Μεγάλα έργα τέχνης στους τοίχους γνωστών ταινιών

Ευανθία Τζιμούρτα
Διεθνή - Ελεύθερα Θέματα

Πώς δημιουργίες κορυφαίων καλλιτεχνών αναδεικνύουν και προσδίδουν κύρος σε κινηματογραφικές ταινίες

 Ήταν τη δεκαετία του 1920, περίπου 40 χρόνια μετά την εμφάνισή του, που ο κινηματογράφος εισήλθε πανηγυρικά στο Πάνθεον των Τεχνών ως η  7η τέχνη. Για την ιστορία να σημειώσουμε ότι οι άλλες έξι τέχνες είναι η Αρχιτεκτονική, η Γλυπτική, η Ζωγραφική και Χαρακτική, η Μουσική, η Λογοτεχνία και Ποίηση, το Θέατρο (σε όλες τις μορφές του).
Η πορεία του, η εξέλιξη του, η τεράστια αποδοχή τού κοινού κατέστησαν τον κινηματογράφο «Τέχνη των Τεχνών». Άλλωστε είναι η μόνη τέχνη που εκτός από τα δικά της εκφραστικά μέσα μπορεί να χρησιμοποιήσει και αυτά των άλλων τεχνών. Στον κινηματογράφο, εκφραστικό μέσο μπορεί να είναι η μουσική, η εικόνα, ο διάλογος, η γωνία λήψης μιας σκηνής ή και ο συνδυασμός όλων αυτών.

O Clive Owen ως Teo μπροστά από τη «Guernica» του Picasso, στην ταινία «Τα παιδιά των ανθρώπων» του 2006

Με αυτό το μοναδικό και μαγικό σχεδόν τρόπο, ο κινηματογράφος, περισσότερο τολμώ να πω από κάθε άλλη μορφή τέχνης, καταφέρνει να παραμορφώνει, να μεταμορφώνει, να μεταλλάσσει πολλές φορές την πραγματική ζωή και να δημιουργεί άλλους, νέους κόσμους και ιδέες.
Αυτός άλλωστε δεν είναι και ο σκοπός της τέχνης; Πέρα από μια απλή αναπαράσταση της ζωής προσπαθεί να δημιουργήσει εναλλακτικούς κόσμους εκφράζοντας το καλλιτεχνικό υπόβαθρο του δημιουργού. Ανεξαρτήτως από ένα καλό σενάριο και μια δυνατή ιστορία, η εικόνα είναι αυτή που παίζει έναν από τους σημαντικότερους ρόλους σε μια κινηματογραφική ταινία.

Ο Marcello Mastroianni μπροστά στον πίνακα του Giorgio Morandi, στην ταινία La Dolce Vita, 1960. Η νεκρή φύση του Morandi με τα άδεια μπουκάλια, ένα δυνατό και ευρηματικό σύμβολο ματαιοδοξίας. Με αφορμή το έργο του Morandi ο Mastroianni και ο Cuny μιλούν για την ανθρώπινη ύπαρξη καθώς και για τη ζωγραφική, που ταλανίζεται ανάμεσα στο φόβο και την επιθυμία, τον ενθουσιασμό και την κατάθλιψη, την τάξη και το χάος. Έτσι μας εισάγει το βαθύτερο νόημα της ταινίας και της τέχνης γενικότερα: η ίδια η ζωή ως αριστούργημα».

Αν και κατά κάποιο τρόπο μπορεί να περνάνε απαρατήρητα, δεν είναι λίγες οι φορές που οι δημιουργοί ταινιών, επιλέγουν μοναδικά έργα τέχνης που αναδεικνύουν και προσδίδουν κύρος στις ταινίες. Μερικά από αυτά τα έργα είναι καθαρά αισθητικές επιλογές, ενώ άλλα μπορεί να τονίζουν βαθύτερες έννοιες και να έχουν τόσο πρωταγωνιστικό ρόλο όσο και οι χαρακτήρες της ταινίας.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα παρακολουθήσουμε μια ταινία στον κινηματογράφο ή στο Netflix, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στους τοίχους και στους πίνακες.
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά έργα τέχνης που έχουν εμφανιστεί σε 20 + 1 γνωστές ταινίες και ίσως δεν έχουμε προσέξει.

Ο Τζόκερ (Jack Nicholson) και ο Bob the Goon (Tracey Walter) μπροστά στον πίνακα Figure with Meat (1954) του Francis Bacon. Το έργο παρουσιάστηκε στην ταινία Batman του Tim Burton το 1989. Σύμφωνα με το σενάριο ο Τζόκερ και συνεργάτες του κατέστρεψαν πολλά έργα τέχνης στο Μουσείο της Πόλης του Γκόταμ. Ο πίνακας του Francis Bacon βασίζεται στο πορτρέτο του «Πάπα Innocent Χ» του Diego Velázquez. Βέβαια ο Bacon παρουσιάζει μια φρικτή μορφή στη θέση του Πάπα που κάθεται σε μια κομματιασμένη στα δύο αγελάδα. Το σφάγιο πιθανό να είναι αναφορά στο «σφαγμένο βόδι» (1655) του Ρέμπραντ.

Francis Bacon – Figure with Meat

Ο πίνακας στο σπίτι της Mia Wallace στην ταινία Pulp Fiction του 1994, είναι ένα πορτρέτο που δημιούργησε ο αδελφός του σχεδιαστή γραφικών της ταινίας Steven Martinez. Για το έργο του αυτό ο καλλιτέχνης τιμήθηκε με ειδικό έπαινο.

O Peter O’Toole και η Audrey Hepburn θαυμάζουν τον πίνακα «τρεις μουσικοί» του Picasso. Σκηνή από την ταινία «How to Steal a Million» του 1966.

Pablo Picasso – Τρεις Μουσικοί

Ο Rowan Atkinson ως σπαρταριστός Mr. Bean καταστρέφει το πορτρέτο της μητέρας του James Abbott McNeill Whistler και προσπαθεί να το αποκαταστήσει με απίθανες εμπνεύσεις.

James Abbott McNeill Whistler – «Η μητέρα του Γουίστλερ» 1871

O Kevin Bacon και η January Jones με φόντο ένα αντίγραφο του έργου του Matisse «Still Life with Gold Fish Bowl»(1911) στην ταινία X-Men: First Class του 2011.

Στην πάνω γωνία αυτής της σκηνής, από την ταινία Django Unchained του 2012, βλέπουμε ένα έργο εμπνευσμένο από τον Titian ή άλλα αναγεννησιακά γυμνά.

 Όλα τα έργα τέχνης που εμφανίστηκαν στη ταινία στο I Am Legend του 2007, τα προσέφερε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης. Εμφανίζονται δύο έργα του Van Gogh. Το Starry Night στο σαλόνι του Neville και το Road With Cypress and Star (1890) σε διαφορετικό σημείο του σκηνικού.

Van Gogh – Το Starry Night

Van Gogh – Road With Cypress and Star

Πίσω από τη Meryl Streep ως Miranda, στη σκηνή αυτή της ταινίας «Ο Διάβολος φορούσε Prada» του 2007, βλέπουμε ένα έργο του Wayne Thiebaud.

Με φόντο αφίσα του διάσημου έργου «Νύφη» του Marc Chagal, η Julia Roberts ως Άννα Σκοτ και ο Hugh Grant ως William Thacker στην ταινία «Μια βραδιά στο Notting Hill». Η αφίσα κοσμούσε το εργένικο σπίτι του William Thacker.

Marc Chagall – Η Νύφη, 1950

Η Penélope Cruz ως Sofia Serrano και ο Tom Cruise ως David Aames με το πίνακα του Claude Monet, «Ο Σηκουάνας στο Argenteuil», στην ταινία Vanilla Sky, 2001. Στην ίδια ταινία φαίνεται και ο πίνακας του Vincent van Gogh, «Τα σταροχώραφα με τα κυπαρίσσια».

Claude Monet, «Ο Σηκουάνας στο Argenteuil» 

Ο Daniel Craig ως James Bond και ο Ben Whishaw ως Q στην ταινία Skyfall του 2012 σε μια σκηνή στην Εθνικής Πινακοθήκη του Λονδίνου. Στον τοίχο οι πίνακες του Τόμας Γκαίνσμπορο «Κύριος και η κυρίας Ουίλιαμ Χάλετ – πρωινός περίπατος» και του Τζόζεφ Ράιτ του Ντέρμπι «An Experiment on a Bird in the Air Pump» (1768)

Mr and Mrs William Hallett -The Morning Walk. 1785 Copyright © The National Gallery, London

 Ο Brad Pitt μπροστά από το έργο «Head of Demon» του Mikhail Aleksandrovich Vrubel στην ταινία «Συνέντευξη με Έναν Βρικόλακα» του 1994. Το έργο φιλοτεχνήθηκε τo 1890 για να πλαισιώσει το ποίημα «Δαίμων» του Mikhail Lermontov. Το ποίημα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της ρομαντικής ποίησης.

Mikhail Aleksandrovich Vrubel – «Head of Demon»

 Έργα του Michael Sowa στην ταινία Amelie του 2001.

Η Julia Roberts ως Katherine Ann Watson μπροστά σε έργο του Pollock στην ταινία «Το Χαμόγελο της Mona Lisa», 2003.

Η ταινία «500 Days of Summer» γυρίστηκε το 2009 στο μπαρ Redwood Bar & Grill. Βλέπουμε ένα πίνακα του Louie Metz με τίτλο «Ship of Death».

Louie Metz – «Ship of Death».

 Η Kate Winslet, ως Rose κρατάει ένα έργο του Picasso στην ταινία Τιτανικός του 1997. Σε άλλες σκηνές φαίνονται «Χορεύτρια» του Edgar Degas και ο πίνακας Water Lilies του Claude Monet. Τα έργα αυτά χρησιμοποιούνται στην ταινία, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν στο πλοίο όταν ταξίδευε και ούτε χάθηκαν στο βυθό. Για τη χρησιμοποίηση του έργου του Picasso δεν υπήρχε αρχική άδεια και ύστερα από απαίτηση των διαχειριστών των έργων του ο James Cameron κατέβαλε δικαιώματα. Όμως ο πίνακας δεν υπήρχε στην έκδοση της ταινίας σε 3D.

«Χορεύτρια» του Edgar Degas. Ούτε έργο αυτό υπήρχε στον Τιτανικό

Τα έργα «Puberty» του Edvard Munch και το «Bacchus and Ariadne» του Titian στην ταινία «V for Vendetta» του 2005 

Το εσωτερικό του υπερπολυτελούς σπιτιού του Jay Gatsby (Leonardo DiCaprio ) στην ταινία «The Great Gatsby» του 2013, είναι γεμάτο με κλασσικά έργα τέχνης. Έργα από την εποχή της αναγέννησης τονίζουν την αίσθηση της πολυτέλειας και της μεγαλοπρέπειας της οικίας του Gatsby. Ειδικότερα, μπορεί κανείς να δει την «Ανάσταση» του Caravaggio πίσω από τον DiCaprio.

 

 Ο πίνακας του Francisco José de Goya «ο Κρόνος καταβροχθίζει το γιο του» υπήρξε ο πιο δυνατός συμβολισμός στην ταινία «Wall Street: Money Never Sleeps» (2010), του Όλιβερ Στόουν. Μια από τις πιο αποκαλυπτικές πτυχές του «Money Never Sleeps» είναι ο παραλληλισμός μεταξύ της βουλιμικής συμπεριφοράς μιας χρηματιστηριακή εταιρείας και του κανιβαλισμού. «Οι γονείς είναι τα οστά στα οποία τα παιδιά ακονίζουν τα δόντια τους» λέει κυνικά Gordon Gekko (Michael Douglas). Ο εμβληματικός πίνακας του Francisco José de Goya «Ο Κρόνος καταβροχθίζει το γιο του» (1823) δεσπόζει στο γραφείο που ανήκει σε αντίπαλο επιχειρηματικό στέλεχος. Και η αρχική εικόνα του άρθρου είναι από την ίδια ταινία.

Last modified: 23/05/2019