Τελευταίες αχτίδες ελπίδας ή αυταπάτης… Ο Dominique Eudes γράφει για την έκθεση του Αντώνη Τσακίρη

 ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΕΟ

Τις εντυπώσεις του από την έκθεση «Οδός Δραπετών» του Αντώνη Τσακίρη, καταγράφει σε ένα ενδιαφέρον κείμενο, ο Dominique Eudes,δημοσιογράφος, συγγραφέας και πρώην αρχισυντάκτης του γαλλικού περιοδικού Paris Match. Η έκθεση παρουσιάστηκε στο Παρίσι, στη γκαλερί «Δεσμός» από τις 22 Ιανουαρίου ως τις 10 Φεβρουαρίου.   

Σαν ένας σωρός μάτια που αναδύονται. Πομπή από βλέμματα κενά από όνειρα. Βλέμματα στη δίνη των δραπετών της κόλασης, επιζώντων υπό κατάρρευση, διασωθέντων χωρίς γραφτό μήτε προορισμό. Μάτια φυγής και αδράνειας, αναζητώντας μάταια βυθιζόμενους ορίζοντες σε αυτή την «εκτός τόπου» διαδρομή που διασταυρώνει σήμερα η Ελλάδα ανάμεσα στο μακελειό και τα ναυάγια. Ο Αντώνης Τσακίρης, ο οποίος αφουγκράζεται και ξέρει να ζωγραφίσει τη ζωή με σφοδρότητα, διηγήθηκε τις τελευταίες αχτίδες ελπίδας ή αυταπάτης που παραμένουν παρόλη τη βαριά καρδιά που καθρεφτίζεται στα μάτια των καταραμένων δραπετών.
Οι πεινασμένοι του παλαιού κόσμου, καλλιεργώντας κατά το 19ο αιώνα το «αμερικάνικο όνειρο», ξέρανε περίπου ποιες βιαιότητες και ποιες ελπίδες θα είχαν να συναντήσουν με την επιβίβασή τους σε σαπιοκάραβα, που παρόλη την αθλιότητά τους, κατάφερναν να τους εξασφαλίσουν το πέρας της περιπλάνησής τους. Οι άντρες, γυναίκες και παιδιά που δραπετεύουν σήμερα από τους λάκκους πτωμάτων της τόσο κοντινής μας Μέσης Ανατολής, πάνω σε υπερφορτωμένα, τρύπια ερείπια πλοίων, καταλήγουν ξεβρασμένοι, πνιγμένοι στις ακτές των φαντασμάτων τους. Ρισκάρουν τη ζωή τους για ένα «ευρωπαϊκό όνειρο», που συχνά πρόκειται για τον πιο παρακινδυνευμένο λαχνό.
Σπαραξικάρδια κλήση σε μια θεϊκή παρέμβαση, σαν μια παρεκκλίνουσα Αναγεννησιακή πιετά, ένας πίνακας που περικλείει στον ίδιο ίλιγγο μια γυναίκα και δύο άντρες,  που απευθύνουν, με το ζήλο της τελευταίας ευκαιρίας, την προσευχή τους… σ’ ένα λαχνό. Μια ζαριά ποτέ δε σβήνει την ελπίδα.
Ωστόσο, η ζωή διατηρεί έντονη την παρουσία της μέσα στη δύναμη και τον αισθησιασμό που δονούν τη ζωγραφική του Τσακίρη. Μια αυτοπροσωπογραφία, σαν υπογραφή, στοιχειωμένη από το ανεξίτηλο πέρασμα ενός τανκ μέσα από τη μνήμη, διάλογος με την ίδια την έμμονη εισβολή ενός θανατηφόρου άρματος, και όπου στο δίδυμό του πίνακα, ακολουθεί έναν δύτη μέχρι τα άδυτα μιας αδύνατης λήθης.

Dominique Eudes
Δημοσιογράφος και συγγραφέας

εκθεση αντωνη τσακιρη

Ils surgissent comme des grappes d’yeux. Des cortèges de regards vides de rêves. Des regards à la dérive d’évadés du cauchemar, de survies en loques, de rescapés sans destinées ni destinations. Des yeux d’exode et de déshérence cherchant en vain des horizons en perdition sur cette route de nulle part qui traverse aujourd’hui la Grèce entre carnages et naufrages

Antonis Tsakiris, qui entend et sait peindre la vie avec véhémence a rencontré les dernières lueurs d’espoir ou d’illusions qui persistent malgré la mort dans l’âme dans les prunelles des damnés de l’évasion.

Les affamés du vieux monde qui berçaient au XIXème siècle le  « rêve américain » savaient à peu près vers quelles violences et quels espoirs ils couraient en s‘embarquant sur des rafiots sordides mais suffisamment solides pour toucher au but de leur errance. Les hommes, les femmes, les enfants qui s’évadent aujourd’hui des charniers du si proche Orient sur des épaves surchargées ou des boudins crevés pour finir si souvent rejetés noyés sur la rive de leur fantasme, jouent leur vie sur un «rêve européen» qui n’est bien souvent que la plus hasardeuse des loteries.

Appel déchirant à une intervention divine dévoyée des piéta de la Renaissance, un tableau réunit dans le même vertige une femme et deux hommes adressant avec la ferveur de la dernière chance leur prière à… un billet de loterie. Un coup de dés jamais n’abolira le désespoir.

Pourtant la vie reste intense dans la vigueur et la sensualité qui font vibrer la peinture de Tsakiris. Comme une signature, un autoportrait hanté par l’ineffaçable passage d’un tank dans sa mémoire, dialogue avec la même invasion obsessionnelle d’une machine à tuer qui, sur une toile jumelle poursuit un scaphandrier jusque dans les profondeurs d’un impossible oubli.

Dominique Eudes
Journaliste et écrivain

 

Last modified: 17/03/2016