Ντέπη Παυλίδου – Σιωπές και ψιθύρους, απουσίες και προσμονές…

 Η αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος παρουσιάζει την Ντέπη Παυλίδου με την ατομική έκθεση ζωγραφικής «Διελεύσεις» σε επιμέλεια της Ιστορικός Τέχνης Αθηνάς Σχινά.
Η Ντέπη Παυλίδου έχει δημιουργήσει μια έκθεση στην οποία ισορροπεί ανάμεσα σε ερημικά, απόκρημνα τοπία και σε ανθρώπινες φιγούρες, «που χρόνος θαρρείς κι έχει  «παγώσει», υπογραμμίζοντας την ασυνέχεια μιας κάποιας -υποτίθεται- αφήγησης, με ακυρωμένο το παρελθόν της, έωλο το παρόν κι αδιάγνωστο το μέλλον της.
Στο κείμενο της «Διελεύσεις» με το οποίο προλογίζει την έκθεση η Αθηνά Σχινά αναφέρει:

λάδι σε καμβά_ 90×90 cm

«Συνοπτικά, θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί στις εικαστικές διελεύσεις του φωτός που ακολουθούνται από το βλέμμα. Είναι ένας δρόμος και μαζί ένας τρόπος, μέσα από τον οποίο προσπαθεί ο θεατής να «διαβάσει» οπτικά,  να μεταβεί με άλλα λόγια και να μυηθεί, να μοιραστεί επίσης και να οικειοποιηθεί την ατμόσφαιρα που υπαγορεύουν τα ζωγραφικά έργα της Ντέπης Παυλίδου.
Τοπία της πραγματικότητας και της παραδοξότητας, της πιθανότητας και της ουτοπίας, παρουσιάζονται μέσα από τις πέτρες και τα αγκάθια τους, μέσα από την ερημιά και την πολυμορφία των λεπτομερειών τους, σαν ένας άτυπος διάλογος ανάμεσα στην  ανθρώπινη χειρονομία, την προσπελασιμότητα της ματιάς και την «αχειροποίητη» φύση, που συνεχώς κι ανεπιλήπτως μεταμορφώνεται. Κατ’ αντιστοιχία, σώματα γυμνά ή ντυμένα, εμφανίζονται σαν τα ιερογλυφικά ή τα συλλαβογράμματα μιας γλώσσας αδιάγνωστης, με στάσεις κι αντιστάσεις, που προσπαθεί ανάμεσα σε μνήμες κι εκφάνσεις ζωής, να βρει τα χαμένα της νοήματα.

Λάδι σε καμβά 4x80x40 cm

Λάδι σε καμβά 4x80x40 cm

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το φως ταυτίζεται κάθε φορά και διαφορετικά με τον χώρο, αφ’ ης στιγμής ο χώρος από την άλλη πλευρά, εγκυμονεί, παράγει και στη συνέχεια χαρακτηρίζει «χρωματίζοντας» τα επίπεδα και τις εντάσεις, τις αλληλουχίες και τις ριπές ή τις ιδιοσημάνσεις του φωτός, τόσο στις ποιοτικές, όσο και στις εννοιολογικές του συνισταμένες.
Κάθε έργο της Ντέπης Παυλίδου, εκτός από την συνθετική του, την σχεδιαστική, όπως και την χρωματική του αυτοτέλεια, υποβάλλει την δική του ατμόσφαιρα και την υφολογία του. Ωστόσο, ο εικονισμός του, ισορροπώντας ανάμεσα στην παραστατική αναγνωρισιμότητα και στην αφαίρεση, δίνει την αίσθηση ενός μετέωρου στιγμιοτύπου, καθώς αυτό αποτυπώνει την φευγαλέα κινητικότητα του εφήμερου. Ο χρόνος των παριστανομένων, θαρρείς κι έχει  «παγώσει», υπογραμμίζοντας την ασυνέχεια μιας κάποιας -υποτίθεται- αφήγησης, με ακυρωμένο το παρελθόν της, έωλο το παρόν κι αδιάγνωστο το μέλλον της.

Λάδι σε καμβά, 50×70 cm

Η αίσθηση που προκαλούν τα έργα αυτής της ζωγράφου, συγγενεύει  περισσότερο με σιωπές και ψιθύρους, με υφέρποντα ερωτηματικά, με απουσίες και προσμονές, με προθέσεις κι αναστολές, καθώς ενσαρκώνει στο πεδίο την όρασης -και των νοηματικών ή αλληγορικών αναγωγών που ακολουθούν- δυσεπίλυτα κι αιωρούμενα αινίγματα. Αινίγματα, που καταφάσκουν ως προς την ρεαλιστική τους απόδοση, αποκαθηλώνοντας όμως κάθε βεβαιότητα της υπόστασής τους και της αντίστασής τους στον χρόνο.
Ο χώρος κι ο χρόνος σωματοποιούνται. Γίνονται σάρκα μιας ύλης που απροσδόκητα μεταμορφώνεται, άλλοτε σε σώμα, πότε σε τοπίο. Τοπίο γνώριμο και οικείο, που πιο συχνά εμφανίζεται ως απρόσμενο κι ανοίκειο «γεγονός». Ένα γεγονός αληθοφανές και ταυτοχρόνως ονειρικό, σχεδόν απτό υλικά, μέσα από την χειρονομία και το βλέμμα, αλλά την ίδια στιγμή, τόσο φευγαλέο όσο και λανθάνον, παρά την φαινομενική του στατικότητα.

Λάδι σε καμβά 4x80x40 cm

Κάθε έργο αποτελεί κι έναν δικό του κόσμο, με τον εσωτερικό και τον εξωτερικό του χώρο να λειτουργεί ως δίαυλος. Οι άκρες του συνδέονται μέσα από ανοίγματα και «διαβατήρια» περάσματα, με τελετουργικό καταλύτη το φως, σαν να πρόκειται για την αυλαία ενός θεάτρου, όπου προσκήνιο και παρασκήνια, αλληλεπενεργούν κι εννοιολογικά ανατροφοδοτούνται, μεταφράζοντας τις σκιές σε φώτα και τα φώτα σε σκιές. Αυτός είναι κι ο λόγος άλλωστε που οι μορφές της Ντέπης Παυλίδου εμφανίζονται σκοτεινές σαν υποψίες, μαζί με τις ερριμμένες τους σκιές, (μπροστά από κουρτίνες και παραπετάσματα), σαν να ζωντανεύουν ως contre lumiere φιγούρες, τις δραπετεύουσες κι αμφίσημες υποστάσεις τους. Άλλοτε πάλι εμφανίζονται με την παρουσία τους στο περιθώριο της θέασης, προβαλλόμενες ως απενοχοποιημένες κι εξαίφνης  «αποκαλυπτόμενες» φιγούρες, μέσα από τα εσωτερικευμένα «πάθη» και τις υπερσυντέλικες ιστορίες του σώματος και «σήματός» τους, την ώρα που τονίζουν  αφοπλιστικά την χοϊκή τους γυμνότητα. 
Οι μορφές αυτές, παρά την στιγμιοτυπική τους στατικότητα, -που αναστέλλει την ροή του χρόνου- μετουσιώνονται κάθε φορά και σε ένα ποιητικό αίτιο. Ένα αίτιο, που πτυχώνει τον χώρο, (με σεντόνια ή «πουκάμισα αδειανά για μιαν Ελένη») προκειμένου  να υποδηλωθούν έμμεσα οι πολυεπίπεδες επικράτειες και οι διασυνδετικές του δυνατότητες, καθώς ο φυσικός κάθε φορά χώρος, με βάση το «ποιητικό αίτιο», διαπλέκεται ενδόμυχα σε αυτά τα έργα με τον ονειρικό, η αναμονή επίσης με την αναχώρηση, η προσδοκία με την διάψευση ή με την ματαίωση.
Ο παριστανόμενος χώρος μέσα από το φως και τα περάσματα ή τις  μεταμορφωτικές διελεύσεις του, λειτουργεί παράλληλα και ως αλληγορικός χώρος της συνείδησης καθώς συνδιαλέγεται με εκείνον του υποσυνειδήτου. Μεταλλάσσει μάλιστα νοήματα, ανάλογα με την προσεγγισιμότητα της κάθε εικαστικής «ανάγνωσης» που επιχειρεί ο θεατής, με διαρκώς ανανεωνόμενους τους συνειρμούς που διαλεκτικά εκείνος δημιουργεί, απαντώντας στις προκλήσεις όσων βλέπει κι αισθάνεται, αφ’ ης στιγμής αντανακλώνται στο «διάβασμά» του και μέρη από τα συναισθηματικά φορτία της δικής του ενδοχώρας».
Αθηνά Σχινά
Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του Πολιτισμού (ΕΚΠΑ) 

Last modified: 08/05/2025