Μαρία Φιλιππακοπούλου, η ανθρώπινη φιγούρα ως μέρος ιστορίας και μνήμης

Ο κάθε θεατής μπορεί να χτίσει απέναντι στο έργο τη δικιά του ξεχωριστή μνήμη, λέει για τη νέα της δουλειά η Μαρία Φιλιππακοπούλου. Η καλλιτέχνιδα μας ξεναγεί στη νέα της ατομική έκθεση που παρουσιάζει στη γκαλερί Kourd.
Γιατί επέλεξες τον τίτλο Still Time ως τίτλο της έκθεσης;
Ο τίτλος Still Time έρχεται σε αντιστοιχία με τον όρο Still Life που είναι η νεκρή φύση στα αγγλικά. Συγχρόνως όμως αναφέρεται στο χρόνο που στα έργα μου μοιάζει να έχει σταματήσει, να έχει παγώσει κατά κάποιο τρόπο. Στη ζωγραφική μου συχνά συναντάμε στιγμιότυπα ακινησίας και ηρεμίας τα όποια συνθέτουν ένα ψυχολογικό τοπίο, ένα χώρο μνήμης. Ο ακίνητος χρόνος λοιπόν έρχεται σε αντιστοιχία με την παραδοσιακή έννοια της νεκρής φύσης.

Είναι γεγονός ότι διαθέτεις μια πολύ ιδιαίτερη προσωπική γραφή που μεταφέρει στο θεατή μία γαλήνη και μια ισορροπία. Σε ενδιαφέρει η λιτή σκέψη που μαρτυρά ουσία. Ποια είναι αυτή η σκέψη που σε οδηγεί σε αυτό το αποτέλεσμα; Τί θέλεις να πεις με τη συγκεκριμένη θεματολογία;
Η θεματολογία μου προκύπτει συχνά από φωτογραφίες που τραβάω σε κοντινά ή μακρινά ταξίδια. Με ενδιαφέρουν οι ανοιχτοί χώροι, αστικοί η φυσικοί. Υποθέτω πως αυτό που με γοητεύει σε αυτά τα ανοιχτά πεδία είναι η ελευθερία που φαντάζομαι ότι μπορεί να έχει ο άνθρωπος εκεί, ελευθερία κινήσεων αλλά και πνευματική και ψυχολογική ελευθερία. Η λιτότητα μάλλον προκύπτει από την αφαίρεση πολλών στοιχείων που θεωρώ περιττά, σε αυτή την ακινησία και τη σιωπή την έργων μου θέλω να υπάρχει προοπτική.

Σε κάποια έργα σου ο άνθρωπος είναι παρόν και σε άλλα δεν υπάρχει καθόλου αλλά υπονοείται η παρουσία του. Είναι μάλιστα πάντα σε αρμονία με το περιβάλλον. Τι είναι ο άνθρωπος για σένα; Τον βλέπεις πάντα ως μέρος ενός ευρύτερου συνόλου;
Στην παλιότερη δουλειά μου υπήρχαν πολλές φιγούρες, συνήθως μόνες τους συχνά με γυρισμένη πλάτη, νομίζω ότι εκεί είχα επηρεαστεί από τον ρομαντισμό του Caspar David Friedrich όπου ο άνθρωπος συχνά βρίσκεται απέναντι στη φύση. Στην καινούρια δουλειά ο άνθρωπος απουσιάζει, ή όταν υπάρχει είναι σε ένα γενικότερο σύνολο άλλων ανθρώπων, ίσως πια πιο συμφιλιωμένος με το περιβάλλον. Η ανθρώπινη φιγούρα με ενδιαφέρει όχι ως κάτι αυτόνομο αλλά ως μέρος μιας ιστορίας ή μιας μνήμης.

Η ζωγραφική σου μαρτυρά αναπαράσταση. Εμπεριέχει όμως και σουρεαλιστικά στοιχεία. Είναι δύσκολο αυτό το πάντρεμα και τί θέλει να πει στο θεατή;
Στη ζωγραφική μου πράγματι υπάρχει αναφορά σε κάτι αναγνωρίσιμο. Η τελική σύνθεση όμως είναι φανταστική, είναι πέρα από την πραγματικότητα. Αυτές οι συνθέσεις νομίζω στοχεύουν στη μνήμη και το συναίσθημα του θεατή, καθώς απομακρύνονται από τον ρεαλισμό αφήνουν ανοιχτές ερμηνείες που μπορεί να είναι διαφορετικές για τον καθένα. Έτσι ο κάθε θεατής μπορεί να χτίσει απέναντι στο έργο τη δικιά του ξεχωριστή μνήμη.

Έχεις έναν ιδιαίτερο τρόπο να απεικονίζεις τοπία. Τί είναι αυτό που σε μαγνητίζει σε ένα τοπίο και σε βάζει στη διαδικασία να το ζωγραφίσεις;
Το τοπίο όπως λέει και η λέξη είναι ένας τόπος. Στη ζωγραφική μου αυτοί οι τόποι θέλω να είναι πεδία σκέψης και συναισθήματος όπου ο θεατής μπορεί να στήσει τη δικιά του σχέση με αυτά, την προσωπική του ιστορία. Με συγκινούν ιδιαίτερα οι φυσικές, ανοιχτές εκτάσεις, αλλά και τα τοπία από την πόλη και προσπαθώ να αποτυπώσω τη σκέψη μου και τη μνήμη μου από αυτά.

Κατά τη γνώμη μου η ζωγραφική σου διαθέτει μια ποιητική χροιά και μία πνευματικότητα. Υπάρχουν συγκεκριμένα βιβλία που σε έχουν επηρεάσει ώστε να βλέπεις τον κόσμο από αυτή τη σκοπιά;
Η ποίηση πάντα ήταν πολύ σημαντική για εμένα, παλιότερα διάβαζα πολύ Λειβαδίτη. Αγαπούσα πολύ και τον Καβάφη και τον Ελύτη, αλλά γενικά πολλούς άλλους Έλληνες ποιητές. Νομίζω ότι η Ελληνική ποίηση ήταν και παραμένει πολύ σημαντική. Μου αρέσουν πολύ τα γιαπωνέζικα Χαϊκού, έχουν μια απαράμιλλη κομψότητα, λιτότητα και ομορφιά. Στην ποίηση υπάρχει αφαίρεση και η σχέση μου με αυτήν νομίζω με επηρέασε πολύ στην μετέπειτα δουλειά μου.

Ποιο από τα έργα της έκθεσης θα έλεγες ότι είναι το αγαπημένο σου και γιατί;  
Αγαπώ ιδιαίτερα τα έργα με τους θαλασσιούς ελέφαντες, σε αυτή την έκθεση παρουσιάζω το τρίτο της σειράς, το Walrus III. Υπάρχει μια μικρή ιστορία στο τρίπτυχο αυτό, πώς η ανθρώπινη παρέμβαση απομονώνει τον θαλάσσιο ελέφαντα από το φυσικό του περιβάλλον και τον μεταμορφώνει σε κατοικίδιο που λιάζεται αντί στους πάγους σε μια πισίνα. Αυτή η ιστορία με το συμπαθητικό αυτό ζώο για μένα έχει χιούμορ αλλά και μήνυμα, οικολογικό και όχι μόνο.

Last modified: 16/04/2016