Νίκος Αγγελίδης: Η Τέχνη σε θέλει αποκλειστικό εραστή

«Το φανταστικό στοιχείο το κατευθύνω ανάλογα με τις προθέσεις μου,κάτω από συνεχή έλεγχο,αποφεύγοντας έτσι να αφεθεί αχαλίνωτοκαι να οδηγήσει σε χαοτικές καταστάσεις που θα ήταν άκρως αντιαισθητικές…». Σύντομα και με σαφήνεια ο Νίκος Αγγελίδης μας βάζει στο κλίμα της δουλειάς του. Μιας δουλειάς που εμπνέεται από σημαντικές περιόδους της τέχνης όπως το βυζάντιο και η Αναγέννηση, ενώ κάνει ειδική μνεία σε δυο καλλιτέχνες που επηρέασαν την καλλιτεχνική του σκέψη το Μαγκρίτ και το Ντε Κίρικο. Τον συναντάμε ένα σαββατιάτικο πρωινό στην αθηναϊκή γκαλερί Σκουφά όπου ο Νίκος Αγγελίδης παρουσιάζει τη νέα του έκθεση «αίνιγμα».

– Μπαίνοντας στο χώρο της έκθεσης είσαι αμέσως σε ένα χώρο ονείρου. Το δικό σου όνειρο ή το όνειρο του καθενός μας;
 Μα φυσικά πρόκειται για το δικό μου όνειρο.Πως θα μπορούσα άλλωστε να εισχωρήσω σε αλλότρια όνειρα; Όμως το ενδιαφέρονείναι πως μέσα από τα δικά μου όνειρα και συμβολοποιήσεις τελικά υπάρχει κοινός τόπος και πεδίο συνάντησης, πράγμα που καθιστά ενδιαφέρον το όλο εγχείρημα.

– Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για μια θεματογραφία αναμνήσεων;
 Βεβαίως.Οι αναμνήσεις είναι πολύ σημαντική πηγή δημιουργίας, εξ ίσου σημαντική με την ρέουσα πραγματικότητα. Είναι παγιωμένες εικόνες που διασχίζουν άφθαρτες το χρονικό συνεχές και συνήθως εξωραϊσμένες αφού κάθε τι δυσάρεστο τείνει να μείνει στην αφάνεια.

– Έχεις δημιουργήσει ένα δικό σου κόσμο με μικρά σπίτια – κουκλόσπιτα – που αν κρίνουμε από τον πίνακα όπου εικονίζεσαι στο ατελιέ σου, τότε να υποθέσουμε ότι τα σπίτια αυτά είναι ο προσωπικός μας κόσμος. Ο προσωπικός κόσμος του καθενός;
 Εδώ μπορώ να αναφέρω μία επιρροή σε σχέση με τα κτίρια που προέρχεται από τη Βυζαντινή Τέχνη. Πάντα με γοήτευε στις αγιογραφίες ο χώρος που περιέβαλε το κυρίως θέμα και ειδικά όταν σε αυτόν υπήρχαν αρχιτεκτονήματα, πάντα υπερβολικά μικρά -σαν κουκλόσπιτα- σε σχέση με τις φιγούρες που πλαισίωναν.Με αυτή την αφορμή, στα μάτια μου ο προσωπικός μου χώρος καθώς και ο προσωπικός χώρος του καθενός μετασχηματίζεται σε τέτοια μικρά και γραφικά κουκλόσπιτα, εμψυχωμένα ή μη από κάποια παρουσία.

– Μια ανάμνηση των παιδικώνχρόνων μπορεί να μεταφράζεται ως επιθυμία να ξαναζήσουμε ελεύθεροι.Να κάνουμε μια υπέρβαση επιστρέφοντας στο παρελθόν,στην ηλικία που δεν υπήρξαν αξιώματα και πειθαρχία. Μια γοητευτική παραίσθηση από την πραγματικότητα;
Δεν νομίζω πως η παιδική ηλικία είναι απαλλαγμένη από αξιώματα και πειθαρχία,αρκεί να θυμηθούμε τα ατέλειωτα «πρέπει» που αιωρούνταν πάνω από το κεφάλι μας. Όμως σε μια τέτοια ηλικία όπου κατά κανόνα τις ευθύνες αναλάμβαναν οι μεγάλοι, υπήρχε άφθονος χώρος για την υποκειμενική φαντασία στην οποία μπορούσαμε να προστρέχουμε απεριόριστα είτε για ευχαρίστηση είτε για να προστατευόμαστε από τις όποιες δυσάρεστες καταστάσεις. Προσπαθώ να διατηρώ ζωντανό αυτό το σωτήριο χώρο στον οποίο, ενήλικας πια, καταφεύγω για να αντλώ έμπνευση.

– Στον πίνακα «Ναυάγιο» η γυναίκα μοιάζει να έχει ένα ήρεμο ύπνο, ενώ το ιστιοφόρο βυθίζεται.Πραγματικά θα είχε πολύ ενδιαφέρον η ερμηνεία του καλλιτέχνη.
 Είνα πολύ απλή η ερμηνεία, πρόκειται για συμβολοποίηση του χωρίς ανταπόκριση έρωτα. Ο ατυχής ερωτευμένος βυθίζεται στην πλούσια και τρικυμιώδη κόμη που διαθέτει το αντικείμενο του πόθου του, η αδιάφορη κοιμισμένη.

– Τα παιχνίδια μοιάζουν να κινούνται, να έχουν ζωή. Οι άνθρωποι είναι σιωπηλοί και απόμακροι…
Τα παιχνίδια εμψυχώνονται από αυτόν που τα παίζει, τους αποδίδονται ρόλοι στους οποίους ανταποκρίνονται άψογα. Οι άνθρωποι κλείνουν μέσα τους το προσωπικό τους μυστήριο και κρατάνε γερά το κλειδί. Πως θα μπορούσα να τους απεικονίσω διαφορετικά;

 – Όταν το πρόβατο βλέπει στον καθρέφτη το λύκο, είναι οι φόβοι του ή οι ενοχές του;
Για μένα είναι ξεκάθαρα οι φόβοι του, αν και πολλοί θεωρούν πως βλέπει μέσα στον καθρέφτη τον άλλο του εαυτό.

– Εργάστηκες κάποια χρόνια στην εκπαίδευση. Τα εγκατέλειψες για να αφοσιωθείς αποκλειστικά στη ζωγραφική. Είναι τελικά η τέχνη μια ερωμένη που σε θέλει αποκλειστικά ή αποζητά την αφοσίωση ενός αναχωρητή;
 Ναι, το πιστεύω απόλυτα. Η Τέχνη σε θέλει αποκλειστικό εραστή. Τα πρακτικά προβλήματα της ζωής καταστρέφουν τη δημιουργική διαδικασία.Τέχνη και πρακτική ζωή είναι δύο κόσμοι ασυμβίβαστοι και η Τέχνη, σαν πιο ευάλωτη, πρέπει να προστατεύεται.
Τελειώνοντας θα ήθελα να συμπληρώσω λίγα ακόμη πράγματα για τη δουλειά μου. Πάντα θεωρούσα τα μορφοπλαστικά στοιχεία στη ζωγραφική μου εξ ίσου σημαντικά με τα αφηγηματικά. Φυσικά δεν συγκεκριμενοποιώ την αφήγηση αλλά προτιμώ να λειτουργώ υπαινικτικά και να αφήνω ελευθερία για πολλαπλές ερμηνείες.
Το φανταστικό στοιχείο το κατευθύνω ανάλογα με τις προθέσεις μου, κάτω από συνεχή έλεγχο, αποφεύγοντας έτσι να αφεθεί αχαλίνωτο και να οδηγήσει σε χαοτικές καταστάσεις που θα ήταν άκρως αντιαισθητικές σύμφωνα με τις προτιμήσεις μου.
Η εικαστική γλώσσα που χρησιμοποιώ, δηλαδή μια μορφή ρεαλισμού με εμμονή στη λεπτομέρεια και τη σαφήνεια είναι το πιο κατάλληλο εργαλείο για τις προθέσεις μου, που είναι η ανατροπή της κανονικότητας μέσω της θεματικής, της έκπληξης και του παράλογου στοιχείου.
Τέλος, θα ήθελα να αναφέρω από τις καταβολές μου, εκτός από τη Βυζαντινή Τέχνη που προανέφερα, τη ζωγραφική της πρώιμης Αναγέννησης με την χαρακτηριστική της λιτότητα και καθαρότητα στη φόρμα και το χρώμα, τη «Μεταφυσική ζωγραφική» του Ντε Κίρικο με το υπέροχο μυστήριό της και φυσικά τον Μαγκρίτ που καθρέφτισε τόσο καλά αλλά και αινιγματικά τις ανθρώπινες ψυχικές λειτουργίες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΖΙΜΟΥΡΤΑΣ

Last modified: 12/06/2016