Νέοι καλλιτέχνες αναζητούν τη Ρόζα στην τέχνη, ερευνούν πώς η τέχνη μπορεί να αναπαραστήσει την προσωπικότητα της «Κόκκινης Ρόζας»

Βλαδίμηρος Μητρόπουλος, Επανάσταση 1918. Μαρκαδόρος, μελάνια χαρακτικής, κύλινδρος χαρακτικής, μονοτυπία, 98 x 103 εκ.
«Η ελευθερία είναι πάντα η ελευθερία εκείνων που σκέφτονται διαφορετικά».
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ πίστεψε και υπηρέτησε τη διαφορετική σκέψη που έφερνε στον κόσμο κάτι νέο και πολύ κόκκινο όπως το αίμα εκατομμυρίων ανθρώπων – κυρίως νέων και αμάχων- που πλήρωσαν με τις ζωές τους τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα κινήματα των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα. Μπροστάρισσα του κομμουνιστικού κινήματος στη Γερμανία η Ρόζα δολοφονήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1919 μαζί με τον επίσης αφοσιωμένο αγωνιστή Καρλ Λίμπκνεχτ. Προηγουμένως βασανίστηκαν στο πολυτελές ξενοδοχείο Eden.Το πτώμα της Ρόζας πετάχτηκε στο κανάλι Landwehr και χάθηκε στα παγωμένα νερά. Βρέθηκε πέντε μήνες αργότερα όταν έλιωσαν οι πάγοι.
Τη συγκίνηση από την ιστορία, τα πιστεύω, τους αγώνες, τη θυσία, τις παρακαταθήκες αυτής γυναίκας που στο αίμα της «έτρεχε ο μαρξισμός» όπως είπε ο Τρότσκι, κλήθηκαν να αποτυπώσουν, νέοι καλλιτέχνες – σπουδαστές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας.
Τιμώντας τα 100 χρόνια από τη θυσία της Ρόζας το Παράρτημα του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ στην Ελλάδα απευθύνθηκε στην ΑΣΚΤ. Ήταν μια πρόκληση για τους καλλιτέχνες να αναζητήσουν τη Ρόζα στην τέχνη, να δουν πώς η τέχνη μπορεί να αναπαραστήσει την προσωπικότητα της θαυμάσιας αυτής γυναίκας, τα πολύπλευρα ενδιαφέροντα της, τα κουσούρια της, τις ιδέες της, την εποχή της. Εκατό χρόνια μετά οι φοιτητές της ΑΣΚΤ ανακαλούν τη Ρόζα στο σήμερα, σ’ αυτό που εμπνέει σε μια εποχή που μπορεί να μην είναι 1919, αλλά εστίες πολέμου, βίας, φτώχειας, διακρίσεων, περιθωριοποίησης ανθρώπων «ζουν και βασιλεύουν».
Οι καλλιτέχνες ως μια συμβολική αναβίωση ντύνουν τη Ρόζα με τα καινούργια της ρούχα. Άλλωστε η «Κόκκινη Ρόζα» είναι πάντα στο προσκήνιο της τέχνης. Από το 1919 που ο Μπρεχτ έγραψε το πρώτο του ποίημα για τη Ρόζα ο μαρτυρικός και άνανδρος θάνατος της εμπνέει καλλιτέχνες – δημιουργούς σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
«Άξαφνα, μια χλωμή γυναίκα όρμησε, στάθηκε απάνου στα σύνορα κι άνοιξε τα δυο μικρά της αδύναμα χέρια να σταματήσει τους στρατούς που προχωρούσαν. Ήταν η Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Τη φυλακίζουν. Από τη φυλακή της κοιτάζει τον ήλιο, τα πουλιά, τα σύννεφα, ακουμπισμένη στα κάγκελα…» Νίκος Καζαντζάκης.
Η έκθεση (16 – 25 Μαΐου) διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον κοσμήτορα της ΑΣΚΤ καθηγητή στο Α΄ Εργαστήριο Ζωγραφικής, Άγγελο Αντωνόπουλο και την καθηγήτρια και πρόεδρο του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης, Άντα Διάλλα. Στην υλοποίηση βοήθησαν η Αθηνά Παπανικολάου και η Ντίντα Παπαλεξάνδρου.
Εκεί στις αίθουσες της Σχολής Καλών Τεχνών, λοιπόν, είδαμε μια έκθεση με πάθος και συναίσθημα που μας χάρισαν φοιτητές της ΑΣΚΤ. Η έκθεση λειτούργησε παράλληλα με το Platforms Project 2019 που πραγματοποιήθηκε στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα.
Συμμετείχαν οι καλλιτέχνες: Έλενα Αντωνοπούλου, Μαρία Βουρβαχάκη, Ελπίδα Βουτσά, Ευγενία Γαλανοπούλου, Έλλη Εμπεδοκλή, Ελένη Ζούμπα, Νεκτάριος Θεοδώνης, Γωγώ Ιερομονάχου, Βασιλική Κούκου, Έλενα Κυρκιλή, Γιώργος Κωτσάκος, Μαρία Κώτσου, Δημήτρης Λιανός, Γιάννης Λιαρμακόπουλος, Julia Maria Makoschitz, Κώστας Μαργαρίτης, Βλαδίμηρος Μητρόπουλος, Σταυρούλα Μιχαλοπούλου, Αγγελική Μουράτη, Γιώργος Μπράντζος, Νικολέτα Παπακωνσταντίνου, Διονύσης Παππάς, Δημήτρης Πετρολέκας, Κατερίνα Σάρρα, Χριστίνα Σύλβια Σημαντήρα, Στράτης Σταματάκος, Βίκη Tσάκαλη, Μαλβίνα Τσιώρα.
Τα κείμενα της έκθεσης επιμελήθηκαν οι: Γιάννης Καραδήμας, Νικόλαος Κατσιβελάκης, Άλκηστις Μαρία Κοντοπούλου, Ειρήνη Χρυσάνθη, Σοφία Χρυσαφοπούλου.
Αρχική εικόνα: Ο κοσμήτορας της ΑΣΚΤ Άγγελος Αντωνόπουλος, στην έκθεση «Τα καινούργια ρούχα της Ρόζας» στους χώρους της Σχολής Καλών Τεχνών. Ο διευθυντής του Α΄ Εργαστηρίου δίπλα στο έργο του Διονύση Παππά, «Το κεφάλι» 2018. Στο Βάθος η «Κόκκινη Ρόζα» του Γιώργου Κωτσάκου, μπροστά η σύνθεση της Ελένης Ζούμπα, «Non Finito», 2018. Φωτομοντάζ 4 έργα 50×40 και ένα 25×35. Το κόκκινο μπροστά έργο της Κατερίνας Σάρρα «Για τη Ρόζα», 2018. Λάδι σε καμβά 110 x 90 εκ
∗Ο τίτλος του άρθρου από κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη για τη Ρόζα.
Last modified: 10/06/2019