Περικλής Πραβήτας: Συλλογή παλαιών αντικειμένων∙ Από τη διαλογή στην ταξινόμηση και την έκθεση

 Αναφορά στην έκθεση «Deja Visite» – Μνημειακά – Μη μνημειακά γλυπτά…                                                                                                                             

Ενώ τα μνημειακά γλυπτά κλείνουν μέσα τους μια ιστορική στιγμή, αφιερώνονται σε πρόσωπα ηρωικά και στήνονται στους χώρους που τελέστηκαν οι πράξεις οι μεγάλες, στην έκθεση Deja Visite δίνεται έμφαση στην απλή χειρονομία και το καθημερινό αντικείμενο. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο σύνολο των μικρών πράξεων που συντελούν στη διαμόρφωση και στην εξέλιξη της ιστορίας. Στις μικρές ποιότητες των καθημερινών πρακτικών και όχι στα μεγαλειώδη αριστουργήματα. Άλλωστε για τον καλλιτέχνη –Περικλή Πραβήτα– οι μεγάλες πράξεις βασίζονται σε ένα σύνολο ενεργειών που λειτουργούν ως βάση και καθορίζουν τις σημαντικές στιγμές.
Τα γλυπτά αποτελούνται κυρίως από γυάλινα αντικείμενα, πορσελάνινες φιγούρες, παλιές φωτογραφίες και πλαστικά παιχνίδια-φιγούρες ζώων και ανθρώπων. Αντικείμενα οικιακής χρήσης και διακόσμησης, απαλλαγμένα από το πλαίσιο τους, χρησιμοποιούνται τώρα ως υλικά, χώροι και πρίσματα μέσα από τα οποία παραμορφώνουν ή υπογραμμίζουν την φόρμα. Η συλλογή των παλαιών αυτών αντικειμένων ακολουθεί μια μεθοδολογική αυτόματη σειρά. Από τη διαλογή στην ταξινόμηση και την έκθεση. Το εύρημα ερμηνεύεται και μέσω της σύνθεσης μεταμορφώνεται σε έκθεμα. Η χρήση βάθρων και των προθηκών, εντείνει την αίσθηση του ευρήματος και ταυτόχρονα το κάνει πολύτιμο. Αυτή η εναλλαγή ανάμεσα στο σημαντικό και το ασήμαντο διαπερνά ως βασική σκέψη όλη την καλλιτεχνική διαδικασία.
Ο μηχανισμός της μνήμης ενεργοποιείται στη δεύτερη συνάντηση. Τότε το άτομο επαναξιολογεί και επαναπροσδιορίζει εκείνο που βλέπει σε σχέση με το παρελθόντα χρόνο. Τα γυάλινα αντικείμενα, τα οποία είναι κυρίαρχα στην έκθεση, μέσα από τις αστραφτερές τους επιφάνειες ερεθίζουν το βλέμμα και τις αισθήσεις μας και αποτελούν αντικείμενο έλξης. Συνδέονται με κάτι γνώριμο και συγχρόνως εξωπραγματικό, μαγικό. Είναι η στιγμή που ανακαλείται κάτι από τη μνήμη και κάπως έτσι, χωρίς να έχω ξαναβρεθεί σε αυτό το μέρος, νομίζω ότι το έχω ξαναεπισκεφτεί (Déjà Visité). Τα γλυπτά παρουσιάζουν ιδιότυπα τοτέμ και συνθέσεις κυριολεκτικής και μη ισορροπίας και με έντονη την αίσθηση της αιώρησης και της ενδεχόμενης καταστροφής.
Πορσελάνινα μπιμπελό που ισορροπούν το ένα πάνω στο άλλο, φιγούρες κομμένες από παλιές φωτογραφίες ακροβατούν πάνω σε μία τίγρη, ένας ισορροπιστής που κρατάει εύθραυστες γυάλινες μπίλιες, ακροβατώντας πάνω σε μια τίγρη που περπατάει πάνω σε γυάλινα ποτήρια, ένα καλούπι τράγου και οι πολλές λανθασμένες προσπάθειες να βγει σωστό, εικόνες μωρών στις οικογενειακές αγκαλιές, κλεισμένες σε δοκιμαστικούς σωλήνες που γυρίζουν σαν καρουζέλ, αναμνηστικά πορτρέτα που τα πρόσωπα έχουν διαστρεβλωθεί από γυάλινα πιατάκια του γλυκού, ένα τρενάκι που γυρνά ακούραστα μέσα από εικονοστάσια. Τα αντικείμενα ζωντανεύουν και πρωταγωνιστούν σε χώρους σουρεαλιστικούς δημιουργώντας μνημεία της ευτελούς χειρονομίας.

Η υλικότητα των αντικειμένων ξεπερνά σε χρόνο τη μέση ανθρώπινη ζωή. Έτσι τα αντικείμενα μπαίνουν και ξαναμπαίνουν σε διαφορετικές χρήσεις και αξιολογήσεις. Για παράδειγμα στο έργο μ’ αγαπά – δε μ’ αγαπά βλέπουμε σχεδιασμένα με μολύβι έξι θραύσματα ενός Περγαμηνού βάθρου το οποίο ήταν στημένο στη βορειοανατολική γωνία του Παρθενώνα. Οι διακοσμητικοί ρόδακες του βάθρου εδώ προσομοιάζουν σε μαργαρίτες και τα λειψά κομμάτια του λουλουδιού παραπέμπουν στο γνωστό σε όλους μ’ αγαπά – δε μ’ αγαπά.

Στα έργα- πορτραίτα, οι εικονιζόμενοι στέκουν και κοιτούν κατάματα, φορώντας γυάλινα πιάτα, τα οποία ως πρίσματα αντανακλούν την ταυτότητα του κάθε πορτραίτου. Αυτές οι μάσκες προστατεύουν το απολύτως προσωπικό, την αποκάλυψη του πραγματικού προσώπου και μέσα από την παραμόρφωση και τις αντανακλάσεις επιτρέπουν στο θεατή να αναγνωρίσει το δικό του οικείο ξένο.
Κάπως έτσι όλα τα έργα της έκθεσης «παίζουν» με τη δυαδικότητα του σημαντικού-ασήμαντου, οικείου – ξένου, σωστού – λάθους, ρεαλιστικού-σουρεαλιστικού.

Last modified: 20/10/2021