Νίκη Καναγκίνη – «η υλικότητα της γραφής»

Τα έργα της Νίκης Καναγκίνη που εκτίθενται στη Roma Gallery ανήκουν στις ενότητες των Χειρογράφων και των Εικονογραφημένων Χειρόγραφων, και δημιουργήθηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1970  και μετά. Πρόκειται για ενότητες ζωγραφικών έργων, εν μέρει διαφορετικού ύφους, οι οποίες διακρίνονται ωστόσο από δύο καθοριστικά κοινά χαρακτηριστικά: τις διαδικασίες σχηματισμού μιας μη αναγνώσιμης προσωπικής γραφής και την αίσθηση της ματιέρας της ζωγραφικής ύλης ή της επεξεργασμένης επιφάνειας. Έργα σε μικρές ή μεγάλες διαστάσεις, άλλοτε ζωγραφικά με λάδι επάνω σε καμβά ή προετοιμασμένη ξύλινη επιφάνεια και άλλοτε με μικτές τεχνικές σε χαρτί, εμπριμέ πανί ή καμβά.

Μπλε Χειρόγραφο, 1976-78, πολλαπλές μεταξοτυπικές εκτυπώσεις σε χαρτί και διαδοχικές σχεδιαστικές επεμβάσεις με μαρκαδόρους, 100 x 70 εκ.

Ο τίτλος Χειρόγραφα, τα υλικά (χαρτί, μαρκαδόροι, παστέλ, χρωματιστά κραγιόνια, λαδομπογιές σμάλτου, εκτός από το λάδι), η διάταξη σε στήλες, η διαδικασία και οι τεχνικές (επικολλήσεις, χαράξεις, πάστα, χειρονομιακή πινελιά) πιστοποιούν το ενδιαφέρον της Καναγκίνη για μια εικαστική γραφή. Η ίδια τα αποκαλούσε «οπτικά κείμενα», και επιζητούσε μέσα από αυτά μια «μέγιστης έντασης επικοινωνία», όπως έλεγε. Η Καναγκίνη έβλεπε τον θεατή ως έναν Πιθανό Αναγνώστη, ο οποίος καθισμένος μπροστά στο έργο, στις καρέκλες που ανήκαν στην εγκατάσταση μαζί με την ζωγραφική, σε μια διαδικασία ενατένισης θα ανακάλυπτε τις νοητικές διεργασίες πίσω από την εικόνα, θα πρόβαλλε τις δικές του ή θα συμπλήρωνε τη δική του «γραφή».

Εικονογραφημένο Χειρόγραφο, 1973-1975, τυπογραφική μελάνη, σχέδιο με μολύβι, μαρκαδόρος, επικολλήσεις ζωγραφικής σε χαρτί, 100 x 70 εκ.

Η έμφαση στα υλικά, η αναγλυφικότητα του χειροποίητου χαρτιού, αλλά και οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες προκύπτει το είδος αυτό γραφής θέτουν το ζήτημα της υλικότητας της γλώσσας ή, ίσως καλύτερα, εν προκειμένω, της γραφής ως ενός διαφορετικού τρόπου να μεταδίδονται σημασίες πέρα από την αναφορική λειτουργία της γλώσσας ως μέσου επικοινωνίας. Η σχέση της γραφής της Καναγκίνη όμως με το γυναικείο σώμα, το συναίσθημα και τις αισθήσεις διέρχεται και μια άλλη οδό, την εγγραφή του γυναικείου οπτικού πολιτισμού που αναδύεται από τις οικογενειακές μνήμες, την ιστορική εμπειρία των οικογενειακών μετακινήσεων και σύγχρονα ερεθίσματα.


Χειρόγραφο, 1998, λάδι σε καμβά 180 x 160 εκ.

Παράλληλα με την γραφή, το ίχνος και το γράμμα, η Καναγκίνη ενδιαφέρθηκε για την υφαντική, το ύφασμα και το ένδυμα, τις υφάνσεις και τα μοτίβα τους. Η σύνθεση της γραφής, του μοτίβου, της υλικότητας της ύφανσης και της ζωγραφικής χειρονομίας χαρακτηρίζει τις σειρές των Χειρογράφων της. Από αυτές τις συνθέσεις θα αναδυθούν και οι πρώτες γυναικείες φιγούρες της, οι γυμνές Αφροδίτες, με ματιέρες υφασμένες από την ιστορικότητα και τις μνήμες ενός γυναικείου πολιτισμού που σχετίζεται με το σώμα και την αίσθηση της αφής.
Την έκθεση επιμελείται η Έλενα Χαμαλίδη

Event Information
Roma Gallery, Ρώμα 5, 10673 Αθήνα
Εγκαίνια: Τρίτη, 12 Σεπτεμβρίου, 20.00
Διάρκεια έκθεσης: 12 Σεπτεμβρίου –  7 Οκτωβρίου2023
Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10.00 – 16.00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10.00 – 20.00 Κυριακή κλειστά
Πληροφορίες: Τήλ. +30 2130358344, info@roma-gallery.com

 

 

Last modified: 12/09/2023