Βασιλική Κούκου – Σωτήρης Μπατζιάνας: Στο δρόμο προς το όνειρό τους

Δυο νέοι που έχουν επιλέξει η τέχνη να συντροφεύσει το υπόλοιπο της ζωή τους…                                                   

Προερχόμενη από καλλιτεχνική οικογένεια, θυμάται από πάντα τον εαυτό της να ζωγραφίζει. Η ζωγραφική φαίνεται να μπήκε στη ζωή της Βασιλικής Κούκου με τόσο φυσικό τρόπο ώστε να μην την εγκαταλείψει τελικά πότε. Περισσότερο από ένας επαγγελματικός δρόμος, η τέχνη είναι μια καθημερινότητα για την ίδια. Η εικαστική γραφή της Κούκου χαρακτηρίζεται από τη νοσταλγία της παιδικότητας. Λιτή και συνεπής η γραφή αυτή, καταφέρνει να  αρθρώνεται με αμεσότητα από την καλλιτέχνιδα στο θεατή. Για το Σωτήρη Μπατζιάνα, η ζωγραφική μπήκε στη ζωή του πολύ αργότερα. Τα τελευταία χρόνια, αφιερώνεται όμως με πείσμα και συνέπεια στην εξέλιξη της εικαστικής του δουλειάς. Μέσα από κάθε έργο του, ο Σωτήρης προτείνει στους θεατές πολυδιάστατες φανταστικές αφηγήσεις.
Η Βασιλική Κούκου και ο Σωτήρης Μπατζιάνας ξεχώρισαν στην πρόσφατη συμμετοχή τους στην έκθεση Rooms 2020 (Αίθουσα Τέχνης Καππάτος) όπου παρουσίασαν δύο ολοκληρωμένες ενότητες ζωγραφικών έργων πολύ ξεχωριστές μεταξύ τους. Η αγάπη για τη ζωγραφική έρχεται να συνδέσει τους δύο νέους και αρκετά δραστήριους καλλιτέχνες και να τροφοδοτήσει την συζήτηση μας για τα πρώτα τους βήματα στον εικαστικό χώρο και τα επαγγελματικά τους όνειρα για το μέλλον.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΑΤΖΙΑΝΑΣ

• Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε με τις εικαστικές τέχνες;

Βασιλική: Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Από πολύ μικρή ζωγράφιζα φανταστικούς κόσμους με φανταστικά πλάσματα. Σαν παιδί έπαιζα πολύ με τη μητέρα μου στο πάτωμα του δωματίου μου. Ζωγραφίζαμε και βάζαμε όλα τα παιχνίδια γύρω μας. Ποτέ δεν σκέφτηκα να κάνω κάποιο άλλο επάγγελμα, πάντα ότι φανταζόμουν ήταν γύρω από τη τέχνη. Δεν ήθελα να πηγαίνω σχολείο, ήθελα να κάθομαι σπίτι να ζωγραφίζω. Στο σχολείο λάμβανα συμμετοχή σε όλες τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες που συνέβαιναν. Θυμάμαι από μικρή ηλικία να πηγαίνω σε εκθέσεις με τους γονείς μου και να αισθάνομαι μια πληρότητα, ότι ανήκω στον κόσμο της τέχνης.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΥΚΟΥ

• Σε «πείσμα των καιρών», και ενώ πολλοί νέοι καλλιτέχνες απαρνιούνται τη ζωγραφική και στρέφονται προς άλλα μέσα όπως το βίντεο και ο ήχος, εσύ στρέφεις το ενδιαφέρον σου προς αυτή στις τελευταίες σειρές έργων σου.

Βασιλική: Ποτέ δεν σταμάτησα να ζωγραφίζω αν και παράλληλα ασχολούμαι και με άλλες μορφές τέχνης. Πιστεύω ότι σημαντικό είναι να κάνουμε αυτό που μας εκφράζει. Η ζωγραφική μου δημιουργεί μια γαλήνη, αν δεν ζωγραφίσω νιώθω ότι κάτι λείπει από τη ζωή μου, την έχω ανάγκη.
Σωτήρης: Η τέχνη είναι μια ιστορία η οποία, στην περίπτωσή μου, ξεκίνησε σε σχετικά μεγαλύτερη ηλικία απ’ ότι συνήθως. Πέρασα την παιδική ζωή μου παίζοντας, διαβάζοντας και κάνοντας βόλτες με φίλους. Οι εικαστικές τέχνες είναι ένας δρόμος, σε μεγάλο βαθμό, μοναχικός και, μιας και δεν είχα αδέρφια, η αναζήτηση συντροφικότητας και οι ομαδικές δραστηριότητες ήταν στις προτεραιότητες μου.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΑΤΖΙΑΝΑΣ

• Βλέπουμε Βασιλική ότι η σειρά Play–Fantasy world κινείται γύρω από την ιδέα της σημασίας του παιχνιδιού. Πώς προσεγγίζεις το παιχνίδι σαν έννοια μέσα από τη δουλειά σου;

Βασιλική: Πραγματεύομαι την έννοια του παιχνιδιού αλλά και των παιδικών μου αναμνήσεων. Το Fantasy World για εμένα είναι ένα παιχνίδι ενηλικίωσης. Συνεχίζω τη ζωή μου κρατώντας τις παιδικές μου αναμνήσεις και δημιουργώ. Είναι σαν μια ανάμνηση παιδικών μου ονείρων και φαντασιώσεων, το πρωτόγονο και το παιδί που έχουμε όλοι μέσα μας. Παίζοντας δημιουργώ, δίνω ονόματα στα όντα μου και πλάθω ιστορίες στο μυαλό μου, αναβιώνω το παιχνίδι που λείπει από τη ζωή μου. Σημαντικό για εμένα είναι μέσω αυτού του κόσμου να βάλω το θεατή να σκεφτεί τα δικά του παιδικά χρόνια αν ήταν καλά ή κακά, να βρει και να θυμηθεί τον δικό φανταστικό κόσμο και να αναλογιστεί πότε και αν σταμάτησε να χρησιμοποιεί τη φαντασία του. Ακόμα ότι όλα τα παιδία του κόσμου σε ότι συνθήκες και αν μεγαλώνουν καλές ή κακές έχουν δικαίωμα στο παιχνίδι και στο να φαντάζονται και να ονειρεύονται.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΥΚΟΥ

• Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τη συγκεκριμένη θεματική ενότητα;

Βασιλική: Από ανάγκη, η αλήθεια είναι ότι βγήκε αβίαστα. Τα βιώματά μου παίζουν σημαντικό ρόλο στη δουλειά μου. Είχα αρχίσει πριν τρία χρόνια να δημιουργώ εξωπραγματικά πλάσματα και κάποιες φανταστικές καταστάσεις. Μια μέρα είδα μια παλιά μου ζωγραφιά από το δημοτικό που είχα κάνει μια ονειρική  χώρα και κατάλαβα ότι αυτό που με απασχολεί τώρα με απασχολούσε πάντα.

• Η παιδική ηλικία θεωρείται μια από τις σημαντικότερες περιόδους στη ζωή ενός καλλιτέχνη. Υπάρχουν μνήμες και βιώματα από το παρελθόν που έρχονται να σε εμπνεύσουν στην παρούσα δουλειά;

Βασιλική: Το παιχνίδι με τη μητέρα μου στο πάτωμα, τα παιδικά που έβλεπα ώρες ατελείωτες και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που δεν σταματούσα να παίζω. Το αίσθημα ότι τα παιχνίδια μου είναι ζωντανά και αυτή η μαγεία που ένιωθα και εν μέρη ακόμα τη νιώθω. Οι εφιάλτες και τα όμορφα όνειρα που έβλεπα σαν παιδί. Ακόμα η αγάπη και η ενότητα που υπήρχε γύρω μου, η οικογένεια μου που ονειρευόταν και ονειρεύεται μαζί μου.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΥΚΟΥ

• Πλησιάζοντας στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης των σπουδών σου, Σωτήρη, θα ήθελες να μας μιλήσεις για τα φοιτητικά χρόνια και την εμπειρία σου από τη φοίτηση στην Α.Σ.Κ.Τ. ;

Σωτήρης: Αυτή η περίοδος ήταν μεταβατική σηματοδοτώντας μια στροφή στη ζωή μου, μιας και οι προηγούμενες σπουδές μου, καθώς και η επαγγελματική μου πορεία, ήταν σε άλλο αντικείμενο. Τα χρόνια στη σχολή είχαν περιόδους καλλιτεχνικής ξηρασίας και περιόδους άνθισης. Ήταν η περίοδος των πρώτων ανακαλύψεων πάνω στο πεδίο της τέχνης με πολύ ενθουσιασμό κι ακόμα περισσότερες αποτυχίες. Αυτό που νομίζω όμως, τελικά, πως μένει τελειώνοντας, είναι εκείνα τα εικαστικά ευρήματα που βγαίνουν μέσα από την ενδοσκόπηση των δικών μας προσωπικών βιωμάτων κι επιθυμιών. Η προβολή του προσωπικού μας σύμπαντος επάνω στον κόσμο. Αυτά τα ευρήματα, αποτελούν τους πρώτους λίθους στο χτίσιμο του μελλοντικού μας έργου.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΑΤΖΙΑΝΑΣ

• Η αντιπαράθεση στοιχείων στους καμβάδες και τα σχέδια, η δημιουργία κεντρικών και δευτερογενών ιστοριών που δημιουργούν μετα-αφηγήσεις στη μέση της κεντρικής οπτικής αφήγησης, δείχνει ότι θέλεις να αφήσεις το θεατή ελεύθερο στην ερμηνεία των έργων. Αναδεικνύει επίσης έναν καλλιτέχνη «απαιτητικό» απέναντι στο θεατή που χρειάζεται να αφιερώσει χρόνο στην ανακάλυψη του έργου.  

Σωτήρης: Ο Σ. Φρόυντ έλεγε πως «ο καλλιτέχνης ενεργεί σαν ένα παιδί που παίζει». Μία περίοδος στην οποία έψαξα για να βρω την προσωπική μου αφήγηση ήταν οι μνήμες της παιδικής ηλικίας, η μη-πραγματική μορφή με την οποία ξαναζωντανεύουν στα χρόνια της ενηλικίωσης καθώς και το «παιχνίδι» σαν το μέσο μίμησης κι επανάληψης οικείων και ανοίκειων εμπειριών. Παιχνίδια πολέμου, παιχνίδια ερωτικά, παιχνίδια που μιμούνται το σύμπαν που κατοικώ. Κεντρικό ρόλο, παίζει η δημιουργία ενός ενδιάμεσου χώρου, ανάμεσα στο πραγματικό και το μη-πραγματικό, ένα σπίτι, στο σταυροδρόμι του οικείου και του ανοίκειου, όπου σαν παιδί που παίζει, τοποθετώ τους προσωπικούς μου δαίμονες και ήρωες, ξορκίζοντας, διακωμωδώντας, μιμούμενος τις «πράξεις των ενηλικών», δημιουργώ παράλληλες αφηγήσεις με άξονα το λογικό, το άλογο και το παράλογο.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΥΚΟΥ

• Πιστεύετε ότι είναι πολυτέλεια να επιλέξει ένας νέος να ασχοληθεί με την τέχνη σήμερα; Κατά πόσο μπορεί να βρει κανείς καταφύγιο στην τέχνη; 

Βασιλική: Είναι πολύ δύσκολο να είσαι καλλιτέχνης στη σημερινή εποχή. Θέλει πολύ υπομονή και εργατικότητα. Θεωρώ ότι αν κάποιος θέλει πολύ κάτι το καταφέρνει. Αν είσαι αφοσιωμένος και θεωρείς ότι δεν είναι απλά ένα επάγγελμα αλλά μια προσωπική ανάγκη τότε δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς από το να ασχοληθείς με αυτό που σε εκφράζει. Είναι δύσκολο να βιοποριστείς και να έχεις μια οικονομική άνεση αλλά με πολύ δουλειά και προσπάθεια όλα είναι δυνατά. Πλέον δίνονται ευκαιρίες σε νέους καλλιτέχνες και αν το ψάχνεις συνέχεια και έχεις όρεξη πιστεύω ότι μπορεί να φτάσει πολύ ψηλά. Είναι ένα συναισθηματικό, ψυχολογικό καταφύγιο που σου δίνει ελπίδα και δύναμη να συνεχίσεις να ζεις.

 Σωτήρης: Η τέχνη απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση, συνεχή τριβή κι έρευνα. Είναι μια σχέση που μας συντροφεύει σε όλη μας τη ζωή, με τεράστιες απαιτήσεις εάν θέλουμε να τη δούμε να ευδοκιμεί. Αυτό σημαίνει πως πάντα χρειάζονταν θυσίες και πολύ μόχθο από την πλευρά του καλλιτέχνη. Η τέχνη δεν αποτελεί πολυτέλεια, ούτε καταφύγιο. Είναι απαραίτητη για την κατανόηση του κόσμου, της σχέσης μας μ’ αυτόν, αλλά και του κόσμου που βρίσκεται εντός μας.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΥΚΟΥ

• Πιστεύετε ότι το μέλλον των τεχνών γενικότερα βρίσκεται στο διαδίκτυο τόσο σε επίπεδο ζύμωσης ιδεών όσο και διάδοσης του έργου των δημιουργών;

Σωτήρης: Το διαδίκτυο μας πρόσφερε άμεση και γρήγορη πληροφόρηση σε ότι συμβαίνει παγκοσμίως στο χώρο της τέχνης, κάτι που ήταν αδύνατο σε τέτοιο βαθμό πριν από την εφεύρεσή του. Πρόκειται για το ταχύτερο μέσω προβολής ενός έργου χωρίς όμως να σημαίνει ότι είναι και το ιδανικό. Αυτή η γρήγορη θέαση στην οποία μαθαίνουμε να ανταποκρινόμαστε μπορεί να λειτουργήσει κι αρνητικά στην κατανόηση του έργου τέχνης. Η τέχνη είναι απαιτητική. Απαιτεί από το θεατή το χρόνο και την ενέργεια να βυθιστεί μέσα της και μέσα του, ώστε όχι μόνο να τη «δει» αλλά να τη «βιώσει». Η πιο ενδιαφέρουσα όμως συνεισφορά του διαδικτύου στο καλλιτεχνικό πεδίο είναι η δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας, ενός νέου εργαλείου στη φαρέτρα των σύγχρονων καλλιτεχνών. Τη σύγχρονη ψηφιακή φόρμα που αποτελεί το βασικό υλικό της νέας διαδικτυακής ψηφιακής τέχνης.

Βασιλική: Μέσω του διαδικτύου έχω κλίσει τις περισσότερες επαγγελματικές μου συνεργασίες. Σίγουρα υπήρχε και ζωή πριν από αυτό και ίσως πιο ήρεμη αλλά παίζει έναν τεράστιο βοηθητικό ρόλο για την επαγγελματική καριέρα όλων. Ο κάθε ενδιαφερόμενος για τη δουλειά σου μπορεί να τη δει άμεσα με ένα κλικ και να έρθεις σε επικοινωνία με σπουδαίους ανθρώπους του χώρου.

• Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας κάποια από τα μελλοντικά σας σχέδια;

Βασιλική:Το πιο σημαντικό για εμένα είναι να εξελίσσομαι σαν καλλιτέχνης και να εξελίσσεται η δουλειά μου. Θα ήθελα να κάνω και άλλες εκθέσεις στη Ελλάδα και στο εξωτερικό και να παρουσιάσω την ατομική μου έκθεση. Κατά κύριο λόγο θέλω να συνεχίσω να είμαι ευτυχισμένη με το δρόμο που έχω διαλέξει και να βιοπορίζομαι από τη τέχνη μου. Είμαι αρκετά τελειομανής και έχω βάλει πολύ υψηλούς στόχους. Συνεχίζω να δουλεύω σκληρά για να τους εκπληρώσω.

Σωτήρης: Προς το παρόν, ασχολούμαι με την ολοκλήρωση των σπουδών μου, μιας και βρίσκομαι λίγο πριν την απόκτηση του πτυχίου. Οι καιροί είναι δύσκολοι πλέον για μελλοντικά σχέδια οπότε εστιάζω στο τώρα και προσπαθώ για το καλύτερο που μπορώ.

Last modified: 13/05/2020