Κωνσταντίνος Παπαργύρης, το απροσδόκητο και το τυχαίο. Η έκθεση στη γκαλερί Δεσμός στο Παρίσι

Εύα Τζιμούρτα

Ιστορικός Τέχνης – Διαπολιτισμική Επικοινωνία

Μια έκθεση μυστηριακά ανθρώπινη και ειλικρινά οικεία, στη γκαλερί του βιβλιοπωλείου «Δεσμός» κεντρικά του Παρισιού. Βιβλιοπωλείο του οποίου το όνομα επιβεβαιώνει απόλυτα το ρόλο του: δεσμός και σημείο αναφοράς του ελληνικού πολιτισμού και των ελληνικών γραμμάτων επί του γαλλικού εδάφους εδώ και 30 χρόνια.

Η αίθουσα μικρή λες και προορίζεται για να συγκρατεί μονάχα την ουσία, και φαίνεται να το καταφέρνει.
Σε ένα μικρό χώρο στο βάθος, γίνεται η προβολή ενός βίντεο του καλλιτέχνη όπου ο ίδιος κάνει ανάγνωση των κειμένων του, έτσι ώστε η φωνή του καταφέρνει να μας συντροφεύει καθ’ όλη την περιήγησή μας. Συγκρατώ το «μέχρις ότου ο θάνατος εμφανιστεί, μπορούμε να βρίσκουμε καταφύγιο στην τέχνη», και κατευθύνομαι προς τα έργα.
Υπάρχει μια οικεία αίσθηση γης, φύσης, ιστορίας, μνήμης, βιώματος. Γεμάτη με μηνύματα, νεύματα μέσα από ανθρώπινες και μη φιγούρες που μας απευθύνονται λες και θέλουν να μας εκμυστηρευτούν κάτι, λες και πρέπει να εισακουστούν. Σαν ζωντανά απολιθώματα. Σαν υπάρξεις μιας άλλης διάστασης που μας αναζητούν για να μας παρηγορήσουν, να μας καθρεφτίσουν ή και να μας συνετίσουν…μέσω του επιδέξιου καλλιτέχνη.
Η επαφή με τα έργα αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν συμπλέκεται και συνυπάρχει στιγμιαία με τους εκάστοτε παρόντες επισκέπτες και θεατές. Λες και στα συγκεκριμένα έργα υπάρχει χώρος για τον άνθρωπο αυτόν καθ’ αυτόν, για το απροσδόκητο, το τυχαίο.
Και το απροσδόκητο φαίνεται να είναι κατά ένα παράδοξο τρόπο και το πιο αναμενόμενο, και το πιο ευπρόσδεκτό. Λες και όλα «παίζονται» σε αυτή τη στιγμή αλληλεπίδρασης, καλλιτέχνη και θεατή, θεατή και καλλιτέχνη. Γιατί όπως πιστεύει και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Παπαργύρης, εκτός από την τέχνη του δημιουργού ως πομπός, υπάρχει και η τέχνη του θεατή ως δέκτης. «Μέσα από τους άλλους, ψάχνω να βρω κι εγώ τι συμβαίνει. Μ’ ενδιαφέρει αυτό που βλέπουν οι άλλοι στα έργα μου», μας λέει.
Τι σημαίνουν οι άνθρωποι τώρα για εσάς; Τι ρόλο παίζουν οι ανθρώπινες φιγούρες στο έργο σας; τον ερωτώ…
Και τότε θα ανατρέξει μέσα σ’ένα μικρό μπλοκάκι κρυμμένο στη μέσα τσέπη του σακακιού του, αναζητώντας εκεί τις απαντήσεις του…μέσα στις προσωπικές του σημειώσεις.
Φαίνεται να μην υπάρχει μία στιγμιαία, εύκολη, επιτόπου απάντηση σε καμιά ερώτηση που θα μπορούσα να του θέσω.
Απαντάει στην τέχνη με τέχνη.
Και όλοι οι άλλοι ας ερμηνεύουμε, ας τολμάμε να ερμηνεύουμε.
Όταν κάτι γεννιέται από ανάγκη, μέσα από έναν σχεδόν φυσικό τρόπο, θεωρείται μοναδικό. Έτσι και τα έργα του Κώστα Παπαργύρη, ως ενστικτώδεις κυρίως δημιουργίες, δεν θα μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν, ούτε να οριστούν με ακρίβεια.
Μας εμφανίζονται πρώτα σαν προέκταση του ίδιου του καλλιτέχνη και έπειτα σαν μεμονωμένες «δημιουργικές» αυτόνομες υπάρξεις που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους, στους δικούς μας αντιληπτούς κόσμους.
Πάντως, ένα είναι το σίγουρο: ο άνθρωπος κατέχει τη σημαντικότερη θέση, όλα φαίνεται να ξεκινούν και να τελειώνουν σ’αυτόν, αναπόφευκτα και μοιραία.