Ελένη Μυλωνά: Η τέχνη δημιουργεί ερωτήματα, ερεθίσματα, σπίθες. Αν μας αφήνει αδιάφορους απέτυχε

Ο μικρός τρελός είναι εκείνος  που βγάζει, πάντα, το φίδι από την τρύπα. Η Ελένη Μυλωνά αναζητεί αυτόν το μικρό Δαυίδ που νικά το Γολιάθ, στη νέα της έκθεση «Το καταραμένο φίδι» που παρουσιάζει από τις 10 Απριλίου στο Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για μια έκθεση πολλαπλών μέσων που περιλαμβάνει φωτογραφίες μεγάλων διαστάσεων, ζωγραφικά έργα,  ένα video και μια εγκατάσταση.  Για τη Μυλωνά το φίδι αντιπροσωπεύει οτιδήποτε μας απειλεί ακόμη και ο ίδιος μας ο εαυτός. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στην γλύπτρια Χρύσα, όπως και ο κατάλογος που την συνοδεύει. Στις φωτογραφίες της έκθεσης βλέπουμε την ίδια την καλλιτέχνιδα να αλλάζει ταυτότητες με πολύ επιβλητικό τρόπο, με σεβασμό αλλά και με χιούμορ, φορώντας αντικείμενα που τα περισσότερα έχουν ανασυρθεί από τα σκουπίδια της παράλιας.

Με ποια αφορμή αποφασίσατε να αφιερώσετε την έκθεση στη γλύπτρια Χρύσα;

Από πολλά χρόνια στη Νέα Υόρκη που μέναμε πολύ κοντά στο SoHo είχαμε στενή φιλία.Έχω μεγάλο θαυμασμό στην ακεραιότητα της προσωπικότητάς της, στον αγώνα της και βέβαια στη δουλειά της. Αισθάνομαι τυχερή που βρέθηκα κοντά της και λυπάμαι πάρα πολύ που δεν είναι πια μαζί μας. Η φιλία μας με επηρέασε σε πολλά επίπεδα και θα μπορούσα να της αφιερώσω όχι μόνον αυτόν τον κύκλο δουλειάς που ολοκληρώθηκε μετά το θάνατο της, αλλά και ολόκληρο το ἐργο μου.

Στην έκθεση παρουσιάζετε φωτογραφίες μεγάλων διαστάσεων, ζωγραφικά έργα, ένα video και μια εγκατάσταση. Μεγάλο ρόλο στη δουλειά σας παίζει το αντικείμενο: στις φωτογραφίες σας φοράτε αντικείμενα που τα περισσότερα έχουν ανασυρθεί από τα σκουπίδια της παραλίας. Τι σημαίνει το αντικείμενο για σας;

Το αντικείμενο είναι μια πρόφαση και στη συγκεκριμένη περίσταση υπαγορεύει τη μορφή και το μήνυμα του κάθε έργου. Διαλέγω αντικείμενα που μου προξενούν ενδιαφέρον σαν αντικείμενα, σχήματα, χρώματα, αλλά που συγχρόνως έχουν μια ιστορία που τα συνδέει με αυτούς που τα είχαν χρησιμοποιήσει. Επιλέγοντάς τα τους δίνω μια καινούργια διάσταση, έναν άλλο ρόλο, από άχρηστα γίνονται χρήσιμα ή πάντως αποκτούν μια άλλη ταυτότητα.

Πιστεύετε ότι οι εγκαταστάσεις και τα βίντεο που αποτυπώνουν τη δραστηριότητα του καλλιτέχνη μπορούν ακόμα να θεωρούνται πρωτότυπα εικαστικά έργα;

Ναι, αλλά όχι αναγκαστικά. Δεν υπάρχει κανόνας. Αυτό που περιγράφετε μπορεί να είναι μια απλή τεκμηρίωση της δουλειάς αλλά μπορεί να είναι και το ίδιο το έργο. Για παράδειγμα,  η δουλειά του William Kendridge είναι συγχρόνως τεκμηρίωση των κινήσεων του, αλλά αυτό είναι και το έργο του.

Μετά την Κρήνη του Ντισάν είναι γεγονός ότι το «οτιδήποτε» μπορεί να θεωρηθεί τέχνη και είναι στην κρίση του θεατή να το δεχτεί ή όχι ως τέχνη. Για σας η τέχνη είναι η ορατή απόδειξη μιας ιδέας;

 Ο Duchamp  ήταν ριζοσπαστικός. Η έκθεση μιας παρόμοιας λεκάνης σήμερα είναι αναφορά σε εκείνον. Δεν μπορεί να έχει το ίδιο βάρος με την αρχική χειρονομία του Duchamp. Ακόμα και μια ιδέα, κι ας μην είναι ορατή, μπορεί να εἰναι έργο τέχνης. Η τέχνη δημιουργεί ερωτήματα, ερεθίσματα, σπίθες. Αν μας αφήνει αδιάφορους απέτυχε.

Εμπνευστήκατε από τον καραγκιόζη. Τι μπορεί να μας διδάξει η περιπέτειά του στη σημερινή εποχή; Τί μπορεί να συμβολίζει το καταραμένο φίδι σήμερα; Την κρίση που μας απειλεί;

Πολλα μας απειλούν. Η οικονομική κρίση είναι μόνο ένα. Νομίζω οτι η εσωτερική κρίση είναι πιο σημαντική και πρέπει να έχει προτεραιότητα.

Μια άλλη πηγή έμπνευσής σας ήταν τα κράνη των διαδηλωτών της Αραβικής Άνοιξης. Τα δικά σας αυτοσχέδια κράνη αποτελούν μια επαναστατική κίνηση;

Όσο επαναστατικό μπορεί να είναι το να ταυτίζεσαι με τους διαδηλωτές.

Στο έργο σας υπάρχει μια ερώτηση ταυτότητας. Πιστεύετε οτι ο σύγχρονος άνθρωπος αναγκάζεται να αλλάξει ταυτότητα και ρόλους για να επιβιώσει;

Κατ’ αρχήν πρέπει να συνηδειτοποιήσει ποιος είναι. Μετά είναι πιο εύκολα τα πράγματα και πιο προφανείς οι επιλογές.

Πολλά από τα έργα σας διαθέτουν την αίσθηση του χιούμορ. Με το ίδιο χιούμορ αντιμετωπίζετε και τη ζωή με αποτέλεσμα αυτό να περνάει στο έργο σας;

Το χιούμορ είναι απαραίτητο. Δεν αντέχω τη σοβαροφάνεια. Βλέπω τα έργα αυτής της σειράς και συχνά με πιάνουν τα γέλια. Διασκεδάζω. Ελπίζω το χιούμορ να περάσει και στους θεατές. Το γέλιο είναι θεραπευτικό.

Έχετε ένα πλούσιο βιογραφικό με συμμετοχή σε πολλές εκθέσεις στην Ευρώπη και την Αμερική. Ποια τα σχέδια σας για το μέλλον;

Έχω μια ωραία συνεργασία με τη Francoise Heitch και τη γκαλερί της στο Μόναχο. Θα εκθέσει μέρος αυτής της δουλειάς το Σεπτέμβριο. Κάποιες συνεργασίες έχουν προκύψει και στη Νέα Υόρκη αλλά είναι πρόωρο να μπω σε λεπτομέρειες. Θα συμμετέχω σε μια έκθεση στους Δελφούς που προγραμματίζεται για το 2015 με έναν καλλιτέχνη κάθε μήνα σε συνομιλία με τον Ομφαλό. Επεξεργάζομαι και μια σειρά απο video που θα πλησιάζει ενα παραλήρημα απο εικόνες και βιώματα.

Last modified: 15/04/2014