθοποιός), με την τελευταία να υπογράφει και την επιμέλεια του project. Τι γίνεται όταν από το φόβο της ταύτισης με τα θύματα η σιωπή νικάει και μαζί της η αδράνεια; Δύο παράλληλοι κόσμοι αντιτίθενται όταν «η φρίκη, ο φόνος, ο θάνατος, η σφαγή, η καταστροφή, η συντριβή, το σκοτάδι και η ακραία νομιμοποιημένη βία σε κοινή παγκόσμια θέα» συνυπάρχουν σ’ ένα άλλο σημείο του κόσμου με την «ασφάλεια, αρμονία και ομορφιά». Όλα ξεκινούν με αφορμή μια τρομακτική διαπίστωση από τις δημιουργούς και την επιμελήτρια: τη στιγμή που συντάσσεται η πρότασή τους το Gaza Grand Palace Hotel που σκοπεύουν να μεταφερθούν δυνητικά οι δύο performers κατά τη διάρκεια της έκθεσης μπορεί και να μην υπάρχει πλέον.
Τα ζητήματα έμφυλης ταυτότητας απασχολούν έντονα αρκετές από τις συμμετέχουσες ομάδες. Η Αντωνίνα Βλουτή (σκηνοθέτρια, ηθοποιός) και η Άννα Παπαδάκη (ηθοποιός) παρουσιάζουν μέσα από το έργο «Εκείνες» ιστορίες γυναικών που έζησαν στην Ελλάδα υπερβαίνοντας τους περιορισμούς και τους κανόνες που τους επιβλήθηκαν από τις εκάστοτε συνθήκες με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπες στη ζωή τους.  Η ομάδα των Φένια Απστόλου (ηθοποίος, χορεύτρια), Ευγενίας Γραμμένου (εικαστικός) και Γεωργίας Σπυροπούλου (μουσικοσυνθέτρια) εξετάζουν μέσα από την performance τους «την παραδοσιακή όψη της γυναικείας ταυτότητας και τις κατασκευασμένες εκδοχές του θηλυκού φύλου», σε επιμέλεια της Κατερίνας Κατάκη (ηθοποιός). Προτείνοντας μία πολύαισθητηριακή εμπειρία μέσα από το έργο τους, οι καλλιτέχνιδες θα προσπαθήσουν να προσκαλέσουν τα παρευρισκόμενα άτομα σε έναν «κοινό σιωπηλό αναστοχασμό επάνω στη γυναικεία ευθραυστότητα που επανειλημμένως διαψεύδεται και μοιραία συντρίβεται όπως αναδεικνύουν οι σύγχρονες μορφές θηλυκότητα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη φετινή διοργάνωση συμμετέχουν συνολικά 41 καλλιτέχνες και 16 επιμελητές, εκ των οποίων αριθμητικά υπερτερούν οι γυναικείες συμμετοχές.
Performance Rooms 2024  στην Αίθουσα Τέχνης Καππάτος, Αθηνάς 12.
Πρώτο Μέρος : 25 Ιανουαρίου – 27 Ιανουαρίου, 19:00-22.00
Δεύτερο Μέρος : 1 Φεβρουαρίου – 3 Φεβρουαρίου 19:00-22.00
Τρίτο Μέρος : 8 Φεβρουαρίου – 10 Φεβρουαρίου 19:00-22.00

Επιμελητές: Γκέλυ Γρυντάκη, Νατάσα Ζαγκλή, Δηώ Καγκελάρη, Νάσια Καλαμάκη, Kατερίνα Κατάκη, Εμμανουήλ Κωνσταντινίδης, Ιουλία Λαδογιάννη, Λυδία Λαμπροπούλου, Νεφέλη Παπαναστασοπούλου, Παυλίνα Μάρβιν, MASH (Χρήστος Καπενής & Κατερίνα Αναστασίου), Μαρία Ξυπολοπούλου, Βέρα Ιόνα Παπαδοπούλου, Δανάη Σίμου, Νατάσα Ερωφίλη Τσάγαρη, Αθανασία Τσάτσου.

Καλλιτέχνες: Κατερίνα Αναστασίου, Χρήστος Καπενής, Γιώργης Παρταλίδης, Fréderic Leglise & Jojo Wang, Αντώνης Βασιλάκης, Έλλη Καρυπίδου, Χρόνης Barbarian, Νατάσα Ερωφίλη Τσάγαρη, Ευγενία Γραμμένου, Φένια Αποστόλου, Γεωργία Σπυροπούλου, Κατερίνα Δρακοπούλου, Ντορίνα Καππάτου, Εμμανουήλ Κωνσταντινίδης, Άρτεμις Μπασίρογλου, Ανδρονίκη Μαραθάκη, Νατάσα Ζαγκλή, Γιάννης Σταματίου, Δανάη Σίμου, Φάνης Σακελλαρίου, Λυδία Λαμπροπούλου, Δάφνη Πατσουράκου, Όλγα Ντέντα, Μάρω Πέτλη, Θοδωρής Βράχας, Αλέξανδρος Καναβός, Σοφία Νικολοπούλου, Νεφέλη Παπαναστασοπούλου, Κωνσταντίνος Χαλδαίος,Αθανασία Τσάτσου, Αντωνίνα Βλουτή, Άννα Παπαδάκη, Μαριάννα Δεβετζή, Χριστίνα Θύμη, Κατερίνα Καούστου, Ολυμπία Μπουλογεώργου, Αναστασία-Νάστια Ντεντιάεβα, Ουίτσι, Νάντη Χατζηγεωργίου, Κρέων Κανακάρης.

Last modified: 18/01/2024