Μιλτιάδης Πεταλάς:  Ένας αιωρούμενος κόσμος που ταξιδεύει πέρα από το χώρο και το χρόνο…

Το εσωτερικό φως είναι το θεμελιώδες ζητούμενο για να αποδοθεί η έντονη εσωτερική αναζήτηση που με διακατέχει 

Είναι ένας καλλιτέχνης με πλούσιο βιογραφικό που αυτήν την περίοδο διδάσκει χαρακτική στην ΑΣΚΤ.  Συναντήσαμε το Μιλτιάδη Πεταλά με αφορμή την έκθεση του στην Zivasart Gallery, μιλήσαμε για τα θέματα του, την υψηλής ποιότητας τεχνική του και τις επιρροές του. Το θεμελιώδες ζητούμενο στην τελευταία του δουλειά είναι το εσωτερικό φως ως αποτέλεσμα της εσωτερικής του αναζήτησης. Θεωρεί τον εαυτό του Εκλεκτικιστη και οι επιρροές του ανήκουν σε διαφορετικές εποχές και χώρους των Εικαστικών Τεχνών, των Γραμμάτων και της Μουσικής. Προσωπικά, πιστεύω ότι το έργο του διαθέτει λογική και ευαισθησία και πολλά σουρεαλιστικά και μεταφυσικά στοιχεία. Ας δούμε τι λέει ο ίδιος.

Εν το κρυπτώ , 25 X 35 cm

•   Γιατί επέλεξες τον τίτλο Αυτόφωτα για την τελευταία σειρά έργων σου; Ποια θέματα διαπραγματεύεσαι;

Η έννοια του Αυτόφωτου και απόδοσης του μέσα από την εικαστική γλώσσα της Χαρακτικής, με απασχόλησε έντονα τα τελευταία δύο χρόνια.
Κάνοντας την έρευνα μου πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, το βασικό δίπολο στο οποίο εργάστηκα είναι να δημιουργήσω μια εσωτερική εμπειρία φωτός, που έχει σαν αφετηρία τον Πλωτίνο και την ηθική αντίληψη του φωτός το οποίο δεν είναι το ηλιακό – νατουραλιστικό αλλά το εσωτερικό, καθώς και το συλλογικό ασυνείδητο όπως το εκφράζει και το διατυπώνει ο Κάρλ Γιούνγκ στο βιβλίο του το «Φιλοσοφικό Δέντρο».
Τα θέματα που διαπραγματεύομαι τα αντλώ μέσα από το φυτικό και ζωικό βασίλειο, τον άνθρωπο ως μέρους του συνόλου του κόσμου αλλά με μια προσωπική και μεταφυσική ματιά μέσα από αρχέτυπα σύμβολα και σκέψεις που ορίζονται από το συλλογικό ασυνείδητο όπως αυτό διαμορφώθηκε μέσα στους αιώνες. 

Όρθιος στην πύλη , 30 Χ40 cm

•  Διδάσκεις χαρακτική στην ΑΣΚΤ. Η τεχνική σου είναι υψηλής ποιότητας. Μίλησε μας λίγο γι’ αυτήν. Οι σημερινοί φοιτητές στην ΑΣΚΤ αγαπούν τη χαρακτική;

Στην ΑΣΚΤ διδάσκω τα τελευταία σχεδόν τέσσερα χρόνια με σύμβαση , αρχικά με τον καθηγητή κύριο Ιωάννη Γουρζή και από φέτος με την καθηγήτρια Κωνσταντίνα Κότσιου.
Η διδασκαλία στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, είναι για μένα ένα σημαντικό κομμάτι τόσο από την άποψη της ευθύνης προς το Δημόσιο Πανεπιστήμιο όσο και προς τη μετάδοση της γνώσης μου σε θεωρητικό και τεχνικό επίπεδο προς τους φοιτητές.
Η τεχνική μου αρτιότητα είναι αποτέλεσμα χρόνων μαθητείας κοντά στον κύριο Γουρζή, όσο και βαθιάς προσωπικής μου έρευνας. Είναι μία κατάκτηση που πηγάζει από το ερευνητικό μου πνεύμα και τις αισθητικές – προσωπικές μου αναζητήσεις σαν καλλιτέχνης και σκεπτόμενος άνθρωπος.
Η συγκεκριμένη σειρά έργων που δημιούργησα για την ατομική μου έκθεση στην Zivasart Gallery  αλλά και για την υποψηφιότητα μου για τη θέση του επίκουρου καθηγητή στον τομέα Χαρακτικής της ΑΣΚΤ, εκφράζεται μέσο της τεχνικής της ξυλογραφίας, όχι όμως με μια συμβατική ακολουθία των τεχνικών και των γραφών της, αλλά μέσο ενός ελεγχόμενου πειραματισμού.

Ergo7, 25X25-cm

Η έννοια της τεχνικής για την τεχνική από μόνη της δε με αφορά, αλλά σίγουρα χρειάζεται ως βάση για να δημιουργήσει κάποιος έργα Τέχνης. Σέβομαι τους τεχνικούς κανόνες γιατί είναι η βάση, αλλά ως ανήσυχο και διερευνητικό πνεύμα μού αρέσει να τους σπάω και να αναζητώ νέους τρόπους έκφρασης των μέσων μου. Για το λόγο αυτό χρησιμοποίησα πέρα από τα εργαλεία της ξυλογραφίας και αυτά της χαλκογραφίας έτσι ώστε να εμπλουτιστεί το έργο μου με γραφές και τρόπους που θα μου έδιναν το εικαστικό αποτέλεσμα που επιθυμούσα.
Όσον αφορά τους σημερινούς φοιτητές του τμήματος Χαρακτικής της ΑΣΚΤ, πιστεύω ότι έχουν διαλέξει το δρόμο αυτό με αρκετή αυτογνωσία γιατί λόγο της δυσκολίας της τέχνης της Χαρακτικής απαιτείται αρκετή υπομονή διαφορετικά δεν μπορείς να την υπηρετήσεις.

Ένδον υπάρχεις 2, 35,6 X 29 cm

•  Το εσωτερικό φως παίζει μεγάλο ρόλο στη δουλειά σου. Πως το επιτυγχάνεις και ποια η σημασία του φωτός για σένα στην τέχνη;

Το εσωτερικό φως είναι τουλάχιστον σε αυτή την σειρά των έργων μου το θεμελιώδες ζητούμενο έτσι ώστε να αποδοθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η έντονη εσωτερική αναζήτηση που με διακατέχει. Πάντα με απασχολούσε όχι το εξωτερικό περίβλημα των πραγμάτων που υπάρχουν και επικρατούν στον ανθρώπινο και φυσικό κόσμο, αλλά μια άλλη διάσταση η οποία ενυπάρχει ως ενέργεια και καθορίζει συνειδητά ή ασυνείδητα τις επιλογές και τον ψυχισμό μας.
Σκοπός μου είναι το πέρασμα από το σκοτάδι του ασυνείδητου στο φως της συνειδητής φωτίσεως και η εξύψωση σε ένα ανώτερο πνευματικό επίπεδο μέσο της αλληλεπίδρασης των έργων μου με το θεατή.
Για να το επιτύχω επέλεξα το κυρίαρχο φόντο στα  έργα μου να είναι το μαύρο χρώμα έτσι ώστε οι φωτεινές φόρμες που ακουμπάνε επάνω του να έχουν μια παλλόμενη αίσθηση στα μάτια του θεατή και ταυτόχρονα να δημιουργείται μια έντονη αναγλυφικότητα που επιτυγχάνεται μέσο της σχεδιαστικής ανάλυσης. Το εικαστικό αποτέλεσμα που προκύπτει είναι ένας αιωρούμενος κόσμος που ταξιδεύει στο άπειρο, πέρα από το χώρο και το χρόνο. Η σημασία του φωτός για εμένα στην Τέχνη είναι αρκετά σημαντική. Εκφράστηκε μέσα στους Αιώνες της ανθρώπινής σκέψης και δημιουργίας με ποικίλους τρόπους. Από τις φιλοσοφικές -αισθητικές αναλύσεις και αναζητήσεις της Παγκόσμιας Αρχαιότητας, την οπτικοποίηση της εκάστοτε θρησκευτικής αόρατης πραγματικότητας, τις αρχιτεκτονικές φόρμες, τη μαθηματική και επιστημονική ανάλυση για την απόδοση των όγκων, της προοπτικής και του χρώματος.  Αυτά όλα βέβαια προϋποθέτουν και την ύπαρξη του σκότους ως φορέας αντίθεσης εφόσον, δε μπορεί να υπάρξει το ένα χωρίς το άλλο. 

Εντός σιωπής , 25 X 35 cm

•  Το έργο σου διαθέτει λογική και ευαισθησία ενώ περιέχει και σουρεαλιστικά και μεταφυσικά στοιχεία. Σε ποιο κίνημα πιστεύεις ότι ανήκεις και γιατί;

Σαν καλλιτέχνης και δημιουργός θεωρώ τον εαυτό μου εκλεκτικιστή. Στην ιστορική εποχή που ζούμε έχουμε το προνόμιο να συλλέγουμε πληροφορίες και εικόνες από μια τεράστια τράπεζα δεδομένων του απώτερου παρελθόντος αλλά και του παρόντος. Προσωπικά χαίρομαι που δεν υπάρχει ένα κυρίαρχο κίνημα αλλά πολλές τάσεις και επιλογές που δίνουν τη δυνατότητα στο σύγχρονο καλλιτέχνη – ερευνητή να εκφραστεί με μεγαλύτερη ελευθερία από ότι στο παρελθόν όσον αφορά το μέσο (κλασσικό ή ψηφιακό), που θα χρησιμοποιήσει για να υλοποίηση το προσωπικό του όραμα.

Νύχια 4, 25 X35 cm

•  Ποιες οι επιρροές σου; Ποιους χαράκτες θαυμάζεις, σύγχρονους και παλαιότερους;

Οι επιρροές μου ανήκουν σε διαφορετικές εποχές και χώρους των Εικαστικών Τεχνών, των Γραμμάτων και της Μουσικής. Αν παρατηρήσουμε το Corpus της δημιουργικής μου έρευνας από το παρελθόν ως και σήμερα, ο υποψιασμένος θεατής θα ανακαλύψει στοιχεία από τη Βυζαντινή μετωπικότητα, τη Γοτθική κομψότητα, το παράδοξο του Μανιερισμού, τη σκοτεινή αισθητική του Ρομαντισμού, τις σουρεαλιστικές αλλά και ρεαλιστικές διατυπώσεις του 20ου αιώνα.
Οι χαρακτήρες που θαυμάζω ανήκουν και αυτοί σε διαφορετικές εποχές της Παγκόσμιας Ιστορίας. Έχουν διαμορφώσει και επηρεάσει τον τρόπο σκέψης και αντίληψης μου και είναι οδηγοί και συνοδοιπόροι στο ταξίδι που ονομάζεται ζωή, το οποίο πάντα για εμένα προσωπικά πρέπει να εξελίσσεται, να μεταβάλλεται και να εμπλουτίζεται με νέες γνώσεις και εμπειρίες.

Ανάμεσα, 35 X 50 cm

Θα αναφέρω ελάχιστους από αυτούς τους χαρακτήρες σε σχέση με αυτούς που ενυπάρχουν μέσα μου. Οι χαρακτήρες αυτοί είναι  ο Σωκράτης, ο Όμηρος, ο Χριστός, ο Βούδας, ο Κομφούκιος, ο Σαίξπηρ, ο Κλαούντιο Μοντεβέρντι, ο Τόμας Λουίζ δε Βιτόρια, ο Τζουζέπε ντα Ριμπέρα, ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, ο Θεόφιλος Γκωτιέ, ο Ουίλιαμ Μπλέικ, ο Μανουέλ Φαλά, ο Μάν Ραίν, ο Ρενέ Μαγκρίτ, ο Μαξ Έρνστ, η Κίκη Σμίθ, ο Μπίλ  Βαιόλα, ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε. 

•  Οι άνθρωποι πρέπει να είναι αυτόφωτοι και όχι ετερόφωτοι ή χρειάζονται και οι δύο όψεις; Πες μας τη γνώμη σου.

Οι άνθρωποι πρέπει να είναι αυτόφωτοι και ετερόφωτοι εφόσον είναι δύο στοιχεία που εμπεριέχονται όχι μόνο εντός τους, αλλά και στην ολότητα της συμπαντικής δημιουργίας.
Θα κλείσω την ερώτηση σας με την φράση του Κάρλ Γιούνγκ «ο άνθρωπος δεν διαφωτίζεται φανταζόμενος φιγούρες φωτός αλλά κάνοντας το σκοτάδι συνειδητό».

Last modified: 14/04/2021