Η ζωγράφος που της έκλεψαν το ταλέντο και την ταυτότητα της…                                                                                                                      

Μια γυναίκα που τις έκλεβαν τη ζωή της, την τέχνη, το ταλέντο, τις οικονομίες της, που εκμεταλλευόντουσαν το πάθος της δημιουργίας. Μια γυναίκα καταπιεσμένη που χρειάστηκε δέκα χρόνια για να επαναστατήσει απέναντι σε έναν αδίστακτο άνδρα, στον οποίο ήταν απόλυτα αφοσιωμένη αν και της έκλεβε τη ζωή και το ταλέντο της. Είναι η Margaret Keane, η ζωγράφος που «κρυβόταν» πίσω από τα «μεγάλα μάτια».
Από παιδί της άρεσε να ζωγραφίζει μάτια. Τα τετράδια της, τα σχολικά μπλοκ ζωγραφικής ήταν πλημμυρισμένα από τα μάτια που δημιουργούσε η μικρή Μάργκαρετ.
Αυτά τα μάτια σημάδεψαν τη μετέπειτα ζωή της. Στα πρόσωπα που ζωγράφιζε τα μάτια των παιδικών της χρόνων λες και ξεπηδούσαν από το υποσυνείδητο, αποκαλύπτοντας τις μύχιες σκέψεις των γυναικών και των παιδιών.
Οι περισσότεροι κριτικοί τέχνης στάθηκαν αδιάφοροι απέναντι στα έργα της Μάργκαρετ Κέιν, αλλά ο κόσμος τα αγόραζε με ενθουσιασμό. Ήταν η εποχή μετά τον πόλεμο που το κοινό αναζητούσε κάτι το διαφορετικό.
Είναι χαρακτηριστική η άποψη του Άντι Γουόρχολ για τη δουλειά της Κέιν ««Νομίζω ότι αυτό που κάνει η Κέιν είναι καταπληκτικό! Αν ήταν κακό, δεν θα αγόραζαν τα έργα της τόσοι πολλοί άνθρωποι».

«Αυτά τα λυπημένα παιδιά
ήταν τα βαθιά μου συναισθήματα
που δεν μπορούσα
να εκφράσω με άλλο τρόπο…» 

Οι ήρωες της Κέιν, αλλά κυρίως τα παιδιά ενώ μοιάζουν ανέκφραστα στο πρόσωπο, τα μάτια εκπέμπουν μια αίσθηση θλίψης που επηρεάζουν συναισθηματικά το θεατή. Άλλωστε ότι τα μάτια είναι «παράθυρα της ψυχής» είναι μια παραδοχή που είχε διατυπώσει από τα πρώτα βήματα της καλλιτεχνικής της πορείας. Παραδέχτηκε ότι αντανακλούν στα βαθιά της συναισθήματα που δεν μπορούσε να εκφράσει με άλλο τρόπο. Το ελάχιστο φόντο που υπάρχει στα έργα της υποχρεώνει το βλέμμα του θεατή να παραμείνει αποκλειστικά στα μεγάλα μάτια.

Μάργκαρετ Κέιν

Η Μάργκαρετ Κέιν γεννήθηκε το 1927 στο Νάσβιλ, πρωτεύουσα του Τενεσί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εξ αιτίας μιας βαρηκοΐας που της συνέβη όταν ήταν δύο ετών, υποχρεωνόταν να προσηλώνεται στα μάτια των ανθρώπων γύρω της για να καταλαβαίνει τι θέλουν να πουν. Αυτός ήταν και ο λόγος που από μικρή ζωγράφιζε μάτια.
Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της άρχισε να ζωγραφίζει ρούχα και βρεφικές κούνιες. Το 1950, με την κόρη της Τζέιν που απέκτησε ύστερα από ένα σύντομο γάμο, εγκαταστάθηκε στο Σαν Φρανσίσκο. Ήταν η χρονιά που άρχισε να ζωγραφίζει πορτρέτα.
Το 1953 γνώρισε τον  πωλητή ακινήτων Γουόλτερ Κέιν με τον οποίο παντρεύτηκαν το 1955. Έχοντας πεισθεί ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να διαπραγματευτούν οικονομικά έπεσε στην παγίδα να αναθέσει στο Γουόλτερ τις πωλήσεις των έργων της. Αφού την έπεισε να υπογράφει ως «Κέιν» και όχι ως «Μάργκαρετ Κέιν», έκανε σχετική δήλωση στις φορολογικές αρχές ως ζωγράφος Κέιν και πουλούσε τα έργα για δικά του.
Σε λίγα χρόνια τα έργα της Μάργκαρετ απέδιδαν εκατομμύρια. Τα μεγάλα μάτια είχαν κατακτήσει το κοινό. Οι πίνακες, κυρίως εκείνοι με παιδιά, έγιναν γνωστοί για τα ιδιαίτερα μεγάλα μάτια τους. Ονομάστηκαν «Keane Eyes» και «Big Eyed Waifs».
Εν τω μεταξύ το ψέμα του Γουόλτερ εμπεδώθηκε στο κοινό. Η αλαζονεία του και η χειραγώγηση της Μάργκαρετ τον οδηγούσαν σε μια απάνθρωπη συμπεριφορά. Μερικές φορές την κλείδωνε στο στούντιο για να ζωγραφίζει.
Ο Γουόλτερ έβρισκε τους αγοραστές των έργων σε χώρους όπου σύχναζαν φιλότεχνοι και επενδυτές της τέχνης. Ένας τέτοιος χώρος ήταν και το μπαρ «The Hungry i». Ενώ οι κωμικοί καλλιτέχνες Μπίλ Κόσμπι και Λένι Μπρους έπαιζαν στη σκηνή ο Γουόλτερ πουλούσε έργα σε θαμώνες – πελάτες του. Μια νύχτα η Μάργκαρετ πήγε μαζί του στο μπαρ όπου έζησε το μεγάλο σοκ, όταν ένας από τους «πελάτες» του Γουόλτερ την ρώτησε «ζωγραφίζετε κι εσείς;»

Το 1965 που άρχισε να απειλεί τη ζωή της ζωγράφου αλλά και της κόρη της ήταν που έφερε την έκρηξη της που οδήγησε στο χωρισμό και την απελεύθερωση.
Κατά τη διάρκεια μιας από τις πολλές δίκες που έγιναν ζητήθηκε από τους δυο τους να ζωγραφίζουν ένα πίνακα σε λιγότερο από μία ώρα. Ο Γουόλτερ προφασίστηκε πρόβλημα στον ώμο ενώ η Μάργκαρετ ολοκλήρωσε το έργο σε 53 λεπτά. Κέρδισε τη δίκη και αποζημίωση 4 εκατομμύριων τα οποία δεν εισέπραξε ποτέ.
Ο Γουόλτερ πέθανε το 2000 ενώ η Μάργκαρετ Κέιν, 94 ετών σήμερα, ζει στη φάρμα της, στη Νάπα της Καλιφόρνιας.

«Συγχώρησα τον Γουόλτερ
πολύ πριν συγχωρήσω τον εαυτό μου…
Δεν υπάρχει στη ζωή πιο σημαντικό
από το να έχουμε καθαρή
συνείδηση ​​με το Θεό»

Χαρακτηριστικό ότι μετά την απαγκίστρωσή της από τον Γουόλτερ η θλίψη εξαφανίστηκε από τα περισσότερα έργα της.
Αν και η ιστορία της Μάργκαρετ Κέιν είχε αίσιο τέλος, τα συναισθηματικά τραύματα και το βάρος απόκρυψης τής ταυτότητας δεν ήταν κάτι που ξεπεράστηκε εύκολα. Και σίγουρα είναι μια πραγματικότητα που έχουν αντιμετωπίσει και άλλες γυναίκες – καλλιτέχνες στο παρελθόν. Θα αποτελούσε έκπληξη η Κέιν να είναι η μόνη ταλαντούχα γυναίκα που κακοποιήθηκε με την εξτρεμιστική άποψη ότι ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος να εκτιμήσει το θηλυκό ταλέντο.

H Joan crawford όπως την είδε η Margaret Keane

Πολλές γυναίκες έχουν, αναμφίβολα, αντιμετωπίσει παρόμοια ψυχολογική κακοποίηση στα χέρια συζύγων ή άλλων ανδρών στη ζωή τους. Να έχουν καταρρακωθεί η αυτοπεποίθησή και η αυτοεκτίμηση τους, ενώ άλλοι αξιοποιούσαν το ταλέντο τους.
Η δουλειά μιας καλλιτέχνιδας πρέπει να τεκμαίρεται από την ποιότητά της και όχι από το φύλο της.
Γι’ αυτό βρήκε κουράγιο να παλέψει η Μάργκαρετ Κέιν «Είμαι σε θέση να υπογράψω με το όνομά μου στους πίνακες. Αυτό είναι πραγματικά μια ευλογία», είχε πει σε συνέντευξη της.

Η Margaret Keane με την Amy Adams, που υποδύθηκε τη ζωή της στην ταινία «Big Eyes» 

• Τη ζωή της Μάργκαρετ Κέιν μετέφερε στον κινηματογράφο ο Tim Burton το 2014 με τίτλο «Big Eyes». Στο ρόλο της Μάργκαρετ Κέιν η Amy Adams και στο ρόλο του Γουίλιαμ Κέιν ο Christoph Waltz.

Last modified: 07/03/2021