Ειρήνη Πουλιάση: Το έργο σου λέει που βρίσκεσαι και τι σε απασχολεί

 … Και χρειάζεται κότσια να το παραδεχτείς γιατί σου δίνει έννοιες που δεν θες να αντιμετωπίσεις!                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

Η σχέση του Art22 με την Ειρήνη Πουλιάση, ξεκινά από τα φοιτητικά της χρόνια. Περίοδος που ξεχώριζε για τις εικαστικές προτάσεις, την έρευνά της, τη δουλειά της γενικότερα. Πατούσε γερά κι έτσι δεν χρειάστηκε να το σκεφτεί πολύ, λίγο μετά τις σπουδές εγκαταστάθηκε και δραστηριοποιείται στο Λονδίνο, όπου όπως λέει «…Ζουν στο τώρα και ότι και να κάνεις υπάρχει αποδοχή και μια κοινότητα που θα σε δεχτεί και θα εξελιχθείς. Και αν δεν βρεις κοινότητα, φτιάχνεις εσύ μία!…».
Η έκθεση της lady Lazarus, δεύτερη ατομική της στην Ελλάδα, παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στην Αίθουσα Τέχνης «ΠεριΤεχνών, Καρτέρη» και είχαμε την ευκαιρία για μια πολλή ενδιαφέρουσα συζήτηση.  

• Κυρία Πουλιάση εάν υποθέσουμε ότι τα γλυπτά από την αρχέγονη τους λατρευτική μορφή, ήταν εικόνα και ομοίωση με το Θείο (κάτι που στην κλασική περίοδο συνυπήρξε με την έννοια της τέχνης), πώς αναζητούμε την «ομοίωση» και «εικόνα» στο έργο σας;

H εικόνα προέρχεται από ένα αμάλγαμα αρχέτυπων, ιδεών και επιρροών που μέσα από χρόνια δουλειάς έχουν μετουσιωθεί σε οντότητες, σαν άβαταρ μιας προσωπικής μυθολογίας. Από τις πρώτες in-situ εγκαταστάσεις στο στρατόπεδο Φλώρινας μέχρι και σήμερα συνεχίζω πάνω στον ίδιο γνώμονα, μου αρέσει να δημιουργώ σύμβολα, Φετίχ και οντότητες που ενθυλακώνουν έννοιες που με απασχολούν, ένα οπτικό ημερολόγιο.
Το καθ’ ομοίωσίν είναι ανοιχτό. Για μένα, το κάθε έργο γεννιέται καθ’ ομοίωσίν του δημιουργού και περνάει – εξηγείται ή εξυμνείται καθ’ ομοίωσίν του θεατή του. Σαν λατρευτική μορφή του αποδίδονται έννοιες, αναζητήσεις και ιδιότητες – ανάγκες που κρύβονται στο συλλογικό η και ατομικό υποσυνείδητο. Εγώ, τα δημιουργώ για εμένα, αλλά εσύ τα βλέπεις καθ’ ομοίωσίν δικιάς σου.

• Με μια πρώτη ματιά ίσως όχι, αλλά εμβαθύνοντας στα έργα σας στην έκθεση lady Lazarus, επιστρέφουμε στα χρωματισμένα και «ντυμένα» γλυπτά της αρχαιότητας.

Φορμαλιστικά ίσως, αλλά μόνον εκεί. Από τον Πραξιτέλη μέχρι το αυτόπορτρέτο του Μαρκ Κουίν και τις αλληγορικές προτομές του David Altmejd μπορεί να διακρίνουμε μια ακολουθία αλλά το σημείο εκκίνησης όλων είναι εντελώς διαφορετικό. Τα ντυμένα γλυπτά έχουν περάσει στην ιστορία ως ιδεατό, το απόλυτο κάλλος, οι Πλειάδες αναφέρονται στο αντίθετο ακριβώς. Μακροσκοπικά θα μπορούσαν να ταυτιστούν με τα Γκαργκόιλ. Είναι γκροτέσκες φιγούρες.

• Σε πολλά από τα γλυπτά σας ακολουθείτε το μοντέλο της προτομής. Μια πολύ ενδιαφέρουσα επιλογή για μυημένους και μη. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε για το σημείο τομής;

Οι Πλειάδες είναι μια εξελιγμένη μορφή της σειράς «Skulls of my enemies». Τα έργα μου πάντα γυρνάνε γύρω από την ανατομία και όχι μόνο του ανθρώπινου σώματος. Τον τελευταίο καιρό μελετούσα να βάλω την ανθρώπινη φιγούρα ατόφια. Το ανθρώπινο σώμα είναι το πιο ευρέως αναγνωρίσιμο σύμβολο στο ανθρώπινο μυαλό συνυφασμένο με μια πληθώρα εννοιών. Το σημείο τομής είναι ξεκάθαρα φορμαλιστικό. Η απολυτότητα τους πάνω σε ένα βάθρο να στέκονται κατ’ εικόνα και στο ύψος του θεατή. Δεν είναι κάτι ανώτερο ή κατώτερο, είναι αυτό που τους αποδίδει ο καθένας μέσω ενός απόλυτου σολιψισμού.

• Μέρος από το έργο σας είναι αποτέλεσμα της έρευνας σχετικά με το σώμα. Που σας έχει οδηγήσει αυτή η διερεύνηση; Με ποιο κομμάτι ή καλύτερα με ποια οπτική του σώματος ταυτίζεστε καλλιτεχνικά;

Το σώμα είναι το μέσο, η έννοιες που προκύπτουν από τα έργα έχουν να κάνουν με την φθορά: σωματική, ψυχολογική, κοινωνική. Ξεκίνησα από εκεί και συνεχίζω ενσωματώνοντας ιδέες υποσυνείδητες που μου δίνουν τα ίδια. Διαφωνώ κάθετα όταν η ιδέα και η έρευνα παρακινεί τα έργα, δεν μπορώ να λειτουργήσω έτσι. Το έργο σου λέει που βρίσκεσαι και τι σε απασχολεί. Και χρειάζεται κότσια να το παραδεχτείς γιατί σου δίνει έννοιες που δεν θες να αντιμετωπίσεις. Η καινούρια σειρά έργων τα τελευταία δύο χρόνια αναφέρεται στην κοινωνική ταρίχευση και την μεταμόρφωση, την ψυχολογική τερατουργία, Εννοείς που με απασχολούν καιρό αλλά τώρα θεωρώ πως έχω την έννοια να τις αντιμετωπίσω και να τις εκφράσω.

• Μήπως μέσα από το «μετα-αποκαλυπτικό θηλυκό όραμα..» όπως σημειώνετε προκύψει ένα νέο στερεότυπο γυναίκας;

Μα τα στερεότυπα είναι αυτά που δημιούργησαν την ανάγκη αυτής της «αποκάλυψης».

• Οι ιστορίες που κρύβουν οι δικές σας προτομές, είναι ιστορίες υπαρκτές που πρέπει να τις ανακαλύψουμε οι θεατές;

Είναι ιστορίες δικές μου, του τόπου που μεγάλωσα και του τόπου που μένω τώρα και με έχει υιοθετήσει. Είναι ιστορίες ανθρώπων που έδωσαν τα ρούχα τους και τα δόντια τους, ιστορίες που δεν ξέρω. Δεν θέλω να ανακαλύψουν κάτι για εμένα οι θεατές, αλλά θέλω να το εκλάβουν για αυτό που ακριβώς είναι, ένα τοτέμ. Ένα πνευματικό ον, ένα σύμβολο – έμβλημα που μπορούν να δουν πάνω του έννοιες δικές τους.

• Τα χρησιμοποιημένα φυσίγγια ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε πολλά από τα έργα σας είναι στοιχείο του τραύματος, προφανώς. Η έννοια του τραύματος είναι πολλή συχνή στη γλυπτική. Η τραυματισμένη Αφροδίτη, η Νίκη, τα γλυπτά του Παρθενώνα και χιλιάδες γλυπτά που έχουν υποστεί πραγματικό τραυματισμό από τις εποχές επιβολής μιας νέας θρησκείας… Αυτά τα τραυματισμένα γλυπτά οι επισκέπτες των μουσείων τα βλέπουμε ως άρτια. Είναι κάτι μαγικό. Αυτή η αίσθηση υπάρχει στο χώρο της Περί Τεχνών όπου εκτίθεται η δουλειά σας. Μιλήστε μας γι΄ αυτό. Για τα τραυματισμένα, τα σπασμένα γλυπτά, για τα κομμάτια που στη συνείδηση του θεατή αποτελούν ολοκληρωμένες εικόνες.

Τα βλέπουμε σαν ολοκληρωμένες εικόνες γιατί έχουν περάσει σαν σύμβολα μέσα από τους αιώνες. Φέρουν έννοιες συλλογικής (εθνικής;) ταυτότητας και ιστορίας. Μέσα στην εικόνα του εκάστου μουσειακού αντικειμένου βλέπεις όλη αυτή την ιστορία.
Στην περίπτωση της δουλειάς μου οι σφαίρες και η φθορά αποτελούν ένα αφηγηματικό μέσο και μια εσκεμμένη αισθητική επιλογή. Δίνουν έμφαση στην ήδη υπάρχουσα ιδέα και έχουν τοποθετηθεί υστέρα από μια σειρά προσχέδιων και όχι μόνο εικαστικής αλλά και μελέτης από τεχνικής απόψεως. Είναι σχεδιασμένα να αποτελούν μια εξιστόρηση και να αλληλοεπιδρούν και χαίρομαι που αυτή η αίσθηση περνάει και σε εσάς.

• Κυρία Πουλιάση, πήγατε στην Αγγλία για περαιτέρω σπουδές και όπως φαίνεται την επιλέγετε και ως χώρα καριέρας. Μάλιστα με ποικίλες δραστηριότητες στο χώρο της εικαστικής τέχνης.

Το Λονδίνο το πρωτοείδα όταν πήγα για μία ομαδική έκθεση το 2016 και με αφέλεια είπα ότι αυτή είναι η πόλη που θέλω να εγκατασταθώ και να ζήσω και λίγους μήνες μετά ήρθα για το μεταπτυχιακό μου. Έξι χρόνια μετά μπορώ να πω ότι το αισθάνομαι σπίτι μου και δεν με έχει απογοητεύσει ούτε λεπτό. Ωστόσο δεν είναι εύκολο, θέλει υπομονή και επιμονή.
Στο Λονδίνο μου αρέσει η ελευθερία, η αμεσότητα και η λιτότητα που διακατέχει την σκηνή τέχνης. Ζουν στο τώρα και ότι και να κάνεις υπάρχει αποδοχή και μια κοινότητα που θα σε δεχτεί και θα εξελιχθείς. Και αν δεν βρεις κοινότητα, φτιάχνεις εσύ μία. Μπορώ να δουλέψω σαν καλλιτέχνης – φουλ τάιμ- και να εξελίσσομαι μέσα από αυτό.

Last modified: 31/01/2023