Εmerging surfaces | drifting across the human condition
κείμενο: δρ Κώστας Πράπογλου
H γκαλερί Περί Τεχνών Καρτέρης παρουσιάζει στο πλαίσιο της Art Athina 2019 την ατομική έκθεση του Γιώργου Γιώτσα με δώδεκα επιτοίχια γλυπτά μεταβλητών διαστάσεων που αποτελούν το νέο σώμα δουλειάς του εικαστικού.
Έχοντας διανύσει μια πορεία σχολαστικών πειραματισμών συμπεριλαμβάνοντας μια τεράστια ποικιλία μέσων και υλικών σε προηγούμενες δουλειές, σε αυτήν την έκθεση ο Γιώτσας εξετάζει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και χρησιμοποιεί τις μοναδικές ιδιότητες μιας ομάδας ποικιλόμορφων υλικών. Χώμα, ρητίνη, γκρίζο και μαύρο τσιμέντο έχουν μετασχηματιστεί, αναπροσαρμοστεί και ενσωματωθεί σε μια νέα κατάσταση μέσω της φωτιάς και της καύσης σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές.
Στο οπτικό λεξιλόγιο του Γιώτσα, η ενορχηστρωμένη καταστροφή εγκυμονεί κρίσιμες νοηματοδοτήσεις και διττές σημασίες. Ενώ φαινομενικά δίνει έμφαση στους μηχανισμούς εξάλειψης και μηδενισμού, ταυτόχρονα ενεργεί ως το μέσον της αναγέννησης και της ανάδυσης νέων αφηγήσεων και πραγματικοτήτων. Η έμφυτη και ασταμάτητη δύναμη του κύκλου της ζωής αντανακλά ένα βαθύτερο επίπεδο εξέλιξης και ανάπτυξης, εξερευνώντας τη διαστρωμάτωση και τη νοητική αίσθηση του χρόνου, της μακροπρόθεσμης ή της βραχυπρόθεσμης ύπαρξης. Παραλλαγές και ανομοιότητες μεταξύ οργανικής και ανόργανης ύλης, σχήματος, χρώματος, υφής και ανθεκτικότητας αποτελούν στοιχεία από όπου ο καλλιτέχνης αντλεί την έμπνευσή του προκειμένου να επαναπροσδιορίσει διάφορες πτυχές σε φυσικό, μη φυσικό και μεταφυσικό επίπεδο.
Για τον Γιώτσα, τα έργα που εκτίθενται είναι αποτυπώματα μη ανθρώπινων καθώς και ανθρώπινων συνθηκών. Θυμίζοντας φυσικά και τεχνητά τοπία, συγχέει με έξυπνο τρόπο τα όρια μεταξύ του πραγματικού και του μη πραγματικού. Ατενίζοντας τα έργα του, οι θεατές επανεντάσσονται όχι μόνο μέσα στο σύγχρονο φυσικό περιβάλλον αλλά και στον αστικό χώρο. Παραπέμποντας στη διττότητα και στις οπτικές πολικότητες ανάμεσα στα φυσικά φαινόμενα και στα τεχνητά παράγωγα όπως η αποσύνθεση και η διάβρωση, ο καλλιτέχνης υποδηλώνει τη βίαιη διαταραχή της καθημερινής ζωής, είτε αυτή συνδέεται άμεσα με τον περιβάλλοντα βιότοπο είτε με το πυκνό αστικό τοπίο. Ταυτόχρονα, τα έργα μπορούν να θεωρηθούν ως προεκτάσεις της ανθρώπινης πράξης· μια φαινομενικά μετα-αποκαλυπτική, δυστοπική ή ακόμη και εξωγήινη σύμβαση που ωστόσο απροσδόκητα εντάσσεται σε ένα πιο οικείο πλαίσιο σχετικά με την επιθετικότητα του σύγχρονου ρεαλισμού. Μεταπολεμικά και μετα-μολυσματικά αντικείμενα που οπτικά πλησιάζουν πολύ κοντά στα έργα του καλλιτέχνη, βρίσκονται διασκορπισμένα ή περισυλλέγονται από όλο τον πλανήτη, μια αποκομιδή από απομεινάρια και κατάλοιπα της επαίσχυντης ανθρώπινης δραστηριότητας.
Μέρος του ενδιαφέροντος του Γιώτσα που εξελίχθηκε περαιτέρω σε αυτό το σώμα δουλειάς, αποτελεί ένα εννοιολογικό πλαίσιο που μεταδίδει τον τρόπο με τον οποίο η φυσική και κυριολεκτική διάβρωση της ύλης μπορεί να παραλληλιστεί με το μεταφορικό της ισοδύναμο μέσα από πτυχές κατάρρευσης των κοινωνικών κανόνων, αξιών και ηθικής. Τα αποτυχημένα οικονομικά συστήματα, η πολιτιστική και γλωσσική αποσύνθεση, η αποδόμηση των κυβερνήσεων και η εξάντληση των φυσικών πόρων είναι μόνο μερικές πλευρές του σύγχρονου κατακερματισμού που εμπίπτουν στις άμεσες ανησυχίες του. Η έρευνα ζητημάτων διαπροσωπικού εκφυλισμού οδήγησε τον καλλιτέχνη στην έγερση ερωτημάτων σχετικά με τις επιρροές εκείνες που δοκιμάζουν και προκαλούν την αντίληψη μας σχετικά με την κοινωνία και τον τρόπο που αυτή εξελίσσεται.
Διαμορφώνοντας χειρωνακτικά τις επιφάνειες των έργων του, ο Γιώτσας τονίζει το νόημα της σωματικής εργασίας και της ακατάπαυστης αναζήτησης της ανθρωπότητας για την κατάκτηση και τον απόλυτο έλεγχο της ύλης. Η απολιθωμένη υφή των έργων της έκθεσης τα οποία αναπόφευκτα παρουσιάζονται ως αρχέτυπες μορφές του παρελθόντος, διαρκώς και αδιάλειπτα αντιτάσσεται στην αντίληψη που έχουμε για τον χώρο, τον χρόνο και την ταυτότητά μας.
Ένα ζωτικό συστατικό του εικαστικού ύφους του καλλιτέχνη είναι επίσης η ελευθερία της δημιουργίας που ενστερνίζεται την απεριόριστη έκφραση και τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα δύο στοιχεία αντιπαρατίθενται στον περιορισμό του λόγου μέσα από ορθώς κατασκευασμένα κοινωνικοπολιτικά συστήματα. Οι δώδεκα προσεκτικά δομημένες κατασκευές ίσως θα μπορούσαν να υπονοούν μια συμβολική έκφανση των θεμελιωδών πτυχών της ανθρώπινης φύσης, μυστηριωδώς όμοιες με εκείνες που εκπροσωπούν και ενσαρκώνουν οι δώδεκα Απόστολοι στον δυτικό κόσμο. Διαφορετικοί τρόποι και προσεγγίσεις για να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε την πνευματική και την υλική αλήθεια ξεδιπλώνονται ως το μέσον του Γιώτσα προκειμένου να διαβιβάσει οντολογικά και υπαρξιακά ερωτήματα. Παίζοντας με την ασύλληπτη και ασαφή ποιότητα της μνήμης, τα δώδεκα έργα αναδύονται ως μια αφηρημένη πρόταση απέναντι στην ανησυχία του μη ανήκειν, ταυτόχρονα συμπτύσσοντας τις έννοιες της ταυτότητας και της αυτοεπίγνωσης μεταξύ τους.
Για τον Γιώτσα, τα γλυπτά του εγκιβωτίζουν παραμέτρους της ανθρώπινης παρουσίας και της ανθρώπινης εξέλιξης. Είναι οντότητες σε συνθήκη αυτοκαταστροφής που αλληλεπιδρούν και αλληλοεξουδετερώνονται. Εμφανιζόμενα ως αυτοπροσωπογραφίες ή αυτοβιογραφίες της σύγχρονης κοινωνίας, όλα τα έργα καθορίζουν όχι μόνο το ποιοι είμαστε ή το ποιοι υπήρξαμε αλλά και το τι είμαστε ικανοί να πράξουμε, αποκρυπτογραφώντας την ενστικτώδη συμπεριφορά μας σε συνεχή διάλογο και σύγκρουση ενάντια στη συνειδητή πνευματική συλλογιστική μας και την προϋπόθεση για διανοητική ρευστότητα και μια επιθυμητή γνωστική αναβάθμιση.
Last modified: 08/10/2019