Ιφιγένεια Αβραμοπούλου: Από την παραστατικότητα στην αφαίρεση

Ήρα Παπαποστόλου

Κριτικός και Ιστορικός τέχνης

Η Σταύρωση του Ματίας Γκρίνεβαλντ, έργο του 1512-1516, υπήρξε η αφορμή για την τωρινή έκθεση της Ιφιγένειας Αβραμοπούλου.
Η ίδια λέει: «Από μικρή μου άρεσε να ζωγραφίζω πρόσωπα και χέρια, να διαβάζω τις εκφράσεις τους, τις ιστορίες που έχουν να αφηγηθούν. Όπως και στο Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι, πιστεύω ότι τα βιώματα και οι εμπειρίες χαράσσονται πάνω στα πρόσωπα. Και προσπαθώ να τις αποδίδω εικαστικά κινούμενη από την παραστατικότητα στην αφαίρεση. Όσο για τον Ματίας Γκρίνεβαλντ, θαύμασα την θαρραλέα αντιμετώπισή του και μάλιστα στην εποχή του. Σε αντίθεση με τις εξιδανικευμένες εικαστικές απεικονίσεις του Χριστού, επέλεξε να ζωγραφίσει τον θεάνθρωπο, γήινο και αποκρουστικό. Επιμήκυνε τα άκρα και με την ιδιαιτερότητα στην επιλογή του χρώματος πέτυχε την κορύφωση της δραματικότητας της έκφρασης. Όλα αυτά μου κέντρισαν το ενδιαφέρον.

Ξεκίνησα φτιάχνοντας μικρά σχέδια με μολύβι σε χαρτί για να μελετήσω κυρίως την έκφραση του προσώπου. Στη συνέχεια, δούλεψα με κάρβουνο και ακρυλικά, μεγαλώνοντας τη ζωγραφική επιφάνεια και ελευθερώνοντας τη γραφή. Άρχισα να προσθέτω χρώμα και να αφαιρώ κάρβουνο, μελετώντας την κίνηση και την υλικότητα. Τα έργα δουλεύτηκαν στον τοίχο χωρίς τελάρο. Η ζωγραφική μου, ως χειρονομιακή, μοιάζει με χορογραφία».

Επηρεασμένη τόσο από τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, όσο και από τον αμερικάνικο αφηρημένο εξπρεσιονισμό -με τη γραφή ενός Μπάζελιτς, ενός Πόλοκ ή Ντε Κούνινγκ-, η δημιουργός κινείται ανάμεσα στην παραστατικότητα και την αφαίρεση. Επιχειρεί να προσδιορίσει τη σχέση ανάμεσα στη νόηση και στο συναίσθημα σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο και να σχολιάσει ακόμα και την ίδια την ιστορία της τέχνης.
Το θέμα της Σταύρωσης, αυτής της κορυφαίας στιγμής της θρησκευτικής έκφρασης, κρατάει την τραγικότητα του παρελθόντος και μεταφέρεται στο σήμερα περιγράφοντας τον ίδιο πόνο.
Το μοτίβο, άρτιο σχεδιαστικά, μετατρέπεται στη διαδικασία της ζωγραφικής σε σχήματα και χρώματα που με την δυναμική τους, μεταφέρουν στον θεατή την ένταση και την τραγικότητα του θέματος. Όλο το έργο της Ιφιγένειας Αβραμοπούλου δεν αποδίδει παρά τα πάθη του σύγχρονου ανθρώπου χρησιμοποιώντας σαν βάση ένα δυνατό διαχρονικό σύμβολο.