Θωμάς Τουρναβίτης: Με Σχολείο Το Δρόμο

Ήρα Παπαποστόλου
Κριτικός και Ιστορικός τέχνης

Η τεχνική του Θωμά Τουρναβίτη είναι λαδομπογιές οικοδομής και ταρατσών πάνω σε καμβά. Ο τρόπος που δουλεύει: τελάρο στο πάτωμα. Τα χρώματά του είναι έντονα και αδιάλυτα. Μια ζωγραφική ανθρωποκεντρική με πολλά εξπρεσιονιστικά στοιχεία, αφού η πραγματικότητα παραμορφώνεται με σκοπό να περιγράψει τα συναισθήματα του καλλιτέχνη.
Από τον καμβά του περνούν πατεράδες, μανάδες, κόρες, θείοι, σύντροφοι, δοσίλογοι, ένστολοι, αρχηγοί, ζευγάρια, ομοφυλόφιλοι, μουσικοί, ζώα. Αυτά είναι τα είδωλά του. Τα πρότυπα που έχουμε και από τα οποία πρέπει να απογαλακτιστούμε. Αυτό το μεσοδιάστημα από την παιδική ηλικία στην αντρική ωριμότητα. Αλλά και το όραμα του διεθνισμού, η ένωση των λαών και η κατάργηση των συνόρων, η συνεργασία και η συνεννόηση, η συμβίωση μεταξύ των ανθρώπων.
421164_446099805457314_500335719_n[1]«Ένιωθα άθλιος με μια άθλια ομορφιά που προέκυπτε από την πολυπολιτισμική ζωή μου», λέει ο ίδιος. «Ό, τι έχω κάνει ήταν δική μου επιλογή. Ταξίδεψα, περιπλανήθηκα, έζησα σε δεκατρείς διαφορετικές πόλεις. Όταν ταξιδεύεις πολύ, νιώθεις την ανάγκη για έρευνα. Θέλεις να γνωρίσεις όλο και πιο πολλούς ανθρώπους, που, θες δεν θες, σε επηρεάζουν. Μετά το στρατό ένιωσα μια ανάγκη για παρθενογένεση. Είναι μια περίοδος που έρχεται μόνο όταν έχεις επεξεργαστεί ό,τι έχεις βάλει μέσα σου. Και όλο αυτό είχα την ανάγκη να το ζωγραφίσω».

Το κίνητρο για τα μουσικά είδωλα είναι η αγάπη της αίσθησης του ήχου αλλά και η αγάπη από την εμπειρία του από την περίοδο που ήταν στην χιπ χοπ σκηνή. Έτσι γεννιούνται οι πιανίστες του, οι τρομπετίστες, οι βιολιστές…Όσο για τα ζώα, συμβολίζουν το ζωώδες ένστικτο: αυτό που κάνει τη μάνα ικανή να σκοτώσει για να προστατέψει το παιδί της.
Τα έργα του Θωμά Τουρναβίτη μαρτυρούν τη θέλησή του για αλήθεια. Μαρτυρούν επίσης τη θετική πλευρά της επιστήμης η οποία, εκλαϊκευμένη, μετατρέπεται σε είδωλα. Ενώ, ταυτόχρονα, οριοθετούν την έκφρασή του, που συμβολίζει ότι η παιδική ηλικία έπεται της ωριμότητας. Λιτός ο ίδιος, απογαλακτίζεται από τις μνήμες του παρελθόντος, και μαζί του συμπαρασύρει και το θεατή.
252191_445696938830934_453971187_n[3]Ο ίδιος λέει: «Τίποτα από ότι φτιάχνω δεν ανήκει σε μένα. Τίποτα δεν είναι δικό μου. Τις κορνίζες τις είδα στα ψαράδικα και τα χρώματα παντού. […] Δεν κάνεις πρωτοποριακή τέχνη όσο η ωριμότητα προηγείται της παιδικής ηλικίας, την οποία οφείλω να προστατέψω από τα τέρατα της τέχνης. Αυτούς, δηλαδή, που δεν απογαλακτίζονται ποτέ από τις μνήμες του παρελθόντος…»
Έχοντας το δρόμο για σχολείο του (όπως ένας Keith Haring ή ένας Basquiat), το σκέιτ, τη μουσική και το γκράφιτι στους τοίχους της πόλης ή στα βαγόνια του μετρό, ο Θωμάς Τουρναβίτης δεν περιπλανιέται μόνος, αλλά με παρέες σκειτάδων. Έτσι γεννιούνται έργα που απεικονίζουν μια ανθρωπότητα στυλιζαρισμένη, σύμβολα αυτών των ανθρώπων του δρόμου, όπου η αγριάδα μετατρέπεται σε τρυφερότητα. Βιρτουόζος της γραμμής, δουλεύει με ελευθερία τα περιγράμματα, με γραφιστική αισθητική τις κούρμπες.
406114_446099458790682_884134019_n[1]«Είμαι παιδί του διεθνισμού. Και είμαι ενάντια στη μετανάστευση, χωρίς να είμαι εθνικιστής. Πιστεύω ότι πρέπει να ζούμε στη χώρα μας και να ταξιδεύουμε για τις δουλειές μας. Να μένουμε στον τόπο μας και να δημιουργούμε μέσα από τις δυσκολίες και τις ευκολίες που αυτός μας προσφέρει. Αγαπάω την πατρίδα μου και ό, τι θέλω να κάνω θέλω να το κάνω ζώντας σ΄ αυτήν. Η ταλαιπωρία του ταξιδιού με έκανε να γυρίσω στη χώρα μου».
Ο Θωμάς Τουρναβίτης θέλει να κάνει μια τέχνη στην οποία να μπορούν να έχουν πρόσβαση όλοι και που, όπως η μουσική, να αποτελεί ένα δεσμό ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις, τις κουλτούρες και τις ευαισθησίες. Και το πετυχαίνει.
Η τελευταία του δουλειά παίρνει το όνομά της – Cyclopia – από μία από τις δεκάχρονες περιπλανήσεις του μυθικού βασιλιά της Ιθάκης, Οδυσσέα, μετά τη λήξη του Τρωικού πολέμου: από τα παθήματά του στη χώρα των Κυκλώπων.
Οι περιπέτειες του Οδυσσέα ήταν δημοφιλείς όχι μόνο στην αρχαία ελληνική τέχνη – με αγαπητό θέμα την τύφλωση του Πολύφημου – αλλά και σε μεταγενέστερες εποχές, και κυρίως στη λογοτεχνία, όπου συναντάμε έναν Οδυσσέα πολύτροπο, ανήσυχο και αδιάκοπα περιπλανώμενο.
Στην περίπτωση του Θωμά Τουρναβίτη, ο μύθος του Οδυσσέα και των συντρόφων του επιστρέφει σε μία προσπάθεια ανάδειξης εννοιών όπως ο ανώνυμος ( οι σύντροφοι του Οδυσσέα, το πλήθος των ανθρώπων που δεν θα ακουστεί ποτέ το όνομά τους) και ο επώνυμος ή αλλιώς ο μύθος ( ο ίδιος ο Οδυσσέας που νικώντας τη φωνή της φύσης ως ανώνυμος- τυφλώνοντας τον Πολύφημο- παίρνει το όνομά του ως μυθικός βασιλιάς ).
252191_445696938830934_453971187_n[3]Αυτή η περιπέτεια του Οδυσσέα προωθείται στη νέο-ζωγραφική, με την επιστροφή στις ρίζες – και συνεπώς με την εξάπλωση του μυθικού στοιχείου, ενώ προτείνεται έντονα η επιστροφή στο μύθο (τον ίδιο το μύθο ή το μύθο της ίδιας της τέχνης από το ξεκίνημά της). Πρόκειται για την επιλογή του μύθου ενάντια στο λόγο (όπου ο μύθος εκφράζει την χαοτική διάσταση της ζωής ενώ ο λόγος, με την έννοια της λογικής, αντιπροσωπεύει την οργάνωση). Και όπου ο καλλιτέχνης, ως σύγχρονος Οδυσσέας, είναι ένας μύθος που παίρνει πολλά ονόματα: Ρεμπραντ, Βαν Γκογκ, Πόλλοκ
Περιπλανώμενος ο ίδιος, ο Θωμάς Τουρναβίτης, δεν μπορεί παρά να ταυτιστεί με τον Οδυσσέα, που επιστρέφει στην πατρίδα του νικητής.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Last modified: 20/12/2017