Γράφει η
Εύα Κέκου, Ιστορικός Τέχνης
Με τον Άγγελο Σκούρτη-συνομίλησα για το εικαστικό έργο του, τις δράσεις του στο δημόσιο χώρο και το αποτέλεσμα ήταν μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη….
- Τί σημαίνει για σένα έκφραση μέσα από διάφορα μέσα;
Για μένα τα διάφορα μέσα που χρησιμοποιεί σήμερα ένας καλλιτέχνης είναι το όχημα που θα φέρει πιο γρήγορα και πιο δυνατά προς το κοινό το όραμά του. Ένα από τα καλά της εποχής μας είναι ότι ο καλλιτέχνης, μια και δεν υπάρχουν κυρίαρχα καλλιτεχνικά κινήματα, είναι ελεύθερος να εκφραστεί και να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε μέσο θεωρεί απαραίτητο για τη δουλειά του.
- Πως αυτό διαφοροποιήθηκε μέσα από τα χρόνια και τη σχέση σου με το κόσμο/τη διάδραση μαζί τους;
Από την δεκαετία του ‘80 ακολουθώ ένα δρόμο που έχει σχέση με την ιστορία του χθες και την καταγραφή του σήμερα. Εξ άλλου οι τίτλοι των έργων μου είναι ΜεταΓραφή, ΜεταΓλώσσα, ΜεταΙστορία ή New New History κ.λ.π χρησιμοποιώντας κάθε φορά τα μέσα που νομίζω ότι είναι πιο καίρια. Π.χ. ζωγραφική, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, βίντεο, περφόρμανς .
- Μίλησέ μας για τις ανησυχίες σου και το προβληματισμό σου για κοινωνικά και πολιτικά θέματα και με ποιο τρόπο αυτό εκδηλώνεται στη δουλειά σου σήμερα
Ο Άγγελος Σκούρτης στο πλαίσιο των «Μικρογεωγραφιών» πραγματοποίησε την Κυριακή 6 Μαρτίου 2016 στην πλατεία Βικτωρίας και τους γύρω δρόμους, την πολιτική δράση «ΕΣΥ-ΕΙΜΑΙ». Ο Σκούρτης με τη δράση του κάνει αναφορά στη δράση Ausfegen του Beuys. Σκουπίζει την πλατεία Βικτωρίας και τους γύρω δρόμους που είναι γεμάτοι από πρόσφυγες, ώστε ο χώρος της διαμονής τους να μένει για αυτούς καθαρός. Η δράση του αποτελεί ένα ελάχιστο δείγμα προσφοράς και συμπαράστασης
————————————————————————————————————————-
Σήμερα που η παγκόσμια ανακατάταξη έφερε την οικονομική καταστροφή και εξαθλίωσή μας. Οι πολεμικές συρράξεις, η τρομοκρατία, αυτή η καινούρια μορφή διεκδίκησης, η μετανάστευση δεν μπορεί να αφήσουν αμέτοχο ένα σκεπτόμενο καλλιτέχνη. Εξ άλλου αν ρίξομε μια ματιά στην ιστορία της τέχνης θα δούμε ότι το υπόβαθρο των μεγάλων έργων ήταν πολιτικά – κοινωνικά γεγονότα π.χ. τι είναι οι Τρωάδες του Ευριπίδη; Μία καταγγελία του για τη σφαγή των Μηλίων από τους σύγχρονους του Αθηναίους. Τι είναι η Γκουέρνικα; Τι είναι ένας Χριστός εσταυρωμένος; Τι είναι το άξιον εστί του Ελύτη; Αλλοίμονο στον καλλιτέχνη που δεν μπορεί να δει πέρα από το τελάρο του τον κόσμο και αλλοίμονό μας αν όλος μας ο προβληματισμός καταναλώνεται στην αισθητική του χρώματος και της σύνθεσης και μένουμε μόνο σ΄ αυτά ή πασχίζουμε γι’ αυτά .
- Προσωπικά με ενδιαφέρουν πολύ οι περφόρμανς στον δημόσιο χώρο. Ας μας μιλήσεις για τις δράσεις σου αυτές τα τελευταία χρόνια, ποια είναι η τοποθέτηση σου έναντι των όσων γίνονται και ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού σε αυτές.
Από την αρχή της καλλιτεχνικής μου πορείας με ενδιέφερε πάρα πολύ η έννοια της περφόρμανς. Το 1983 στην εγκατάσταση που δημιουργείται στον Εθνικό Κήπο και στη διαδρομή μέχρι τη Γκαλερί Δεσμός και εντός της γκαλερί, η περφόρμανς έχει βασικό ρόλο. Αργότερα στην έκθεση «Δηλητήρια», στο Γκάζι, σε επιμέλεια Μ. Μαραγκού, η περφόρμανς παίζει βασικό παράγοντα στην εγκατάσταση μου, που διαπραγματεύεται την τρομοκρατία -τρομολαγνεία (δύο ιδιωτικοί αστυνομικοί περνούσαν μέσα από κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης τους επισκέπτες που ήθελαν να δουν την έκθεση και τους έκαναν σωματικό έλεγχο). Δυστυχώς κανείς δεν τον αρνήθηκε. Είχαμε αρχίσει σιγά σιγά να δεχόμαστε κάθε μορφή ελέγχου. Περφόρμανς από μένα ή συμμετέχοντας σε αυτές στους δρόμους της Αθήνας, στο μετρό, σε ανοικτούς χώρους κ.λπ. έχουν γίνει και θα συνεχίζουνι να γίνονται από τη στιγμή που βιώνονται έντονα μέσα μου.
Οι περφόρμανς τις πρώτες μέρες κλεισίματος του βιβλιοπωλείου της Εστίας Του στρατοπέδου – κολαστηρίου – στο Χαϊδάρι, (εκεί που οι Γερμανοί μάζευαν τους πατριώτες για να τους εκτελέσουν στη Καισαριανή) ένας χώρος που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ. Στο θέατρο «Εμπρός», την περφόρμανς πως να «εξηγήσεις πολιτική σε ένα γδαρμένο λαγό» μαζί με την Μ. Μαραγκού.
Στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης. Στο λόφο του Φιλοπάππου (στη φυλακή του Σωκράτη). Έξω από το σπίτι του Αρχιτέκτονα Αριστομένη Προβελέγγιου στη Σίφνο. Σε ταράτσες εγκαταλελειμμένων κτηρίων λόγω κρίσης Το σκούπισμα της πλατείας Βικτωρίας ώστε να δεχθεί καθαρή τους μετανάστες που μόλις φθάνανε. Στον καταυλισμό στο λιμάνι του Πειραιά (απλώστρα).
Σε όλες αυτές τις δράσεις μου η συμμετοχή του κόσμου ήταν θετική και πολλές φορές συγκινητική. Ο κόσμος έχει ένα φοβερό αισθητήριο και καταλαβαίνει αν αυτό που βλέπει είναι αληθινό ή όχι. Τις πιο πολλές φορές οι δράσεις γίνονται χωρίς προειδοποίηση και κάλεσμα, έτσι από την μια μεριά έχω το ξάφνιασμα του κόσμου και από την άλλη γλιτώνω από την μιζέρια των ιθυνόντων για να μου δώσουν άδεια, κάτι που όσες φορές ζήτησα τράβηξα τα βάσανά μου .
- Έχεις ένα ευρύτατο έργο που διακρίνεται για τη συνοχή και τη λεπτομέρειά του. θα ήθελα να μας μιλήσεις ο ίδιος για το εικαστικό σου έργο ποιοι είναι οι στόχοι σου προσωπικά αλλά και ως καλλιτέχνης και με ποιο τρόπο η επανατροφοδότηση με το κοινό αποτυπώνεται στο έργο σου;
Νομίζω ότι σαν καλλιτέχνης είμαι δύο. Εγώ σαν Άγγελος και σαν Σκούρτης που όμως και οι δυο μαζί λέμε τις ίδιες ιστορίες. Ο ένας, ο Σκούρτης καταπιάνεται με πολιτικά – κοινωνικά θέματα και ο άλλος, ο Άγγελος με θέματα που απασχολούν το άτομο και τον ψυχικό του κόσμο. Π.χ. στις έκθεση «Χαράγματα στο κορμί και στην ψυχή», «Έλα να πιούμε τον καφέ μαζί» και «Καλημέρα κύριε Προύστ», που έγιναν στην γκαλερί της Γιάννας Γραμματοπούλου, για να αναφέρω τις τελευταίες αυτό φαίνεται καθαρά.
- Παράλληλα με αυτή την έκθεση θα ήθελα να αναφερθείς στην εμπειρία σου ως επιμελητής και τις εκθέσεις που έχεις οργανώσει. Πώς συνδέονται οι δυο αυτές αφηγήσεις του καλλιτέχνη και του διοργανωτή;
Στις εκθέσεις που έχω διοργανώσει ως επιμελητής, φυσικά και δεν παίρνω το ρόλο ιστορικού ή θεωρητικού τέχνης αλλά τη θέση ενός καλλιτέχνη θεατή που προσκαλεί άλλους καλλιτέχνες επειδή τους εκτιμά και πιστεύει σ΄ αυτούς και στο έργο τους. Στην έκθεση «Like», στη Γιάννα Γραμματοπούλου, προσκάλεσα καλλιτέχνες από την γενιά του ‘70 μέχρι και σήμερα βάζοντας τους ίδιους να διαλέξουν το έργο που τους εκπροσωπούσε περισσότερο. Η έκθεση παρουσιάστηκε συγχρόνως μέσα από το face book, ώστε άνθρωποι που δεν πάνε ποτέ σε εκθέσεις ή από άλλες περιοχές της Ελλάδας, να μπορέσουν κατά κάποιο τρόπο να δουν τα έργα, να διαβάσουν το σκεπτικό του κάθε καλλιτέχνη γραμμένο από τον ίδιο και να πατήσουν like, σε όποιο έργο τους άρεσε ή κάτι τους είπε. Το ίδιο θα πω και για την έκθεση «Μεταβάσεις» που επιμελήθηκα με την Α. Νασιούλα στη γκαλερί owl art Space, με πρόσκληση που έγινε σε καλλιτέχνες να δημιουργήσουν μικρές δράσεις – περφόρμανς ή εγκαταστάσεις σε ιστορικούς χώρους του κέντρου της Αθήνας και τα ντοκουμέντα καθώς και το σκεπτικό των καλλιτεχνών παρουσιάστηκαν στη γκαλερί.
- θα ήθελα να μας πεις τη γνώμη σου για το πως βλέπεις το εικαστικό τοπίο στην Ελλάδα σήμερα, και να μας πεις την άποψη σου για τη διαμόρφωση του στη πάροδο του χρόνου.
Θα πω ότι το καλλιτεχνικό δυναμικό της χώρας μας βρίσκεται σ΄ ένα πολύ καλό επίπεδο. Κοιτάξετε τις δυο μεγάλες εκθέσεις των ημερών μας αυτή του ΕΜΣΤ και της συλλογής Δασκαλόπουλου. ΟΙ Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε αυτές τις εκθέσεις στέκουν και συνομιλούν ισότιμα με του ξένους συναδέλφους τους.
Εκείνο που μας λείπει είναι η πίστη των ιθυνόντων και μας των ίδιων μπορώ να πω, δημιουργών και κοινού, είναι να πιστέψομε ότι σ΄ αυτό τον τόπο κάτι γίνεται και αυτό το κάτι είναι σημαντικό και κείνο που χρειάζεται είναι να το πιστέψομε και να το υπερασπιστούμε.
Last modified: 29/01/2017