Κατερίνα Καραγιάννη Ιατροπούλου: Το «τυχαίο» ως μια μυστική ισορροπία

Γιάννης Τζιμούρτας

Δημοσιογράφος

Η Κατερίνα Καραγιάννη Ιατροπούλου παρουσιάζει την καινούργια της δουλειά στη Δημοτική Πινακοθήκη του Πειραιά, στο όμορφο εκείνο και ιστορικό κτήριο του Τσίλλερ που στέγαζε παλαιότερα το Ταχυδρομείο. Οι σύγχρονες ανακαινισμένες αίθουσες της σημερινής Δημοτικής Πινακοθήκης, αποτελούν πια ένα εικαστικό συγκρότημα διεθνών προδιαγραφών.
Η γνωστή τεχνοκριτικός και ιστορικός της τέχνης Αθηνά Σχινά που έχει εντρυφήσει σε βάθος στο έργο της Κατερίνας, σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης, με τη γνωστή της ιδιαιτέρως αυστηρή προσέγγιση και ενάργεια, τους λόγους που η έκθεση αυτή αποτελεί μια πολύ συγκεκριμένη καταγραφή της ζωγράφου στην τελευταία οκταετία της διαδρομής της, δεδομένου πως η τελευταία έκθεση της Κατερίνας, έγινε στον ιστορικό «ΖΥΓΟ» στο πλαίσιο μάλιστα του Ιωβηλαίου του, το 2006. Γράφει λοιπόν η Αθηνά Σχινά:
«Η Κατερίνα Καραγιάννη Ιατροπούλου είναι μια χαρισματική εικαστική δημιουργός. Μπορεί με άνεση να διαπραγματεύεται εκφραστικά, διάφορα ιδιώματα, από εκείνα π.χ. της νέας παραστατι¬κότητας, του σύγχρονου εξπρεσιονισμού, μέχρι ορισμένα που χαρακτηρίζουν την χειρονομιακή αφαίρεση. Όποιο στοιχείο επιλεκτικά, συνδυαστικά και ρυθμοτεχνικά χρησιμοποιεί, είναι βαθειά αφομοιωμένο και μεταπλασμένο σε μια προσωπική, δική της γραφή. Η οποία και στοχεύει στην ανάδειξη της ατμόσφαιρας, του ύφους και των δονήσεων που της προκαλεί η εκάστοτε πραγματικότητα.
Τα ερεθίσματα που η ζωγράφος αντλεί από το περιβάλλον ή από ό,τι συγκινεί κάθε φορά το βλέμμα της, έχει την ικανότητα να τα εσωτερικεύει, αποδίδοντας στις επιφάνειές της την «ποιητική» της εικόνας. Έτσι ώστε προσελκύοντας τον θεατή, να τον μετατρέπει σε συμμέτοχο μιας ουσιαστικότερης αλήθειας που λαμβάνει, αφ’ ης στιγμής εκείνος, αβίαστα από την πλευρά του, καθώς προσεγγίζει τα έργα της, κινητοποιεί τον νου και ταυτόχρονα δραστηριοποιεί την φαντασία του. Κι αυτό, προκειμένου να συλλάβει και κυρίως να αισθανθεί, τα ανεπίληπτα και αδιόρατα ψήγματα ζωής, που αφήνει αυτή η αλήθεια στο πέρασμά της».

Συναντηθήκαμε με την Κατερίνα και κουβεντιάσαμε πάνω στους άξονες που προτείνει γι αυτήν η Αθηνά Σχινά.

–Πώς εσύ, μια από τις τελευταίες απ’ ότι ξέρουμε εικαστικούς που εργάζεται με σπάτουλες, προχώρησες στην «χειρονομιακή αφαίρεση»;

-Επειδή πιστεύω πως οι ορισμοί του τυχαίου και του συμπτωματικού έχουν αλλάξει πλέον στα χρόνια μας, κυρίως μετά την εξέλιξη που προσφέρει στη νέα ανθρωπότητα η θεωρία των κβάντα αλλά και οι εφαρμογές της, ακριβώς δηλαδή το «τυχαίο» δεν είναι πλέον καθόλου τυχαίο, αλλά υπάγεται σε μια μυστική ισορροπία όπου συμφωνούν μεταξύ τους τα χρώματα με την αυτόνομη δομή τους, υπηρετώντας νόμους και όχι αυθαίρετες απόπειρες, έτσι αφήνω τη σύνθεση να εξελιχτεί «χειρονομιακά» και στο σημείο που θα θεωρήσω ότι αρχίζει να εκφράζει μια δική μου οπτική προσδοκία δημιουργίας, τότε παρεμβαίνω, επεξεργάζομαι τις φόρμες και δίνω την τελική του μορφή στο έργο.

– Και η νέα παραστατικότητα του σύγχρονου εξπρεσιονισμού;

-Εδώ έχουμε να κάνουμε με την «ενεργό υποψία» της πραγματικότητας, όπως έχω βαφτίσει αυτή την διαδικασία. Που δεν χρειάζεται φυσικά μια «φωτογραφική» προσέγγιση, ούτε και μια οπωσδήποτε ρυθμισμένη «αναλογία» στοιχείων για να ενταχθεί στον κόσμο του παραστατικού. Αλλά, επισημαίνω επιλεκτικά τα σημεία των στοιχείων εκείνα, που εκφράζουν ισχυρότερα, αυτό που ζητάω να καταθέσω ως μαρτυρία στη σύνθεση. Εδώ λοιπόν, λειτουργεί μια εξπρεσιονιστική διάθεση που ερμηνεύει την πραγματικότητα, δίχως να απομακρύνεται απ την παραστατική της διάσταση.

-Και κάτι ακόμη: Πώς εκδηλώνεται λοιπόν αυτή η «ποιητική» της εικόνας στο έργο σου;

-Για να πω την αλήθεια αυτό είναι κάτι που εντοπίζει ο τεχνοκρίτης αλλά και ο ασκημένος επισκέπτης-θεατής μου. Δεν βρίσκεται στις δημιουργικές μου προδιαγραφές ή στο συνθετικό μου πρόγραμμα όταν ξεκινάω ένα έργο. Και φυσικά, δεν ανήκει σε μένα ο χαρακτηρισμός, όμως δεν σου κρύβω ότι με τιμά ιδιαίτερα, γιατί θεωρώ την ποίηση μητέρα όλων των τεχνών και κάθε συγγενική προς αυτήν έκφραση, πιστεύω ότι εκ προοιμίου έχει κατακτήσει μια θέση, σ’ ότι θα ονομάζαμε γνήσιο δημιουργικό αποτέλεσμα..»

*Η Κατερίνα Καραγιάννη Ιατροπούλου ζει και εργάζεται αποκεντρωμένη τα τελευταία χρόνια, στα Καλύβια του Αρχαίου Θορικού. Πριν αφιερωθεί αποκλειστικά στη ζωγραφική, την συναντήσαμε ως γνωστή δημοσιογράφο στο χώρο του πολιτισμού, σε μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά, καθώς και στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, όπως επίσης την γνωρίσαμε και μέσα απ το πρώτο της μυθιστόρημα, «Το ψώνιο» από τις εκδόσεις Λιβάνη. Όμως, όλα αυτά, όπως μας λέει και η ίδια, υπήρξαν απαραίτητες διαδρομές που θα έντυναν αργότερα τις χρωματικές της περιπέτειες.Η Κατερίνα μας καλεί να ταξιδέψουμε μαζί της, στην πλέον πρόσφατη απ’ αυτές, Δημοτική Πινακοθήκη του Πειραιά

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΖΙΜΟΥΡΤΑΣ