Μαρίνα Προβατίδου: Ελπίζω να φτιάξουμε μια καλύτερη πραγματικότητα 

«Επιλέγεις ένα άγνωστο μονοπάτι και ξεκινάς ξανά», λέει για την απόφαση να εγκατασταθεί στην Ολλανδία

Η βραβευμένη στην Μπιενάλε Νέων Φοιτητών Μαρίνα Προβατίδου αν και ξεκίνησε την καριέρα της στη χαρακτική στην Ελλάδα – όπου και της ζητήθηκε έργο από την Εθνική Πινακοθήκη-, αποφάσισε να αρχίσει από την αρχή σε μία ξένη χώρα.
Μίλησα μαζί της για την επιλογή της να ζήσει και να δουλέψει στην Ολλανδία, για τις νέες τεχνολογίες για τις οποίες έχει να μας μάθει πολλά η συγκεκριμένη χώρα και για τις τωρινές συνεργασίες της, ενώ μου εξήγησε και τι μηνύματα θέλει να περάσει στο θεατή με τα νέα της έργα.

covid man Marina Provatidou 2021

• Ζεις και εργάζεσαι εδώ και τέσσερα χρόνια στην Ολλανδία. Πως πήρες την απόφαση να κάνεις μια νέα αρχή σ’ αυτή τη χώρα;

Ο καλλιτέχνης νικά το πεπρωμένο του… Περπατάει επάνω σε έναν κανόνα, υπερβαίνει τα εμπόδια και στέκεται ελεύθερος.
Δεν επιλέγουμε εμείς για το πού θα πάμε. Ξαφνικά, εμφανίζεται ένας δρόμος μπροστά μας και μας καλεί για να τον περπατήσουμε. Ο δρόμος που γνώριζες από παλιά έχει μπροστά του δέντρα ριγμένα και κλαδιά και σκαλιά για να ανέβεις ή και να κάνεις βήματα πίσω και να σκεφτείς. Βλέπεις κενά και για να φθάσεις στον προορισμό σου. Γίνεσαι καλύτερος από τη νέα εμπειρία να ζεις σε μια άλλη χώρα. Επιλέγεις ένα άγνωστο μονοπάτι και ξεκινάς ξανά. Δεν σε ξέρει κανένας, συστήνεσαι πάλι από την αρχή, αυτήν τη φορά έχοντας κατά νου τα λάθη σου και πως θα μπορούσες να υπερβείς τον εαυτό σου και τα εμπόδια.

• Έχεις πάρει βραβείο για τη χαρακτική σου. Πόσο σε βοήθησε αυτό στη δουλειά σου;

Είχα πάρει το τρίτο βραβείο στην Μπιενάλλε Νέων Φοιτητών όταν ήμουν φοιτήτρια. Τότε το ΜΙΕΤ της Αθήνας μου είχε αγοράσει το χαρακτικό. Η διαλεκτική σχέση με το κοινό βοηθάει και είναι ένα στοιχείο που είναι αναγκαίο για το καλλιτεχνικό μου έργο. Τελευταία εξέλιξα την ιδέα με το write me your dreams όπου η χαρακτική γλώσσα με βοήθησε στο να δουλεύω με διαφορετικά επίπεδα. Είναι μια εφαρμογή που σου επιτρέπει να σχεδιάζεις ταυτόχρονα σε χαρτί, να ερμηνεύεται ψηφιακά, να σκανάρεται και να το βλέπεις σε προσόψεις κατοικιών στην Ελλάδα και στην Ολλανδία. https://remotegraffiti.com/. Ο θεατής γίνεται συμμέτοχος της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Πατρίδα

•  Συνεργαζεσαι και με Ολλανδούς συναδέλφους σου.

Μεταβαίνοντας στο χώρο αυτό είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι οι δεσμοί με την Ολλανδία θα γίνουν θεσμοί. Έρχονται οι Μικρές Οδύσσειες με την πρώτη μας έκθεση στις 6 Νοεμβρίου στο Van Abbe House.
Συνεργάζομαι με Ολλανδούς συναδέλφους αλλά και με Έλληνες και international artists. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας ευχαριστώ τους συναδέλφους μου Γιάννη Μονογιό στη Θεσσαλονίκη για την συνεργασία στο εργαστήριό του το οποίο και μου άνοιξε, αλλά και την Caroline Koenders στην Ολλανδία.

•  Μίλησε μας για την παραδοσιακή τεχνική και τα σύγχρονα μέσα στη χαρακτική. Έχουμε να ζηλέψουμε κάτι από την Ολλανδία;

Στην Ολλανδία είναι πρωτοπόροι στο να εφεύρουν και να χρησιμοποιούν πρώτοι τις νέες τεχνολογίες και το software. Χρησιμοποιούν τα σύγχρονα μέσα για να παράξουν  παραδοσιακές μορφές χαρακτικής. Οι παραδοσιακές τεχνικές βοηθούν στην κατανόηση των πολλαπλών επιπέδων στη Χαρακτική. Η τεχνολογία συνεισφέρει στο να εξελιχθούν και οι παραδοσιακές τεχνικές αλλά και στην αξιοποίηση των επιπέδων. Έχουμε να μάθουμε από τους Ολλανδούς στο πως αξιοποιούν την τεχνολογία. Πως οι κανόνες λειτουργούν αποτελεσματικά και πως τα μέτρα προστασίας εφαρμόζονται και λειτουργούν.

Η Ολλανδία έχει παράδοση στη χαρακτική
και συνεχίζει να υποστηρίζει
καλλιτέχνες για να παράγουν έργα 

Αναφέρομαι στα μέτρα που θα πρέπει να προστατεύουν τον κάθε νέο χαράκτη στο πως να χρησιμοποιεί σωστά τις παραδοσιακές τεχνικές χωρίς να χρειαστεί πρώτα να κάψει το στομάχι του και τα πνευμόνια του για να μάθει. Επίσης, στην οικολογική συνείδηση που έχει αναπτυχθεί και που βρίσκεται σε κάθε επίπεδο ζωής. Η Ολλανδία έχει παράδοση στη χαρακτική και συνεχίζει να υποστηρίζει καλλιτέχνες για να παράγουν έργα. Υπάρχουν αξιόλογοι χαράκτες και στην Ελλάδα που έχουν αναπτύξει τις παραδοσιακές τεχνικές και είναι γνώστες αυτών. Και αυτοί είναι πολύτιμοι. Δεν έχουμε να ζηλέψουμε αλλά έχουμε να μάθουμε μεταξύ μας και να συνομιλήσουμε σε διεθνές επίπεδο.

Η ελευθερία τον Ίκαρον επτέρωσε

• Η νέα σου δουλειά διαφέρει σε πολλά σημεία από παλιότερα έργα σου. Με τι θέματα καταπιάνεσαι τώρα και τι μηνύματα θες να περάσεις στο θεατή;

Η πρακτική μου στο μεταπτυχιακό που είχε γίνει στην Ολλανδία με βοήθησε να αλλάξω τρόπο σκέψης παράλληλα με την ώριμη φάση της ζωής μου.
Το ενδιαφέρον μου για την ανθρώπινη μορφή εξελίσσεται παράλληλα με την διαμονή μου στην Ολλανδία όπου επηρεάστηκα πολύ από τον άνθρωπο του μέλλοντος. Είναι ο άνθρωπος που συνάντησα τυχαία και ζήτησα να τον φωτογραφίσω, φοράει ένα βιονικό χέρι και ρυθμίζει την ζωή του. Είναι ουσιαστικά ο ανθρώπινος τύπος όπου έχει αυτοματοποιήσει την ζωή του κάνοντας ευκολότερη την καθημερινότητά του έχοντας ένα υψηλό βιωτικό επίπεδο. Η επικοινωνία του με τον έξω κόσμο  όμως γίνεται όλο και πιο προγραμματισμένη: τα ημερήσια ραντεβού, η ώρα που θα φάει, το τι θα φάει, ποιον θα συναντήσει.
Τελικά, θα υπάρχει και το στοιχείο της έκπληξης και του απρόσμενου σε έναν τόσο προγραμματισμένο τρόπο ζωής; Υπάρχει χρόνος για ουσιαστική επικοινωνία με τον άλλον;

Από τότε που ήμασταν φοιτητές
υπήρχε ο προβληματισμός για τις πόλεις,
ακυβέρνητες και ουτοπικές

Έχω όμως ασχοληθεί με τις πόλεις. Για αυτό ευχαριστώ τη δασκάλα μου στη Χαρακτική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, την κυρία Βίκυ Τσαλαματά, που είχε ήδη ασχοληθεί και ερευνήσει για τις πόλεις. Από τότε που ήμασταν φοιτητές υπήρχε ο προβληματισμός για τις πόλεις, ακυβέρνητες και ουτοπικές. Επανέρχομαι ξανά και τις βλέπω διαφορετικά στην εποχή που ζούμε. Οι άνθρωποι βιώνουμε κρίσιμες στιγμές. Μια μεταβατική εποχή. Κάτι μοναδικό. Είμαστε κλεισμένοι πολλές ώρες στα σπίτια μας κοιτώντας έξω τα απέναντι παράθυρα. Ζούμε μέσα στις κοινωνικές μεταλλάξεις και ίσως οι καλλιτέχνες να νιώθουμε μετέωροι. Ελπίζω ότι μετά από όλο αυτό να φτιάξουμε μια καλύτερη πραγματικότητα.
Η ιδέα των πόλεων και το πως μπορούμε να συμβιώνουμε αρμονικά σ’ αυτές χωρίς διαφορές με άλλους είναι στο επίκεντρο. Με την κρίση στην Ελλάδα φεύγω για το εξωτερικό. Γίνεσαι εσύ ο ξένος και περιμένεις από τους άλλους να σε αποδεχθούν. Οι άλλοι έρχονται στην χώρα σου και περιμένουν να τους αποδεχθείς και να χτίσετε μαζί το παρόν. Έχει ενδιαφέρον να σκεφτούμε αυτές τις μετατοπίσεις που συμβαίνουν σε διαφορετικά επίπεδα.

violence right to silence

• Πως αισθάνθηκες οταν ζήτησαν έργο σου στην Εθνική Πινακοθήκη;  

Μου ζητήθηκε η οξυγραφία με τίτλο Last Supper, ένα δίμετρο χαρακτικό έργο που είχα χαράξει το 2010. Είναι τιμή μου. Χαίρομαι που υπάρχει η Εθνική Πινακοθήκη και έτσι μπορούμε να δούμε τον πολυδιάστατο ρόλο που παίζει ως φορέας ξεδιπλώνοντας το νέο όραμά της.
Ζούμε σε μια εποχή μεταλλάξεων. Για αυτόν τον λόγο όλα βρίσκονται υπό διαμόρφωση, οι παγιωμένες αντιλήψεις αλλάζουν: ποιοι καλλιτέχνες έχουν τώρα ενδιαφέρον, ποια έργα θα κριθούν ως σημαντικά αύριο. Υπάρχουν σίγουρα καλλιτέχνες που ξεχάστηκαν μέσα στο εργαστήριό τους, δεν είχαν επικοινωνία με τους φορείς και έχουν αξιόλογα έργα που σε μια αναπροσαρμογή μπορεί και να τα δούμε.
Κατά τη διάρκεια της πορείας μας ο κάθε καλλιτέχνης θα κάνει ένα ή δύο πολύ καλά έργα. Αυτά τα έργα θα έπρεπε να μπουν σε μια Πινακοθήκη ή όχι;

Όλα ξεκίνησαν από εδώ

• Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου; Ετοιμάζεις κάποια έκθεση αυτό τον καιρό;

Έχω προσκληθεί από το China Print Making Museum Shenzen για την φιλοτέχνηση χαρακτικών έργων με θέμα τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς αγώνες που θα γίνουν στην Κίνα το 2022.
Ετοιμάζω τις Μικρές Οδύσσειες, μια γέφυρα πολιτισμού μεταξύ Ελλάδας και Ολλανδίας. Είμαι ο εμπνευστής της ιδέας αυτής και η επιμελήτρια της έκθεσης. Ο σκοπός είναι η προώθηση των Ελλήνων καλλιτεχνών κυρίως στο εξωτερικό και στην Ολλανδία. Οι εκθέσεις προγραμματίστηκαν τον Νοέμβριο του 2021 στο Van Abbe House new AVA και από το 2022 στην Θεσσαλονίκη. Αυτές οι εκθέσεις θα αφορούν στην μελέτη μιας Μικρής Οδύσσειας συγκεκριμένα στην φωτοχαρακτική τέχνη και στις διαφορετικές μεθόδους και υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Θα ανταλλάξουμε καλλιτεχνικές πρακτικές σε εργαστήρια και σεμινάρια. Θα χτίσουμε έναν καλλιτεχνικό δεσμό μεταξύ χωρών που θα δώσει την δυνατότητα σε πολλούς καλλιτέχνες να εκθέσουν. Στην συνέχεια θα ερευνήσουμε το θέμα με καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν όλα τα μέσα και  η έκθεση προγραμματίζεται στο Pennings Foundation από το 2022.
Στην έκθεση συμμετέχουν δεκαεπτά Έλληνες καλλιτέχνες και δεκαεπτά Ολλανδοί. Ερευνούμε την τεχνική της φωτοχαρακτική τέχνη. Διοργανώνουμε σεμινάρια στην Θεσσαλονίκη και στο Αιντχόφεν όπου είναι ανοιχτά στο κοινό.

Στο εργαστήριο

Συμμετέχω επίσης στο Greece in Usa THE RIGHT TO SILENCE? σε επιμέλεια της Σωζήτας Γκουντούνα καθώς και στην έκθεση ΤΕΧΝΗ = (ΙΣΟΝ) ΕΠ-ΑΝΑΣΤΑΣΗ στην Πινακοθήκη Μαλεβιζίου σε επιμέλεια Χρυσάνθης Βαθιανάκη.
Επιπλέον, έχω δώσει εργο μου για την έκθεση που επιμελούνται η Γεωργία Κουρκουνάκη και ο Andreea Foanene στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης, στο Balkan Art Festival, για τον Ιούνιο και τον Αύγουστο, στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας.
Τέλος, τον Ιούνιο, θα συμμετέχω στις Εκστάσεις, σε επιμέλεια Μεγακλή Ρογκάκου, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στην Τήνο. Παράλληλα συμμετέχω με την Ένωση Ελλήνων Χαρακτών σε εκθέσεις στην Ιαπωνία όπου έχουν πετύχει γόνιμη

συνεργασία.

Last modified: 28/05/2021