Κυριάκος Μορταράκος: Πιστεύω ότι η διαγραφή και η μουντζούρα είναι οι γονείς της σκέψης

Συνέντευξη με βασική αφορμή τη πρόσφατη έκθεση του Κ. Μορταράκου «Διαγραφή» που παρουσιάστηκε στη γκαλερί Zουμπουλάκη.

Γράφει η
Δρ Εύα Κέκου, Ιστορικός Τέχνης

• Με ποιο τρόπο η Γραμματική του Χώρου και το συντακτικό της Μνήμης θέτει τις παραμέτρους στην εικαστική σας δουλειά;

 Η τελευταία μου έκθεση στην γκαλερί Ζουμπουλάκη, εν ολίγοις, ήταν ένα συμπέρασμα που αποκαλύπτει το 4ο στοιχείο του τρίπτυχου «Σιωπηλή τριλογία», που είναι η διαγραφή, ή μουντζούρα με τον εξής τρόπο. Με την εικονοποίηση του «ΙΧΝΟΥΣ», από το 1988 και μετά στις εκθέσεις μου, συνέχεια με απασχολεί αυτό που λέμε μνήμη, όπου και αυτό με τη σειρά του με παραπέμπει στο λόγο και εκφράζετε με τον αόριστο. Εύλογο είναι λοιπόν να φαίνεται, είτε με τη φράση «εδώ ήταν», είτε μουντζουρώνοντας τη φράση «εδώ ήταν» και έτσι το τρίπτυχο κουμπώνει τη θεματική που εκφράζει το παρελθόν, μαρτυρώντας τα εγγενή όρια μεταξύ τους και την έννοια που τα χαρακτηρίζει.

Κρεββάτι & διαγραφή, λάδι σε καμβά, 50χ70 εκ. 2010

• θα ήθελα να μας μιλήσετε για την αντίληψη σας για το Χώρο και με ποιο τρόπο επαναδιατυπώθηκε μέσα από τη πρόσφατη εμπειρία των επανειλημμένων lockdown;

 Στην έκθεση με κανένα λόγο δεν σκέφτηκα τον υπάρχοντα συγκεκριμένο χώρο, ή την πραγματικότητα που μαστίζει τον κόσμο η πανδημία. Διότι η προσοχή μου ήταν στο στήσιμο της έκθεσης. Όμως. Εντελώς ακάλεστο, προκύπτει το έντονο δράμα που συμπληρώνει η ίδια η  ζωή λόγω πανδημίας. Εδώ καλλιεργείται η ανησυχία, πως ο επισκέπτης είναι ήδη φορτισμένος και εξουθενωμένος στενάχωρα λόγω εγκλεισμού, αλλά και επί πλέον με το θέμα μου θυμίζοντας, πως ο ζωγράφος που αγάπησε όλος ο κόσμος, αυτοκτόνησε. Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ σε μία έκθεση μου στο παρελθόν που έγραψα το εξής: Η έκθεση δεν λογοδοτεί στην έλλογη σκέψη μας, δεν σχετίζεται με αρμονίες ή συγκρίσεις δομικών στοιχείων της εικόνας , αλλά για την ανάγκη μιας μεσιτείας ανάμεσα στο εικαστικό αποτέλεσμα και στη ψυχολογική ανταπόκριση-

• Μιλήστε μας για τη πρόσφατη σας έκθεση Διαγραφή- Με ποιο τρόπο λειτουργεί ως μια Μεταγραφή ή/και Αναγραφή, χρησιμοποιώντας τα γεγονότα, τις εμπειρίες και τις μνήμες ως υλικό του εικαστικού σας έργου

Το 2001 στην ατομική μου έκθεση με θέμα «το δωμάτιο», το ζωγραφικό έργο του Βαν Γκονγκ στις Νέες Μορφές. Το 2005 στην ίδια γκαλερί εκθέτω με θέμα το Ηλιοτρόπιο και το 2008 μία γενική αναφορά στη δουλειά του. Όλη την προσπάθεια και των τριών εκθέσεων την ονόμασα «Σιωπηλή τριλογία». Αναφερόμενος στο δωμάτιο με το τι υπάρχει μέσα σε αυτό, τα πράγματα που μέχρι και σήμερα υπάρχουν, όπως τα πορτραίτα του ταχυδρόμου Ρουλέν, του γιατρού Γκασέν και ενός χωρικού, τα αναφέρω στον ενεστώτα χρόνο.

Καθρέπτες σε δωμάτιο, λάδι σε καμβά, 50χ70 εκ. 2010

Τα πράγματα που δεν υπάρχουν στον Αόριστο. Όπως το κρεβάτι ο καθρέφτης, το παράθυρο, οι καρέκλες ακόμα και το πάτωμα που δεσπόζει στην εικόνα.  Έτσι λοιπόν προσομοιώνω και το εικονοποιώ το δωμάτιο, με κάθε εργαστήριο ή γραφείο συναδέλφων και φίλων που επισκέπτομαι. Στην συνέχεια με την εξέλιξη των πραγμάτων , ότι υπήρχε μέσα στο δωμάτιο συμβολοποιήθηκε. Τελειώνοντας, με όλα αυτά γεννήθηκε η θεματική μου με τα εσωτερικά, τα κρεβάτια, καρέκλες,  καθρέφτες, παράθυρα, πατώματα. Από επισκέψεις αυτές φίλων και συναδέλφων, ζωγραφίζοντας τους χώρους τους, μπερδεύω τα έργα στους τοίχους με του Βαν Γκονγκ.

Νυχτερινό τοπίο σε δωμάτιο, λάδι σε καμβά, 70Χ100 εκ. 2019

• Ποια ήταν η εμπειρία σας με το κοινό στη τελευταία σας έκθεση στη Γκαλερί Ζουμπουλάκη; Τί αποκομίσατε από αυτή την έκθεση κατ’ αντιστοιχία ή και υπέρβαση με τις εκθέσεις του παρελθόντος όπου η διάδραση και ανταλλαγή αποτελούσε μέρος της εικαστικής πρακτικής. 

Αυτό που αποκόμισα από τις ξεναγήσεις που έκανα, ήταν η έκπληξη που διαγράφτηκε στα πρόσωπα του κόσμου λέγοντας πως αν είχαμε απαγορεύσει τη γομολάστιχα ή τη διαγραφή στο δημοτικό σχολείο, σήμερα θα ήμασταν άναρθρος κόσμος. Σε αυτό το σημείο θα αναφέρω τι μας είπε μια κυρία «Εγώ δεν ξέρω γιατί, όταν διαγράφω το κάνω επιθετικά». Κάποιος άλλος «Εγώ κάτι χειρότερο, τσαλακώνω το χαρτί και με κίνηση του μπάσκετ το πετάω στο καλάθι, εντελώς απαξίωση δηλαδή». Γενικά απέσπασα sεβασμό. Πιστεύω ότι η διαγραφή και η μουντζούρα είναι οι γονείς της σκέψης. Γι’ αυτό γράφω επί τούτου, «εδώ ήταν» για να το σβήσω στη συνέχεια και να φανεί η μουντζούρα ή η διαγραφή.

Last modified: 26/02/2022