Οι πανδημούντες καλλιτέχνες της Φλώρινας 

«Κλεφτές Ματιές»  στα εργαστήρια φοιτητών  και νέων καλλιτεχνών  στις μέρες της μεγάλης… μοναξιάς                                                                                                                             

Η αλληλουχία των γεγονότων του εγκλεισμού αποτελεί την πρώτη ύλη ενός ημερολογίου όπου συναντιέσαι διεξοδικά με τον εαυτό σου. Οι συναντήσεις ήταν αυτιστικές και συνοπτικές για την μακροσκελή μέρα που θα ακολουθούσε. Η διελκυστίνδα του εργαστηρίου ήταν αφόρητη, ημιτελής, ασυνεπής καταχθόνια δημιουργική. Μια εξαντλητική αντιπαράθεση με μια τέχνη πείσμωνα και δαιμόνια που εγείρει νέες και νέες παράλογες απαιτήσεις για την λυσιτέλεια του έργου τέχνης που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί.
Εάν ενός καλού μύρια έπονται, είναι φορές που και με τα άσχημα συμβαίνει το ίδιο. Ο εγκλεισμός και η αναμονή εν μέσω της πανδημίας ανέδειξε ένα «κοινώς αποδεκτό»  και «έγκυρο» αμάλγαμα μοναξιάς, οικειότητας και δημιουργίας. Η άνοιξη είχε ακυρωθεί. Εκείνο το πρωινό δροσερό και μελαγχολικό, είχαμε βγει οι συνήθεις λίγοι και κατευθυνόμασταν στο Σούπερ-μάρκετ με σκοπό την τροφοδοσία των οικείων και των γειτόνων. Η περιέργεια ήταν οξυμένη και οι ετικέτες των προϊόντων φάνταζαν σαν έργα επαρχιακών πινακοθηκών. Η εμπορευματοποίηση του πολιτισμού μπορούσε να εξιχνιαστεί σαν μια πηγή εθισμού καταχρήσεων και αυθυποβολών για συσκευασμένες απολαύσεις.
Στις πόλεις των παιδικών και εφηβικών μας χρόνων προσερχόμαστε μόνο και μόνο για να δοκιμάσουμε για άλλη μια φορά το βαρύ φορτίο της αποκοπής μας. Εν μέσω πανδημίας με το μέτρα πρόληψης στο υψηλότερο βαθμό, η «αγαλματοποίηση» της ζωής έκανε τον αποχαιρετισμό και τον αποχωρισμό ματαιότητα. Η  οικογενειακή ομοχειρία σε εγκαλούσε. Ένιωθες ότι ανήκεις σε μια ιδιότυπη λέσχη συνεργασίας και ενθάρρυνσης. Η ζωή συνεχίστηκε έτσι για λίγους μήνες και όσοι από εμάς ξεμείναμε στους τόπους σπουδών ή εργασίας «ανατομίσαμε» την αντοχή και την αντίσταση ωσάν να ήταν κάτι μυστηριώδες, λίγο νοσταλγικό, συχνά τραγικό και ενίοτε ηρωικό. Πολλοί από εμάς νοιώσαμε την αυτοεξορία σαν συνθήκη προσαρμογής στην πολιτιστικό-πολιτική «ενθυπόθεση», όπου το πνεύμα μας εξισορροπούσε σε μια ορθολογική ουμανιστική, δημοκρατική, σκεπτικιστική και ανεκτική γυμνή ζωή.
Η κοινωνία των καλλιτεχνών σε σύγκριση με των πολιτών, όπου σε περιόδους κρίσης όλοι ίδιοι και απαραχάραχτοι είναι, με καταφανή ηθική και ρητορική διγλωσσία οι καλλιτέχνες αντιμετωπίστηκαν σαν ψυχαγωγοί αλλά και αυτάρεσκα έγκλειστοι στον κόσμο και την κορμάρα τους. Οι καλλιτέχνες που επέζησαν της πανδημίας με οξεία αίσθηση του μοιραίου αλλά και εκείνη την καχυποψία που καθοδηγεί  την διάθεση για παιχνίδι, σε ένα πάθος που όσο γρήγορα ανάβει  άλλο τόσο γρήγορα σβήνει, με την πνευματική τους ευστροφία να κεντρίζουν το χιούμορ και τιθασεύουν την κοινή λογική, η οποία παραμένει πιστή και φοβούμενη σε μια αρχαϊκή, φυσική και μάλλον παγανιστική φροντίδα, μακρυά από κάθε ιδεολογική φενάκη.
Στη Φλώρινα των εναπομεινάντων και στην αγεωγράφητη Φλώρινα όπου εξ αποστάσεως εναπόθεσαν οι απέχοντες καλλιτέχνες της σε άλλες πόλεις μια ήπια λιβελογραφία, αυτά που θα ακολουθήσουν προτείνονται σα μια γρήγορη και κλεφτή  ματιά στα εικαστικά εργαστήρια της πόλης.
Χάρης Κοντοσφύρης

Manolo Kapa

Οι νύχτες έχουν μια ησυχία,
σπάνια ακούς κάποιο όχημα να περνάει
από τον δρόμο σου.
Μόνο κάποιον γάτο να μαλώνει
ή κάποιο νυχτοπούλι.
Ο αέρας σταμάτησε
και πλέον ακούς τη σελήνη να ψιθυρίζει
τη σιωπηλή της μελωδία.
Τα βράδια άλλαξαν,
γίναν μυστήρια και πιο ρομαντικά.
Παρατηρούσα μέρες το κρίνο στην αυλή
που έπαιρνε τις αποχρώσεις του κίτρινου
και ύστερα του καφέ,
ώσπου ένα πρωί δεν ήτανε πιά εκεί.
Λυπήθηκα γι’ αυτό.
Ήταν το μόνο που φώτιζε το σκοτάδι.
Αυτό το λουλούδι μου θύμισε τη σελήνη,
και αυτή ανθίζει και μαραίνεται
από τη νέα σελήνη στην άφθονη
Πανσέληνο.
Και έτσι έγινε,
το κρίνο ήταν μεγαλωμένο απ΄τη σελήνη
κι είχε μάθει όλα τα μυστικά της.
Το επόμενο βράδυ ήταν εκεί
κατάλευκο
να βοηθάει τη σελήνη να φωτίσει
το σκοτάδι της.

Ανδριανή Τζίμα: Καραντίνα;

Καραντίνα; Ώστε το life style μου είχε όνομα τόσο καιρό… Λέει η συγκάτοικός μου, καλλιτέχνης κι αυτή. Ναι με γάτα. Ναι υπάρχει νέφτι στο σπίτι. Νέφτι και χρώματα και το κατακάθι του καφέ στο φλιτζάνι. Γελάω στην ιδέα ότι για εμάς τίποτα δεν θα αλλάξει.
Κι όμως σκέφτομαι πως κάποτε δεν προλάβαινε να φανεί το ανάθεμα το κατακάθι! Μια γουλιά και δρόμο. Και ύστερα ο ελληνικός έδινε τη θέση του στον espresso. Καθαρή δουλεία χωρίς αποτυπώματα, χωρίς αναμνηστικά, μόνο τρέξιμο. Τώρα βάζω τις κουταλιές στο μπρίκι γεμάτες σαν παγόβουνα. Όταν το κατακάθι εμφανίζεται είναι σαν να φιλτράρει τον χρόνο μου και ξαφνικά όλα κυλάνε αργά. Αργά και εγώ και η ζωή και το νέφτι και η γάτα.

Ντέπυ Αντωνίου: Η επανάληψη και ο χρόνος

Την περίοδο εγκλεισμού, βιώνω μία διακύμανση τόσο ψυχολογικά όσο και εκφραστικά. Οι προσεγγίσεις ποικίλουν και το εννοιολογικό κομμάτι σκέψης επηρεάζει τα εικαστικά μέσα. Η απομόνωση, η επανάληψη και ο χρόνος είναι λέξεις και έννοιες που απασχολούν το έργο μου. Τα όρια ανάμεσα στην κανονικότητα και μη είναι έδαφος επεξεργασίας και πειραματισμού. Η αναγκαστική παραμονή στο σπίτι κατά γενική ομολογία είναι δυσάρεστη. Μπορεί να είναι και προνομιακή συγχρόνως;  Το σπίτι δεν είναι ασφαλές όλ@ και δεν έχουν όλ@ σπίτι. Με αυτούς τους προβληματισμούς επηρεάζεται η λειτουργία μου στον προσωπικό μου χώρο και το έργο μου. Τους επεξεργάζομαι με περφόρμανς, ζωγραφική και την παραγωγή επαναλαμβανόμενων ήχων, επιτελώντας παράδοξες ενέργειες μέσα στο σπίτι είτε σχεδιάζοντας κλειστά και αυστηρά γεωμετρικά σχήματα με μεικτή τεχνική και χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά και υφές.

Ντέπυ Αντωνίου

Γιώργος Μαμαλίγκας

Σε κεντρικό σημείο της ζωής μας.
Κοιτά κατάματα  τον άνθρωπο.
Εχθρό δεν έχει. Είναι εχθρός μας.
Τέρας αθεόφοβο το αόρατο άγνωστο.

Η ύπαρξή του υποδηλώνεται από τον φόβο μέσα μας.

Το εικονοποιεί η αυτοσυντήρηση.

Ανεπηρέαστο· δεν το νοιάζει αν νικήσει ή αν νικηθεί. Δεν λυπάται ούτε χαίρεται. Ένστικτα δεν έχει. Απλά κάνει αυτό που ξέρει. Να σκοτώνει χωρίς συναίσθημα.

Εμείς, στα κουτάκια του ο καθένας μας, έγκλειστοι, περιμένουμε.
Τι; Μια σκάλα εξόδου από την αιωρούμενη κιβωτό.
Φυγή στο βάθος; Να κλειστούμε ο καθένας πιο βαθιά στη μοναξιά του;
(υπάρχουν δυο τρία κελιά ελεύθερα ακόμα . Μπορείς να διαλέξεις)
Στο πάνω αριστερά ζούσε ένας νέος· δεν έχουν σημασία τα χρόνια.

             Είχε όνειρα.

∗Προ-Σχέδιο για χαρακτικό

Αθηνά Κούτσιου (Laban) 
Sleeping dogs eventually wake up  

Μας έπιασε στον ύπνο θα έλεγε κανείς. Μια κατάσταση που κανείς μας δεν περίμενε. Ο φόβος όχι μόνο για τη γρήγορη εξάπλωση του αλλά και για την εξαναγκαστική κοινωνική απομόνωση από την καθημερινότητα, που ως τώρα είχαμε δεδομένη. Οι ραγδαίες εξελίξεις που αναμφίβολα δεν γνωρίζουμε το αντίκτυπο που θα επιφέρουν στο εγώ μας. Ο μεγαλύτερος φόβος όμως δεν είναι αυτός της νόσου, αλλά της αντιμετώπισης του εαυτού μας. 

 Εβίτα Βουδούρη

Καταγράφοντας με σκέψεις τον καμβά μου και χαράζοντας συναισθήματα σε παλιές ξύλινες επιφάνειες αναρωτιέμαι μέσα από τη σιωπή που με έσωζε αν τώρα επικίνδυνα με εξημερώνει.
Επιμένοντας να σώζω το πνεύμα μου που πηδάει από ύψος που φοβούνται οι πολλοί… να μη χαθεί στο σήμερα για το άγνωστο του αύριο.

Μαρία Διαμαντίδου

Έχασα τον ψαρά μου και ένα αντίο δεν ειπώθηκε ποτέ. Δεν με ενοχλεί που δεν μπορώ να βγω από το σπίτι. Φωνές. Όχι, όχι είμαι καλά, έτσι κι αλλιώς και να μπορούσα δεν θα έβγαινα. Ο ήλιος εκεί έξω παρά είναι φωτεινός για εμένα. Μάλλον θα μ’ άρεσε καλύτερα αλλιώς. Ευτυχώς έχω να φάω. Ο ψαράς μου; Δεν θα τον ξανά δω και ίσως μια μέρα ξεχάσω και τη φωνή του.

Αχιλλέας Ζάζος
Απομονωμένα κουτάκια

Υποχρεωτική τοποθέτηση και εγκιβωτισμός, του συνόλου και του ατόμου. Όλοι μπαίνουμε σε ένα κουτί και κάθε ένας πάνω και δίπλα στον άλλον. Αυτοποθετούμαστε και αυτοπροσδιοριζόμαστε στο κενό. Γεμίζουμε τους καινούς χώρους στον οίκο και ταυτόχρονα αγωνιούμε να γεμίσουμε τα εσωτερικούς. Αναγκαστικά. Αυτοπροστασία με διάτρητες μάσκες που λείπουν. Όλη πόλη τοποθετείτε στατικά και εκστατικά  έρημη, με την απουσία του υποκειμένου σε αδράνεια. Τι είναι μια πόλη χωρίς κίνηση! Απομονωμένα κουτάκια.

Σαμπαλή Αλεξάνδρα: Όταν μοιράζεσαι τις κακουχίες μοιράζεσαι και τον πόνο 

Η ιστορία μου ξεκινά με μια φράση που άκουσα απ΄ την γιαγιά μου. «Είναι ένας πόλεμος -όχι όπως τους άλλους- … Δεν έχει όπλα για να τα δεις και να φύγεις» .. Περίεργη φράση… Απλή, χωρίς καν ξύλινη σύνταξη, χωρίς φανφάρες αλλά υπερβολικά αληθινή, φράση που πρώτα ακούς την καρδιά και μετά την συλλαβή… Χάρη σε αυτά τα λόγια ανακάλεσα στη μνήμη μου τις ιστορίες της, τα παθήματα της, όλα αυτά που με εμπιστοσύνη είχε μοιραστεί μαζί μου από την εμπειρία του Β’ παγκόσμιου και εμφυλίου πολέμου. Όλα αυτά έγιναν ερεθίσματα για τα έργα μου, στα οποία το ενδιαφέρον δεν εστιάζει στη σύγκριση ανάμεσα στον πόλεμο με την παρούσα κατάσταση (αναφέρομαι επιγραμματικά ) αλλά στις κοινωνικές συναθροίσεις, αυτό που λέμε «πανηγύρια» του σήμερα, του χθες, κάθε ανθρώπου, κάθε παράδοσης. Είναι γνωστό πως σε κάθε δύσκολη κατάσταση η επιτακτική ανάγκη του ανθρώπου είναι η επαφή και η κοινωνία που άγουν την ψυχή. Όταν μοιράζεσαι τις κακουχίες μοιράζεσαι και τον πόνο. Στα Βαλκάνια για παράδειγμα, ο χορός είναι μέσο επικοινωνίας και εκτόνωσης. Σαν Βαλκάνια κι εγώ δεν είναι περιττό να παραδεχτώ ότι το νιώθω έντονα αυτό. Σαν «Βαλκάνια»… Μια προσηγορία που αγνοούσα για πάντα αλλά υπήρχε για πάντα. Θεωρούσα δεδομένη την καταγωγή, την παράδοση, την φλέβα… Αυτήν την περιοριστική περίοδο του εγκλεισμού, ήρθα σε απόλυτη τριβή με τη ρίζα, αναθεώρησα… Γιατί αυτή μου είχε μείνει, αυτή είναι αναλλοίωτη, αυτή είναι η συνέχεια μου, χωρίς αυτή, δεν είμαι γυμνή.

Γιώργος Πανταζής
Τρία έργα συν τρία Χαϊκού για την καραντίνα  

χρυσόψαρο Oranda, σινική μελάνη και ψηφιακή ζωγραφική, διαστάσεις μεταβλητές

Πέτρα μόνη της
κοιτάει το σκοτάδι
μέσα στην θάλασσα.

Κόι σινική μελάνη και ψηφιακή ζωγραφική διαστάσεις μεταβλητές

 Ήρεμο μέρος
καθισμένος ήσυχα
άκου το κρύο.

Κόι 2 σινική μελάνη και ψηφιακή ζωγραφική διαστάσεις μεταβλητές

 Δίχως νόημα
μονάχα μια ανάσα
τραγουδά η ζωή

 ∗Ρέθυμνο 2020

Ελένη Γάτσιου 
Τα χελιδόνια ταξιδεύουν αψηφώντας τον κίνδυνο της πανδημίας

Αυτή την περίοδο μελετώ το ιδιώνυμο της  «Φυγή και αποτύπωμα ίχνους των χρωμάτων». Συναντήθηκα όπως όλοι μας με τον φυγά ιό που ταξιδεύει αφήνοντας το στίγμα του παντού.
Οι δημιουργικές μέρες, γεννούν σκέψεις που κυλάνε στο χαρτί και στη συνέχεια θα πάρουν μορφή με ένα χρώμα, ένα πινέλο που θα ακουμπήσει σαν χάδι τον καμβά, έχοντας παρέα το σκύλο μου και την ασφάλεια της οικογένειας.
Ζώντας με το χρώμα οι ημέρες δεν μακραίνουν, μπορεί οι ζωές μας να έχουν αλλάξει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, ακόμα και στις πιο δυσοίωνες εποχές υπάρχουν μικρές απολαύσεις, να γράψεις, να διαβάσεις, να επανεκτιμήσεις, να πονέσεις και να φοβηθείς, να βγεις μια βόλτα στη φύση.
Αλλά η φύση δεν αλλάζει και δεν σταματά συνεχίζει να δημιουργεί με το δικό της μοναδικό τρόπο, με τα χρώματα να λάμπουν, η φύση ανθίζει, τα χελιδόνια  ταξιδεύουν αψηφώντας τον κίνδυνο της πανδημίας. Μπορεί να φαίνεται ότι οι ζωές μας έχουν μπει σε μια επιβράδυνση αλλά τα χρώματα συνεχίζουν να κινούνται σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους, να αισθάνονται και να δρουν σαν υπαρκτά όντα.
Άνοιξα σήμερα την πόρτα του σπιτιού μου, τα χελιδόνια είχαν έρθει στην αυλή όπως κάθε χρόνο. Ήρθε η Άνοιξη ξανά με αναλάμποντα χρώματα.

Σαρωνίς

Σκάλα στην κυκλική της
περιδίνηση.
Ποδήλατο που έσπασε στην ανηφόρα.
Κατάγματα χαρούμενων στιγμών.
Το σώμα κλειδωμένο και το μυαλό ενεργό.
Η πλήρης διάλυση.

Συναντήσεις εξ αποστάσεως.
Το είδωλό μου δεν τό΄ χα δει ποτέ στην
οθόνη του υπολογιστή.
Τόσο άσχημο.
Πρέπει να κάνω ρηνέιμ.
Το νέο μου όνομα μ΄ένα αριθμό μπροστά.
Στο τσατ.
Παρούσα.
Όμως δεν είμαι εγώ.
Αλλά θα ξαναγίνω.
Και ας μη το ξέρει κανείς.

Νανά

« Εδώ και ώρα παρατηρώ τους δείκτες του ρολογιού.. Μια και μοναδική φράση στροβιλίζει στο μυαλό εδώ και ώρα.
«… Και ο άγγελος, που είδα να στέκεται πάνω στη θάλασσα και πάνω στη γη, σήκωσε το χέρι του το δεξί στον ουρανό και ορκίστηκε σ’ Αυτόν που ζει στους αιώνες των αιώνων, ο οποίος έχτισε τον ουρανό και όσα υπάρχουν σ’ αυτόν, και τη γη και όσα υπάρχουν σ’ αυτήν, και τη θάλασσα και όσα υπάρχουν σ’ αυτήν, ότι ο χρόνος πια δεν υπάρχει…» (Απ. Ι’, 5-6)».

Ακρυλικό σε μουσαμά, δίπτυχο  έργο, 56×88

Last modified: 13/06/2020