Η Ιστορία της Πρωτοπορίας μέσα από μικρές ιστορίες ή History as stories

 Αυτό που προσδιόρισε κινήματα και ρεύματα είναι κυρίως η αναζήτηση νέων τρόπων ζωής, νέων συμπεριφορών, και η έκφρασή τους, ή ακόμα και η προπαγάνδισή τους μέσα από καλλιτεχνικές ή και αντικαλλιτεχνικές δράσεις και μορφές. Ο ποιητής, μεταφραστής και μελετητής Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκης, μιλά για το αρχείο -δίκτυο που οργανώνει.

-Στήνεις ένα Αρχείο-Δίκτυο για τις Πρωτοπορίες και τα Κινήματα του 20ού αιώνα. Με ποια αφορμή γεννήθηκε αυτή η ιδέα και τι ακριβώς θέλεις να περιλαμβάνει το αρχείο αυτό;
Διαπίστωσα ότι είναι πολύ διασκεδαστικό και γόνιμο να ανακαλύπτεις κοινά χαρακτηριστικά στα κινήματα και τα ρεύματα που τα λέμε πρωτοποριακά, αυτά που αποτέλεσαν την avant garde, την εμπροσθοφυλακή. Δεκαετίες τώρα σκαλίζω και ψάχνω και ερευνώ στο αχανές ορυχείο του χρόνου, παίζοντας και μελετώντας, πολύ σοβαρά αλλά και σκασμένος στα γέλια.
Σκέφτηκα, λοιπόν, πράγματα που έχω διηγηθεί σε καπηλειά και σε φιλόξενα σπίτια, αργά μετά τα μεσάνυχτα, να τα συνταιριάξω και να τα αφηγηθώ στο μεγάλο καφενείο του διαδικτύου.
Το ηλεκτρονικό περιοδικό Χρόνος, και το Εγχείρημα Κορέκτ, ενώνουν δυνάμεις και ετοιμάζουν ωραία κόλπα, ανάμεσα στα οποία και η στήλη/αρχείο/δίκτυο Homo Ludens – Στιγμές της Πρωτοπορίας, όπου ακριβώς μέσα από μικροϊστορίες και καταγραφές συμπτώσεων, θα ξετυλίξω τη Μεγάλη Ιστορία των κινημάτων που ξέσπασαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και την αρχαιολογία τους, πάει να πει τις ιστορικές, λεγόμενες, πρωτοπορίες: Dada, υπερρεαλισμός, φουτουρισμός. Σα να λέμε, History as stories.
Σε πρώτη φάση, η στήλη Homo Ludens θα φτιάχνεται από κείμενα και φωτογραφίες. Αργότερα, θα προστεθούν ηχητικά ντοκουμέντα και φιλμ. Τέλος, μέσα στο 2015, θα γίνει ένα ζωντανό σεμινάριο και εργαστήριο με ύλη την στήλη και τα ντοκουμέντα. Και μόλις κλείσει ένας κύκλος, θα λάβει τη μορφή βιβλίου.

 – Ειδικά από το 1945 και μετά η τέχνη ξέρουμε ότι έδωσε πάρα πολλά κινήματα σε όλον τον κόσμο με αποτέλεσμα να είναι πολύ εύκολο να χαθεί κανείς. Εσύ με ποιον τρόπο θα τα οργανώσεις; Πού θέλεις να εστιάσεις;
Θα εστιάσω σε δύο τάσεις, πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, αλλά με πολλά κοινά: το ρεύμα της Beat Generation που ξεκινάει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και εξακτινώνεται προς σχεδόν όλα τα μέρη του πλανήτη, και το κίνημα υπέρβασης/πραγμάτωσης της τέχνης, με δεσπόζουσα μορφή τον Guy Debord. Κέντρο του κινήματος είναι το Παρίσι, προς το οποίο οδηγούνται, από σχεδόν όλα τα μέρη του πλανήτη, οι άλλες προσωπικότητες που έδρασαν στους κόλπους αυτού του κινήματος και στις δύο οργανώσεις του, την Internationale Lettriste και την Internationale Situationniste.
Φυσικά, υπήρξαν και δεκάδες άλλα κινήματα, τα πιο πολλά εμπρηστικά, εκρηκτικά, και συνεπώς βραχύβια. Αλλά είτε προήλθαν είτε επηρεάστηκαν καθοριστικά από τα δύο ρεύματα/κινήματα στα οποία θα εστιάσω. Πάντως, θα εμπλακούν και αυτά, τα λιγότερο γνωστά κινήματα, στην ιστορία που θα ξεδιπλώσω, και θα εντοπιστούν ομοιότητες, επιρροές, συμπτώσεις, και συνδέσεις. Αυτό που προσδιόρισε όλα αυτά τα κινήματα και ρεύματα είναι κυρίως, όπως θα δούμε, η αναζήτηση νέων τρόπων ζωής, νέων συμπεριφορών, και η έκφρασή τους, ή ακόμα και η προπαγάνδισή τους μέσα από καλλιτεχνικές ή και αντικαλλιτεχνικές δράσεις και μορφές.

 -Θα υπάρχει σχετική βιβλιογραφία και κάποιο index καλλιτεχνών που θα συνοδεύει τα κείμενά σου;
Ναι, βεβαίως. Και βιβλιογραφία και ντοκουμέντα και links, τα πάντα.

 -Τα πρώτα σου άρθρα στο Χρόνο με τίτλο Homo Ludens/ Στιγμές της Πρωτοπορίας έχουν, ας μου επιτραπεί η έκφραση, έναν μποέμικο χαρακτήρα που μας μεταφέρει σε άλλες εποχές, και έχουν επίσης  πολλά ιστορικά στοιχεία. Θα συνεχίσεις στο ίδιο ύφος;
Οπωσδήποτε. Τα κινήματα και τα ρεύματα που θα παρουσιάσω αποτελούν συνέχεια του ρομαντισμού και του μποεμισμού. Καθώς αναζητούσαν νέους τρόπους ζωής και νέες συμπεριφορές, μ’ άλλα λόγια νέες αξίες, νέες ιδέες για το πώς αξίζει να ζει κανείς, ύστερα από τους ολέθρους του Άουσβιτς και της Χιροσίμα, συναντήθηκαν αν μη τι άλλο στα ίδια σοκάκια, στα σοκάκια της ρέμπελης ζωής, της αγέρωχης περιφρόνησης των τότε θεσφάτων και των τότε καθωσπρεπισμών.
Θα συνεχίσω πλέκοντας και ράβοντας, βλέποντας και κάνοντας, αποκαθιστώντας επαφές και αναμοχλεύοντας, μάλλον ψύχραιμα και μεθοδικά, παλαιά πάθη που αποκτούν έναν έντονα επίκαιρο χαρακτήρα.
Θα συνεχίσω ανακατεύοντας την τράπουλα ξανά, μπλέκοντας στην υπόθεση και κάμποσους φιλοσόφους (τον Adorno, τον Lefebvre, τον Heidegger, μεταξύ άλλων), αλλά και τροβαδούρους όπως ο Bob Dylan και ο Leonard Cohen, που είχαν εμπλακεί και αυτοί στην περιπέτεια των πρωτοποριών.

 -Ξέρουμε ότι είσαι ποιητής, μεταφραστής και συγγραφέας και μελετητής. Με τι καταπιάνεσαι στο επόμενο βιβλίο σου;
Κυκλοφορεί σε λίγο από τις εκδόσεις Κριτική το Βορειοδυτικό Πέρασμα. Πρόκειται για την τρίτη και οριστική έκδοση ενός βιβλίου που έγραψα πριν από σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα, και αφηγείται ακριβώς την ιστορία της Internationale Situationniste. Αυτό τον καιρό ετοιμάζω, παραλλήλως, την οριστική έκδοση ενός βιβλίου μου για τον Guy Debord, επίσης για τις εκδόσεις Κριτική, και ένα πόνημα για τη σειρά Αιφνίδια Ντοκιμαντέρ που έχω στήσει στις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Συνθέτω/συγγράφω, στα μεσοδιαστήματα, το τρίτο βιβλίο της Τριλογίας του Χάους. Από τις εκδόσεις Εστία κυκλοφορούν τα δύο πρώτα βιβλία Διασυρμός και Αγάπη/Love.

 Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης (Απρίλιος 1960) είναι ποιητής, μεταφραστής και συγγραφέας/ Μελετητής των πρωτοποριών (Φουτουρισμός, Dada, Υπερρεαλισμός), της Beat Generation, και του ρεύματος για την «υπέρβαση και την πραγμάτωση της Τέχνης» (Cobra, Λεττριστές, Καταστασιακοί)/ Ίδρυσε και διηύθυνε την επιθεώρηση Propaganda (1997-2002) / Έχει γράψει βιβλία για τον William Burroughs και τον Guy Debord/ Διευθύνει το εγχείρημα ΚΟΡΕΚΤ (εκδόσεις Νεφέλη), και τις σειρές Αιφνίδια Ντοκιμαντέρ (εκδόσεις Γαβριηλίδης), Radio Propaganda (εκδόσεις Σαιξπηρικόν) και Radio Bookspotting (εκδόσεις Κριτική)/ Το πολυσυζητημένο μυθιστόρημά του Διασυρμός, πρώτο μέρος της Τριλογίας του Χάους, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία, από τις οποίες μόλις κυκλοφόρησε και το δεύτερο μέρος με τίτλο  Αγάπη/Love./ Από το 2012 διατηρεί τη Στήλη Radio Βookspotting στη Lifo/ Διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Ψηφιακών Μορφών Τέχνης της ΑΣΚΤ/ Διδάσκει Φιλοσοφία της Εικόνας στον ΑΚΤΟ/  Mέλος του Κύκλου Ποιητών και της Εταιρείας Συγγραφέων. 

Last modified: 19/02/2015