Ειρήνη Βογιατζή: η πραγματικότητα μιας άλλης εποχής

Η Ειρήνη Βογιατζή δουλεύει κυρίως με ακρυλικά ή λάδι σε καμβά ενώ πολλές φορές χρησιμοποιεί και μολύβι, γραφίτη, κάρβουνο, ακουαρέλες και μελάνια. Την πρώτη ύλη της αποτελούν παλιές οικογενειακές φωτογραφίες γιατί όπως λέει η ίδια την συναρπάζει το βλέμμα των ανθρώπων που απεικονίζονται σ΄ αυτές.  Έτσι γεννιούνται έργα όπως «Το Φεγγάρι της Πόλης» όπου δεν βλέπουμε χρώμα παρά μόνο μαύρο (το οποίο το «κατασκευάζει» – δεν το «παίρνει» έτοιμο από το σωληνάριο), άσπρο και γκρι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιεί χρώμα σε άλλα της έργα.

Η ζωγραφική της είναι παραστατική – ανθρωποκεντρική. Προσπαθεί να βρει την αληθινή εικόνα του προσώπου που απεικονίζει με τη δική της ματιά. Ψάχνει την ψυχολογική ταυτότητα του ανθρώπου που ζωγραφίζει και στους πίνακές της υπάρχουν και εξπρεσιονιστικά στοιχεία. Είναι γεγονός ότι την συγκινούν οι παλιές οικογενειακές φωτογραφίες. Αλλάζει τα πρόσωπα ανάλογα με την προσωπική της αισθητική και διάθεση και ζωγραφίζει με ακρίβεια που εμπεριέχει το στοιχείο της συγκίνησης και των συναισθημάτων που προκαλούνται από το βλέμμα των ανθρώπων που απεικονίζονται στις φωτογραφίες αυτές. Οι γνώριμες φιγούρες κυριαρχούν και δίνουν το παρόν από στιγμές του παρελθόντος. Διεκδικούν θέση στο σήμερα και ρίχνουν φώς στο χθες. Πολλά από τα πρόσωπα αυτά δε ζουν σήμερα. Οι μνήμες τους είναι νωπές και φωτίζουν την καθημερινότητα του χθες.

Η ζωγράφος συνδέεται εικαστικά με ό, τι την συγκινεί και οι φιγούρες της αποδίδονται με χαρακτηριστικό ρεαλισμό, έναν ρεαλισμό που δεν εκδηλώνεται με την εμμονή στη σχεδιαστική λεπτομέρεια αλλά με τη σύλληψη της πραγματικότητας μιας άλλης εποχής. Τα ρούχα και η σωματική στάση δηλώνουν χαρακτηριστικά οπτικά στιγμιότυπα που μαρτυρούν μια «λυρική» περιγραφή της οικογενειακής ζωής, ενώ θυμίζουν βιωματικές μνήμες από παλιές γειτονιές. Η μετωπική τους στάση παραπέμπει στους στερεότυπους εικονογραφικούς τύπους των φωτογράφων.

Όσο για τις γυναικείες φιγούρες ζουν σε έναν κόσμο μητριαρχικό όπου η αντρική παρουσία μοιάζει επίφοβη (Γιάννης και Νύφη). Εικονογραφούνται σε εσωτερικούς χώρους σε σύνθεση μέχρι δύο γυναικών (Οι Φίλες), ως δυνατές αναμνήσεις που ξεπροβάλλουν μέσα από παλιά φωτογραφία. Η Χρυσάνθη μοιάζει να είναι η γυναίκα εκείνη που αποτελεί τη βάση της οικογενειακής ζωής, ένα στοιχείο ηθικό και στήριγμα των αρχών της κοινωνίας μιας άλλης εποχής.

Οι αντρικές φιγούρες, από την άλλη πλευρά, παρουσιάζονται με τις στολές τους (HD WLC) με όλη την επιβλητική σημασία τους, δηλώνοντας συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές και μια κραυγαλέα αρρενωπή ρωμαλεότητα. Άλλοτε πάλι παρουσιάζονται απόντες από την οικογενειακή ζωή ( Family Picture).

Η ίδια λέει: «Δε μπορώ να πω ότι συνέχισα από το σημείο που σταμάτησα πριν πολλά χρόνια στο εργαστήριο του Γιώργου Μαυροϊδή. Όλα έχουν αλλάξει! Οι χώροι οι συνθήκες οι μυρωδιές! Η γραφή του κάρβουνου στο στρατσόχαρτο και το άπλωμα του λαδιού στο τελάρο παραμένουν ίδιες και απαράλλαχτες! Η προσωπικότητα και οι κατευθύνσεις των δασκάλων μου Γιώργου Μαυροϊδή και Γιώργου Βογιατζή, ο θαυμασμός μου για τις γιγαντοαφίσες του Γιώργου Βακιρτζή, με ακολούθησαν ακόμα κι όταν περιπλανήθηκα σε διάφορους από τη ζωγραφική χώρους. Από τους δασκάλους μου πήρα μαθήματα ζωής, ήθους και ιδιοσυγκρασία «εργάτη» με ότι κι’ αν καταπιάστηκα. Οι σκληρές εμπειρίες και τα πρώιμα βιώματα βοήθησαν τη γραφή μου που ήταν από πάντα αδρή και καθοριστική. Τα θέματά μου είναι ασφαλές καταφύγιο και παράλληλα απόπειρα να ενώσω το σώμα με την ψυχή την ύλη και το πνεύμα. Είμαι απόλυτα προσγειωμένη στο σήμερα και παρακολουθώ τις εξελίξεις. Όταν όμως θέλω να αποδράσω από την απόλυτη κρίση που βιώνουμε αντικρίζω πρόσωπο με πρόσωπο τους ήρωές μου.
Έχω παρατηρήσει ότι ανάλογα με το υλικό ή ακόμα και τη σύνθεση του έργου μου, η γραφή μου διαφέρει. Αυτό δε με προβληματίζει ούτε όμως και αυτούς που παρακολουθούν την πορεία μου θα έπρεπε να προβληματίσει. Είναι στη φύση μου η λεπτομερής έρευνα κατά τη φάση των προσχεδίων και της προετοιμασίας. Προκειμένου να ολοκληρώσω την έμπνευσή μου ανατρέχω σε βιβλιογραφία, συνθήκες και ήθη της εποχής. Η επιθυμία μου είναι να μην εξακολουθήσουμε να ζούμε σε ατμόσφαιρα απόλυτης κρίσης. Ελπίζω και εύχομαι τα έργα μου να ταξιδεύουν όσους επιλέγουν να με ακολουθήσουν φορτίζοντας τις δικές τους μνήμες και να συμβάλλω με τις δυνάμεις μου στην προσπάθειά τους για ονειρική περιπλάνηση!».

Last modified: 03/08/2014