Πέτρος Καραβέβας: Σε στιγμές απροσποίητης έκφρασης

‘Όταν το Ιούνιο του 2000 η Samsung  κυκλοφόρησε στην αγορά της Κορέας το κινητό SCH-V200 με φωτογραφική κάμερα δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πιθανολογούσαν το τέλος του πορτρέτου στη ζωγραφική. Όσο μάλιστα τα μεγαπίξελ αυξάνονταν για καλύτερες  φωτογραφίες η πιθανότητα γινόταν πεποίθηση. Υπάρχουν όμως κάποια δεδομένα που διαψεύδουν τις προφητείες: το κινητό στη συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών είναι εργαλείο και όχι τέχνη, η κάμερα στο κινητό είναι ένας καθρέφτης με αρχείο. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το ζωγραφικό πορτρέτο έχει τη ματιά, την ψυχή, το ταλέντο του καλλιτέχνη. Προχωρά πέρα από τη φωτογραφία αποκαλύπτοντας την εσωτερική ουσία του εικονιζόμενου. Οι προσωπογραφίες ως έκφραση τέχνης μετρούν περίπου 5000 χρόνια ζωής, η τεχνολογία της  selfie 24 χρόνια και σιγά σιγά θα ακυρώνεται από την τεχνητή νοημοσύνη.
Βλέποντας τη νέα δουλειά του Πέτρου Καραβέβα στη νέα του προσωπική έκθεση, επιβεβαιωθήκαμε για μια ακόμη φορά για τη σημαντική θέση του πορτρέτου σε όλη την ιστορία της τέχνης. Η ζωγραφική δεν είναι μόνο ντοκουμέντο αλλά η ψυχή και η ουσία που αναζητά ο καλλιτέχνης.
Η έκθεση του Καραβέβα «Δίχως αυτολογοκρισία», παρουσιάζεται στη γκαλερί Contemporary Athens από τις 7 ως τις 30 Νοεμβρίου. Ο καλλιτέχνης επαναπροσδιορίζει εικονογραφικά και επεξεργάζεται μορφικά την ανθρώπινη φύση, με τις υλικές όσο και ψυχικές της αποδόσεις. Την έκθεση επιμέλεια η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη η οποία στο κείμενό της που συνοδεύει τον κατάλογο της έκθεσης: Ο Πέτρος Καραβέβας απεικονίζει τη μνήμη του σώματος και παρά τη νατουραλιστική προσέγγιση οι αισθητικές του απαιτήσεις ενίοτε τον οδηγούν στη μη συμβατική χρήση χρωμάτων και τονικών αποχρώσεων για την επιθυμητή απόδοση της φθαρτής σάρκας. Τα φόντα του, πάντα λακωνικά και απέριττα, προτρέπουν το βλέμμα του θεατή στην ανθρωποκεντρική παράσταση και οι ελάχιστες εικονογραφικές αναφορές τους περιορίζονται σε ορόσημα σημεία ή σε αντικείμενα του εργαστηρίου του, που είναι μέρος της πόζας των μοντέλων. Στα γυμνά του επεξεργάζεται μορφικά τις αναλογίες των σωμάτων και αναδεικνύει την πλαστικότητα του γυναικείου σώματος, προβάλλοντας την ανθρώπινη αλήθεια, ενώ υποδηλώνει και τη συναισθηματική αλληλεπίδραση με τα μοντέλα του, που είναι φιλικά του πρόσωπα.
Στα πορτρέτα του διατυπώνει αντικειμενικά την πραγματικότητα, χωρίς ωραιοποιήσεις, και επεξεργάζεται τον χαρακτήρα κάθε προσωπικής έκφρασης, γιατί θεωρεί ότι «ο στόχος του ζωγράφου είναι να “μπει στο πετσί” του ανθρώπου που κάθε φορά του ποζάρει και να αποτυπώσει με κάποιον τρόπο την ψυχική του ιδιοτυπία». Τα συγκεκριμένα μάλιστα έργα δημιουργούν την αίσθηση ότι το βλέμμα του ζωγράφου παρεισέφρησε στο χώρο των μοντέλων και «τα συνέλαβε σε στιγμές απροσποίητης έκφρασης».
Οι καμβάδες του είναι παλίμψηστοι γιατί δουλεύονται σχολαστικά ξανά και ξανά. Επανεξετάζει συνεχώς τις εικόνες του και επεμβαίνει δραστικά μέχρι την τελική επαναδιατύπωση της σύγχρονης αφηγηματικής παραστατικής του τεχνοτροπίας με τον έντονο υφολογικό εκλεκτισμό. Οι συνθέσεις τoυ διαπνέονται από μια εσωτερικότητα και έχουν αποδοθεί με ευαισθησία, καθώς προβάλλουν τη δική του «ερμηνεία του ορατού», και σύμφωνα με το προσωπικό του όραμα «πάλλονται» και αποπνέουν μια εν δυνάμει ενεργητικότητα παρά τη στατική δισδιάστατη ζωγραφική απεικόνιση.
Παρατηρώντας τις θεματικές του Καραβέβα επαναφέρω στη μνήμη μου τη φράση του Λούσιαν Φρόιντ: «Για μένα ο πίνακας είναι ο άνθρωπος», αλλά και ένα παλαιότερο κείμενό μου: «Στη δική του εικαστική γλώσσα ο Πέτρος Καραβέβας έχει δημιουργήσει μια αναγνωρίσιμη μανιέρα στον τρόπο απεικόνισης της ανθρώπινης μορφής. Αποδίδει ζωγραφικά με έναν ιδιαίτερο περιγραφικό ρεαλισμό τα μοντέλα του και “εμψυχώνει” τις μορφές τους δίνοντάς τους την αίσθηση του ζωντανού. Ταυτόχρονα “δραματοποιεί” τις κινήσεις, τις στάσεις των σωμάτων και σε συνδυασμό με τα ατμοσφαιρικά χρωματικά φόντα δημιουργεί μνημειακές συνθέσεις. Στις Ανθρωπογραφίες του ενδιαφέρεται περισσότερο για την απόδοση της δικής του οπτικής πραγματικότητας, που τη χαρακτηρίζουν η εσωτερικότητα και η ψυχογραφική διάσταση, και διηγείται με πλαστικότητα τα φυσιογνωμικά στοιχεία των μοντέλων του».

Last modified: 04/11/2024