Η Τέταρτη Καρέκλα∙ η καρέκλα του θάρρους και της ελεύθερης έκφρασης

Ευανθία Τζιμούρτα
Διεθνή - Ελεύθερα Θέματα

Davide Dormino Τι θα λέγατε στον κόσμο αν μπορούσατε;» Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει ένα γλυπτό  που τιτλοφορείται «Έχεις κάτι να πεις;»  και, σύμφωνα με το δημιουργό του, είναι εμπνευσμένο από εκείνους που σίγουρα έχουν να πουν.
Ανάμεσα στις διαδηλώσεις και άλλες εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς, ξεχώρισε το γλυπτό που παρουσιάστηκε στην πλατεία Alexanderplatz, αφιερωμένο στους Edward Snowden, Bradley Manning και Julian Assange. Αντίθετα από τις ηχηρές διαδηλώσεις το γλυπτό θέτει το ερώτημα και αναζητά τους ανθρώπους που κάτι έχουν να πουν. Το έργο είναι δημιούργημα του Ιταλού γλύπτη Davide Dormino.
Εκατοντάδες Βερολινέζοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και περίμεναν υπομονετικά στην ουρά προκειμένου να ανέβουν σε μια καρέκλα και να πουν αυτό που ένιωθαν που τους «έβγαινε».
Τι είναι όμως η τέταρτη καρέκλα;
Davide Dormino Ο Snowden, ο Assange και  ο Manning είναι αυτοί που είχαν πολλά να πουν και να αποκαλύψουν, φέρνοντας μια πρωτόγνωρη αναταραχή στη διεθνή πολιτική σκηνή. Ο Davide Dormino δημιούργησε ένα σύμπλεγμα τεσσέρων γλυπτών με τους τρεις ήρωες να είναι ανεβασμένοι πάνω σε καρέκλες και να λένε στην παγκόσμια κοινή γνώμη αυτό που είχαν να πουν. Δίπλα στα γλυπτά αυτά υπάρχει μια τέταρτη – ορφανή – καρέκλα που προορίζεται σε όσους επιθυμούν να σταθούν όρθιοι πάνω σ’ αυτή και να απευθυνθούν στους συμπολίτες τους και όχι μόνο.

 Η ανταπόκριση εντυπωσιακή, αλλά και ενδιαφέροντα όλα όσα ακούγονται από τους περιστασιακούς ρήτορες της Alexanderplatz. Άλλοι μιλούν για την πολιτική, άλλοι αναφέρονται στην παγκόσμια κοινωνική κρίση, άλλοι καταδικάζουν τους τοπικούς πολέμους που απειλούν τον πλανήτη και άλλοι ζητούν απεγνωσμένα τη βοήθεια και συμπαράσταση προς τον Julian, τον Bradley και τον Edward. Υπάρχουν όμως κι αυτοί που αγνοούν πλήρως την ύπαρξη των τριών ηρώων. Αυτή η καρέκλα είναι, σύμβολο της ελευθερίας του λόγου.
Για τη σχέση αυτή, τη σχέση μεταξύ ελευθερίας του λόγου και της τέχνης ο Davide Dormino λέει:

«Το γλυπτό είναι ένα είδος γέφυρας μεταξύ της πολιτικής και των πολιτών. Η δημόσια τέχνη, όπως λέγεται αυτό που κάνω στην Alexanderplatz, έχει μια μεγάλη ευκαιρία να μιλήσει με όλους. Η ιδέα μου ήταν: Όταν οι άνθρωποι σταθούν όρθιοι πάνω στην άδεια καρέκλα, μπορούν να απευθυνθούν στον εαυτό τους, να αναρωτηθούν: Γιατί είμαι όρθιος εδώ τώρα; Η δημόσια τέχνη έχει αυτή τη μεγάλη δύναμη. Η ελευθερία του λόγου είναι ένα από τα πιο σημαντικά ανθρώπινα δικαιώματα. Το γλυπτικό αυτό σύμπλεγμα δεν εκφράζει  μια προσωπική μου δήλωση. Αυτό είναι ένα μνημείο για όλους, για τον καθένα. Επέλεξα αυτά τα τρία πρόσωπα επειδή έχουν χάσει την ελευθερία τους για να μας πουν πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε την αλήθεια. Επέλεξαν την καρέκλα του θάρρους. Και τώρα η καρέκλα απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους…».

Davide Dormino Davide Dormino ήταν ο πρώτος που ανέβηκε στην τέταρτη καρέκλα να απευθυνθεί στους συγκεντρωμένους στα αποκαλυπτήρια του γλυπτού. Η περιπέτεια της τέταρτης καρέκλας ξεκίνησε από το Βερολίνο και για τον Ιταλό γλύπτη ήταν μια συμβολική ενέργεια.
«Όταν ανέβηκα στην καρέκλα για την ομιλία μου προσπάθησα να φανταστώ εκείνες τις στιγμές πριν από λίγα χρόνια, όταν το τείχος διαιρούσε το Βερολίνο. Πόσο δύσκολο ήταν να φανταστεί κανείς, να δει πάνω από το τείχος μια καλύτερη εικόνα, να μοιραστεί το θάρρος του, να κοιτάξει μια καλύτερη πλευρά… την πλευρά της ελευθερίας. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην έννοια της καρέκλας. Πόσο δύσκολο είναι να ανέβει κάποιος επάνω σε αυτήν την καρέκλα; Να κάνει την καρέκλα αυτή βήμα των απόψεων του, των πεποιθήσεων του… Για τον καθένα, αυτά τα ερωτήματα απαντιούνται με διαφορετικό τρόπο. Και αυτή είναι η ουσία της τέταρτης καρέκλας. Δεν είναι μόνο για να ανέβει κάποιος και να πει κάτι για τους ανθρώπους που απεικονίζουν τα τρία διπλανά γλυπτά».

Edward-Snowden -480x300O Edward Snowden, είναι Αμερικανός διαχειριστής συστημάτων. Εργαζόταν, για τη NSA και τη CIA. Ο Snowden διέρρευσε στον τύπο απόρρητες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι αμερικανικές και Βρετανικές κυβερνήσεις.

Chelsea-Manning-480x269Ο Bradley Manning έκανε τη μεγαλύτερη διαρροή απορρήτων εγγράφων  στην αμερικανική ιστορία. Διέρρευσε στο WikiLeaks μεταξύ άλλων δύο βίντεο με εικόνες ενός αμερικανικού ελικοπτέρου να ανοίγει αδιακρίτως πυρ κατά αμάχων στο Ιράκ και μια αμερικανική αεροπορική επιδρομή με χρήση λευκού φωσφόρου στην Γκρανάι του Αφγανιστάν, που σκότωσε πάνω από εκατό γυναικόπαιδα. Καταδικάστηκε σε κάθειρξη 35 ετών.

Julian-Assange-480x270Ο Julian Assange, Αυστραλός, συνδημιουργός του WikiLeaks. Εκατομμύρια έγγραφα διαβαθμισμένα ή μη αποκαλύφθηκαν από το 2006. Ο Assange που ήταν κατά κάποιο τρόπο εκπρόσωπος τύπου του WikiLeaks  και εδώ και μερικά χρόνια βιώνει έντονες δικαστικές περιπέτειες.

Last modified: 04/05/2015