Η ψυχή δεν σκέφτεται χωρίς εικόνα

Οι συνεργασίες παράγουν έργο…

Άγγελος Αντωνόπουλος

Στη Μπιενάλε Σχολών Καλών Τεχνών της Λάρισας είδαμε συνεργασίες και συναντήσεις πρωτόγνωρες και κυρίως πολλά υποσχόμενες. Καθηγητές από τις τέσσερις σχολές Καλών Τεχνών  οργάνωσαν και επιμελήθηκαν από κοινού μια εκδήλωση άψογη.  Το ίδιο και η επιτροπή βραβείων που συγκροτήθηκε από τις τρεις επικεφαλής στις κυριότερες πινακοθήκες μας Κ. Γρέγου ΕΜΣΤ, Θ. Μυρσίνογλου ΜΟΜυς, Σ. Τσιάρα, Εθνική Πινακοθήκη. Σημαντική η συμβολή της διοίκησης της Δημοτικής Πινακοθήκης του Μουσείου Κατσίγρα, αλλά πιστεύουμε ότι η εμπειρία και η ικανότητα του καθηγητή της ΑΣΚΤ – ζωγράφου Άγγελου Αντωνόπουλου, που αφιέρωσε πολύ χρόνο και μεράκι, συνέβαλε καθοριστικά στην υλοποίηση μιας επιτυχημένης εικαστικής διοργάνωσης.
Περιμένουμε και η νέα δημοτική αρχή της Λάρισας να συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο για την καθιέρωση της Μπιενάλε στη θεσσαλική πρωτεύουσα. Άλλωστε οι μισοτελειωμένες δουλειές δεν είναι κάτι άγνωστο στον τόπο μας…

Η ψυχή δεν σκέφτεται ποτέ χωρίς εικόνα

Τα παιδιά ανακαλύπτουν την Τέχνη.
Έργο του Γιάννη Αντωνόπουλου. Δημοτική Πινακοθήκη Καρδίτσας

◊◊◊

Spyros Lytras Forever.
Τα είδαμε στο πωλητήριο του Μουσείου Θεοχαράκη και τα χαρήκαμε.

◊◊◊

Κήνσορες και θεράποντες

Εκατοντάδες καλλιτέχνες, νέοι, παλιοί και καθιερωμένοι εξέθεσαν στη φετινή – επετειακή – Art Athina. Στην αθηναϊκή φουάρ χωράνε όλα τα είδη τέχνης. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει περίπου χίλια έργα και δράσεις και να εκτιμήσει. Η τέχνη δεν είναι ομογενοποιημένο προϊόν. Κάποια πράγματα σε άλλους αρέσουν και σε άλλους δεν αρέσουν ή δεν τους εκφράζουν.
Αλλά επειδή κάποιοι «ανήκουν» στο χώρο αυτόνομιμοποιούνται να απαξιώνουν τη δουλειά και τη λαχτάρα εκατοντάδων καλλιτεχνών, με αφορισμούς «τίποτε το εξαιρετικό», «Χωρίς φρεσκάδα», «δεν υπάρχει ελληνική τέχνη», «τι είδαμε και φέτος!». Είναι το σύνδρομο του ποντίφικα.
Με περιήγηση μιας – δύο ωρών να εμφανίζονται ως κήνσορες της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Στις απόλυτες απαντήσεις υπάρχει το άσπρο – μαύρο, υπάρχει όμως και το σωστό – λάθος. Στο σωστό λάθος χρειάζεται μελέτη, έρευνα, τεκμηρίωση. Στο άσπρο – μαύρο απλώς επικρατεί μια αυθαίρετη και εγωιστική διατύπωση ή όπως θα έλεγε κάποιος ψυχαναλυτής: η δικτατορία της άποψης μας.

◊◊◊

Δικαίωση

Στην αρχή των μνημονίων με τις οικονομικές περικοπές πολλών εφημερίδων (μερικές με μεγάλη ιστορία) πρώτο θύμα ήταν τα εικαστικά. Απολύθηκαν συντάκτες του εικαστικού ρεπορτάζ και σταμάτησαν συνεργασίες με κριτικούς και ιστορικούς τέχνης.
Το διαδίκτυο ήρθε ως μια κάποια λύση. Η κρίση βρήκε το Art22.gr στα σπάργανα. Θα βγαίναμε ούτως ή άλλως,.
Μετά από τόσα χρόνια νιώθουμε δικαιωμένοι. Είμαστε το μακροβιότερο ιντερνετικό περιοδικό εικαστικών τεχνών.
Από έρευνα της Rass για την Art Athina προκύπτει ότι το φιλότεχνο κοινό ενημερώνεται κυρίως από το διαδίκτυο. Το ποσοστό της ιντερνετικής ενημέρωσης καλύπτει το 74% και μόνο το 17% από εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση.

◊◊◊

Εβδομάδα Ψηφιακής Μάθησης

«Η τέχνη της τεχνητής νοημοσύνης θα σφετεριστεί την ανθρώπινη καλλιτεχνική φαντασία ή θα εμπνεύσει την καλλιτεχνική εκπαίδευση;» ήταν ένα από τα θέματα της «Εβδομάδας Ψηφιακής Μάθησης της UNESCO» που διοργανώθηκε στο Παρίσι. Καλεσμένος ομιλητής ο Τζέισον Άλεν, ο πρώτος καλλιτέχνης τεχνητής νοημοσύνης που βραβεύτηκε στο Κολοράντο, σε έκθεση εικαστικών τεχνών. Παρουσίαση του έργου εδώ

◊◊◊

Κυριακή Τσουκαλά – El Lissitzky η αναζήτηση του νέου χώρου

Εστιάζοντας στο έργο του σημαντικού Ρώσου καλλιτέχνη – αρχιτέκτονα El Lissitzky η Κυριακή Τσουκαλά, καθηγήτρια της αρχιτεκτονικής σχολής Θεσσαλονίκης, κυκλοφόρησε το νέο της βιβλίο «El Lissitzky. Αναζητώντας το νόημα του νέου χώρου. Η σχέση με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική». Εκδόσεις Επίκεντρο.
Όπως σημειώνει η συγγραφέας, «στο πλαί­σιο αυτού του πο­νή­μα­τος, ανα­ζη­τή­σα­με τη δι­α­πλο­κή κοι­νω­νί­ας και κτι­σμέ­νου χώ­ρου σε μία ιστο­ρι­κή επα­να­στα­τι­κή πε­ρί­ο­δο, σε αυτήν της προ­λε­τα­ρι­α­κής επα­νά­στα­σης του  1917. Και αυτό επει­δή θε­ω­ρού­με ότι σε μία τέ­τοια ιστο­ρι­κή φά­ση ανα­τρο­πών και ρι­ζο­σπα­στι­κών αλ­λα­γών η δι­α­λο­γι­κή σχέ­ση κοι­νω­νί­ας και κα­τοι­κη­μέ­νου χώ­ρου αγ­γί­ζει ορι­α­κές τι­μές εκ­δι­πλώ­νο­ντας πολ­λα­πλές πτυ­χές της συν­δι­αλ­λα­γής των κοι­νω­νι­κών πρα­κτι­κών, των ιδε­ο­λο­γι­κο-πο­λι­τι­κών προ­βο­λών και του χώ­ρου. Επι­λέ­ξα­με να εστι­ά­σου­με το εν­δι­α­φέ­ρον μας στον El Lissitzky, από τις πλέ­ον χα­ρα­κτη­ρι­στι­κές προ­σω­πι­κό­τη­τες, με πρω­το­πο­ρι­α­κό αρ­χι­τε­κτο­νι­κό πει­ρα­μα­τι­κό έρ­γο. Η ανα­ζή­τη­ση του νέου χώ­ρου’ που θα αντα­πο­κρί­νο­νταν στη νέα κοι­νω­νι­κή επα­να­στα­τι­κή συν­θή­κη’ υπήρ­ξε η συ­νε­χής, αδι­ά­λει­πτη προ­σπά­θειά του να συμ­βά­λει με την ιδι­ό­τη­τά του στην υλο­ποί­η­ση των στό­χων της επα­νά­στα­σης. Η δι­δα­σκα­λία του στη Λα­ϊ­κή Σχο­λή Τέ­χνης του Vitebsk την πε­ρί­ο­δο 1919-1921 στο πλαί­σιο της συ­νερ­γα­σί­ας του με τον Malevich και των συ­νο­μι­λι­ών του με τον Bakhtin, ση­μά­δε­ψε το πρω­το­πο­ρι­α­κό έρ­γο του. Στα Prouns και στις μου­σει­ο­λο­γι­κές προ­τά­σεις του με­τα­τρέ­πει τον χώ­ρο του θε­α­τή σε βι­ω­μα­τι­κό τό­πο πολ­λα­πλών εμπει­ρι­ών όπου
χώρος-τέ­χνη-και-θε­α­τής  δι­α­πλέ­κο­νται και συ­να­πο­τε­λούν ένα ενι­αίο δυ­να­μι­κό πε­δίο ανο­λο­κλή­ρω­το, δι­αρ­κώς με­τα­βαλ­λό­με­νο.
Το έρ­γο αυτό προ­σφέ­ρε­ται σή­με­ρα για δυ­να­μι­κές ανα­θε­ω­ρή­σεις μέ­σα σε μία προ­ο­πτι­κή επα­να­δι­α­πραγ­μά­τευ­σης του κα­τοι­κη­μέ­νου χώ­ρου. Με ανα­φο­ρές στον Lissitzky, σύγ­χρο­νοι αρ­χι­τέ­κτο­νες ανα­τρέ­πουν ισχύ­ο­ντες κα­νό­νες και συμ­βο­λι­σμούς κα­λώ­ντας το υπο­κεί­με­νο σε μία δι­α­δρα­στι­κή κα­τοί­κη­ση του χώ­ρου. Ωστό­σο, αυτή η τρο­πι­κό­τη­τα του απροσ­δό­κη­του τε­τα­μέ­νου παι­γνι­ώ­δους σκη­νο­θε­τεί και εμπλέ­κει απο­κλει­στι­κά το ατο­μι­κό βί­ω­μα και εξα­ντλεί­ται στο κλει­στό εσω­στρε­φές πε­ρί­γραμ­μα της έκ­φρα­σης εαυ­τού. Αντί­θε­τα, η πει­ρα­μα­τι­κή αρ­χι­τε­κτο­νι­κή του Lissitzky, συ­ντο­νι­σμέ­νη με την κοι­νω­νι­κή επα­να­στα­τι­κή συν­θή­κη της επο­χής του, ανα­με­τρά­ται με τις δι­α­λο­γι­κές ποι­ό­τη­τές της στην αλ­λο­τρί­ω­ση του υπο­κει­μέ­νου δο­κι­μά­ζο­ντας όχι μία νέα σκη­νι­κή αντί­λη­ψη αλ­λά μία νέα κοι­νω­νι­κο-χω­ρι­κή δι­α­δρα­στι­κή συμ­με­το­χι­κή συν­θή­κη ύπαρ­ξης».

Η Κυ­ρι­α­κή Τσου­κα­λά σπού­δα­σε αρ­χι­τε­κτο­νι­κή στη Θεσ­σα­λο­νί­κη (1972-74) και στη Γε­νεύη (1974-78). Έκα­νε τις με­τα­πτυ­χι­α­κές της σπου­δές στην κοι­νω­νι­ο­λο­γία και την ψυ­χο­λο­γία του χώ­ρου στο Πα­ρί­σι. Εκ­πό­νη­σε δύο δι­δα­κτο­ρι­κές δι­α­τρι­βές σε θέ­μα­τα κοι­νω­νι­κής ψυ­χο­λο­γί­ας και αρ­χι­τε­κτο­νι­κής σε πα­νε­πι­στή­μια της Γαλ­λί­ας κα­θώς και δι­α­τρι­βή επί υφη­γε­σία στην ορ­γά­νω­ση του χώ­ρου και την πο­λε­ο­δο­μία στο Universite Paris X-Nanterre. Σή­με­ρα είναι ομό­τι­μη κα­θη­γή­τρια στο Τμή­μα Αρ­χι­τε­κτό­νων της Πο­λυ­τε­χνι­κής Σχο­λής του Αρι­στο­τε­λείου Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης και μέ­λος της ερευ­νη­τι­κής ομά­δας Environnement urbain: Processus cognitifs et representations του Πα­νε­πι­στη­μίου Universite Paris X-Nanterre. Εξει­δι­κεύ­τη­κε στη σχέ­ση του παι­διού με το κτι­σμέ­νο πε­ρι­βάλ­λον στην κλί­μα­κα του αρ­χι­τε­κτο­νι­κού και αστι­κού χώ­ρου. Τα ερευ­νη­τι­κά της εν­δι­α­φέ­ρο­ντα επι­κε­ντρώ­θη­καν στις ψυ­χο­κοι­νω­νι­κές ποι­ό­τη­τες του σχο­λι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος και του ανοι­κτού δη­μό­σιου χώ­ρου. Τε­λευ­ταία ασχο­λεί­ται με την ταυ­τό­τη­τα των νέ­ων μορ­φών δη­μό­σιου χώ­ρου που χα­ρα­κτη­ρί­ζουν τις (με­τα)πό­λεις στη σύγ­χρο­νη επο­χή της πα­γκο­σμι­ο­ποί­η­σης μέ­σα από τη με­λέ­τη της συ­μπε­ρι­φο­ράς των ατό­μων.
Έχει συγ­γρά­ψει τα βι­βλία Τά­σεις στη σχο­λι­κή αρ­χι­τε­κτο­νι­κή (Πα­ρα­τη­ρη­τής, 2000), L’image de la ville chez l’enfant (Anthropos-Economica, 2001), Παι­δι­κή αστι­κή εντο­πία (Τυ­πω­θή­τω Γ. Δαρ­δα­νός, 2005), Les territoires urbains de l’enfant (L’Harmattan, 2007), Εξα­στι­σμός και ταυ­τό­τη­τα (Επί­κε­ντρο, 2009), Ρο­ϊ­κές χω­ρο­γρα­φί­ες και εκ­παι­δευ­τι­κές ανα­στο­χα­στι­κές αντι­στί­ξεις (Επί­κε­ντρο, 2014), Fluid Space and Transformational Learning (Routledge, 2016) και Σχέ­σεις σω­μά­των και αρ­χι­τε­κτο­νι­κή (Επί­κε­ντρο, 2023). ΄Εχει επι­με­λη­θεί και συ­νε­πι­με­λη­θεί συλ­λο­γι­κούς τό­μους οι οποίοι εκ­δό­θη­καν στην Ελ­λά­δα, τη Γαλ­λία και τη Με­γά­λη Βρε­τα­νία.

Last modified: 01/06/2024