Δημήτρης Ξόνογλου: Δυναμικές μεταφορές του όρου Δημοκρατία

Οι ψεύτικες ειδήσεις, οι φοβικές θεωρίες συνωμοσίας, οι παραπλανητικές φήμες, οι κατασκευασμένες φωτογραφίες, οι πολίτες να μην ξέρουν ποιο είναι ψέμα και ποια η αλήθεια, η ιδιόρρυθμη και ανεξέλεγκτη δημοκρατία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η παγκόσμια δημοκρατία του διαδικτύου με απρόσωπους καθοδηγητές και μαύρα συμφέροντα είναι μερικά μόνο φαινόμενα της σημερινής «παγκοσμιοποιημένης δημοκρατίας». Ο πολίτης αιφνιδιασμένος και έντρομος προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει τη δημοκρατία που βιώνει, αλλά οι κώδικες είναι απρόσιτοι και αφορούν σε μια παγκόσμια καλά κρυμμένη, ελίτ.

Ηρώον

Μ’ αυτές τις καθόλου αισιόδοξες σκέψεις για τη δημοκρατία ξεφυλλίζω το υλικό της νέας έκθεσης του σημαντικού εικαστικού καλλιτέχνη Δημήτρη Ξόνογλου (Art Forum Gallery, Θεσσαλονίκη). Τίτλος της έκθεσης «Δημοκρατία: Λέξις ζώσα;» και μέσα από την καινούργια του δουλειά προσπαθεί να θυμίσει τι είναι Δημοκρατία. Για το Δημήτρη Ξόνογλου, η Δημοκρατία είναι πολίτευμα, όπου κυριαρχεί η ηθική της αλληλεγγύης, της επιείκειας και της συγγνώμης, της συμφιλίωσης ανάμεσα στους ανθρώπους, της ισονομίας, της ανεκτικότητας, της θυσίας, της πίστης, της ομορφιάς και του πολιτισμού, της ελπίδας, της μεγαλοψυχίας.
Όχι ο καλλιτέχνης δεν ηθικολογεί. Από την ημέρα που γεννήθηκε η δημοκρατίας η σχέση της με την αλήθεια είναι περίπλοκη και εσαεί ασταθής. Ο Ξόνογλου, λοιπόν, καταγράφει τις αλήθειες της Δημοκρατίας. Καταγράφει το αληθινό της πρόσωπο απέναντι στη δημοκρατία «αλά καρτ». Κάποιοι πιστεύουν ότι η δημοκρατία τελείωσε ως ιδεολογία. Ο καλλιτέχνης λοιπόν αφήνει το στίγμα του για αυτό που πραγματικά είναι και πρεσβεύει η δημοκρατία, έστω και σήμερα.
«Νομίζω πως δεν χρειαζόμαστε άλλους κόσμους να προεκτείνουμε στο σύμπαν, έναν καθρέφτη χρειαζόμαστε. Οι άλλοι άνθρωποι είναι ο καθρέφτης μας…». Είχε γράψει παλαιότερα ο Δημήτρης Ξόνογλου.
Ενδιαφέρον το κείμενο της επιμελήτριας της έκθεσης Δρ. Σάνιας Παπά, Ιστορικού Τέχνης του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΑΠΘ, στο κείμενο του καταλόγου:
«Η καλλιτεχνική στάση και πράξη του Δημήτρη Ξόνογλου είναι καθαρά ριζοσπαστική (σε επίπεδο αισθητικό, κοινωνικοπολιτικό και ιστορικό). Προσεγγίζει έτσι εις βάθος το επερώτημα της Δημοκρατίας ως λέξης ζώσας, επιθυμώντας να μετακινήσει καταλυτικά τα επιβεβλημένα στεγανά της «ηθικής» και της «τάξης».
Ο Δημήτρης Ξόνογλου μας αποκαλύπτει τις πιο δυναμικές μεταφορές του όρου Δημοκρατία, ενεργοποιώντας τόσο το εννοιολογικό, όσο και το ζωγραφικό πλαίσιο, ταυτόχρονα με πνεύμα σκωπτικό και έντονα κριτικό, με οξυδέρκεια και ποιητικό λόγο, προβάλλοντας την διασπαστική υλικότητα των μέσων που χρησιμοποιεί» (απόσπασμα).

Last modified: 19/11/2019